فهرست مطالب

نقد کتاب تاریخ - پیاپی 11-12 (پاییز و زمستان 1395)

فصلنامه نقد کتاب تاریخ
پیاپی 11-12 (پاییز و زمستان 1395)

  • 288 صفحه، بهای روی جلد: 100,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1396/04/15
  • تعداد عناوین: 25
|
  • سرسخن
  • حبیب الله اسماعیلی صفحه 3
  • نقد شفاهی
  • ابراهیم توفیق، شهرام یوسفی فرد، محمدرضا جوادی یگانه، سعیده زادقناد صفحه 5
  • نقد آثار تالیفی
  • علیرضا خانبان زاده صفحه 23

    روای تشناسی به مثابه دانشی که عمر چندانی از تاسیس آن نم یگذرد (چند دهه)، ب هخوبی توانست هاست در حوز ه های گوناگون، ب هعنوان ابزاری مناسب به منظور تحلیل و بررسی متونمطرح گردد؛ حوز ه هایی همچون جامع هشناسی، مطالعات فرهنگی، قو منگاری، یزدا نشناسی،تاریخ و حتی پزشکی. اما در میان این حوزه های متنو ع گذشته از ادبیات داستانی که ب هنوعیبستر شک لگیری دانش روای تشناسی محسوب م یشود مطالعات مربوط به روای تشناسیدر گستره بحث تاریخ و تاری خنگاری از اهمیت ویژ های برخوردار است. زیرا رو شهای مورد استفاده در روای تشناسی، ابزارهایی کارآمد و حتی کم یگرا برای سب کشناسی و تحلیل وبررسی صحت و سقم این متون و دیگر ویژگ یهای آ نها خواهند بود. این نوشتار م یکوشد با بازنمایی کتاب روای تشناسی تاری خنگارانه تاریخ بیهقی، ضمن بررسینقاط قوت و شاید ضعف آن، به بیان اهمیت رو شهای مورد استفاده دانش روای تشناسی در تحلیل متون تاریخی (تاری خنگارانه) بپردازد. لازم به ذکر است کتاب تاریخ بیهقی که همسنگ اهمیتتاریخی آن، مورد تتبعات متعدد ادبی نیز قرار گرفته، ذاتا دارای دو وجهه تاریخی و ادبی است کهاین امر موجب شده زمین های مناسب برای پژوه شهای روای تشناسانه باشد.

    کلیدواژگان: روایت شناسی، تاریخ، تاریخ بیهقی، ژنت، زمان
  • عباس جداری کریمیان صفحه 45

    اندیش ه ها و باورهای مذهبی قدمتی به درازای حیات بشر دارد. در مسیر مدنیت بشریاز اولین تمد نها تا به امروز، انگار ه ها و باورهای مذهبی با چال شها، مخالف تها وانتقادها روب هرو بود هاست. رشد و توسعه علم و دانش انسان در سد ه های اخیر بیش ازتمامی قرون پیشین، اندیشمندانی را بر آن داشت تا در صحت و درستی مطالب ارای هشدهتوسط ادیان به دیده تردید بنگرند و هجم ه ها و نقدهایی بر باورهای شک لیافته پیرامونمذاهب و حتی بنیان اصلی ادیان وارد نمایند. در ایران نیز از آغاز سده نوزدهم و باآشنایی بیشتر با تمدن و فرهنگ مغر بزمین، روشنفکران ایرانی انتقادهایی را بر دینو اندیشه دینی وارد نمودند و با بسیاری از باورها و سنن مذهبی ایرانیان به مخالفتبرخاستند و در سوی مقابل نیز جامعه مذهبی به پاس خگویی در مقابل این نقدهاپرداختند. اما بیشتر این پاس خگوی یها ب هشکل ممانعت از انتشار اندیش ه های مذکور،جلوگیری از ب هطب عرسیدن آثارشان و حتی ایجاد محدودی تهایی برای خودشان بود.بدی نلحاظ بیشتر این روشنفکران نتوانستند بر افکار جامعه تاثیرگذار باشند و جریانسکولاریسم هی چگاه در معنای واقعی خود در ایران ظهور نیافت.

    کلیدواژگان: نقد دینی، سکولاریسم، روشنفکران ایرانی، عصر پهلوی اول، تقی زاده، جمالزاده، کسروی
  • محمدجلال ماخانی صفحه 57

    قزوین به سبب موقعیت جغرافیایی خاص خود و نزدیک بودن به پایتخت، عمدتا نقشی فعال در تحولات تاریخی داشته است. این شهر در دوران مشروطه نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. این اهمیت و نیز نقش پررنگ شهر قزوین در وقایع و تحولات عصر مشروطه از یک سو و عدم توجه مستقل به تحولات عصر مشروطه از سوی دیگر، مهدی نورمحمدی را که سال هاست به پژوهش درباره قزوین در عرصه های مختلف پرداخته است بر آن داشته، تا اثری مستقل با این موضوع تصنیف کند. وی با استفاده از اسناد عصر مشروطه و غور و تفحص در آثار مورخینی که نوشتارهایی درباره مشرطه به طبع رسانده اند، سعی در طرح روایتی مستقل درباره تحولات قزوین و تاثیر این تحولات در پایتخت داشته است. نورمحمدی در کنار بررسی تاریخ مشروطه، توجه خاصی نیز به رجال عصر مشروطه در قزوین داشته است. در نوشتار پیش رو سعی خواهد شد تا کتاب قزوین در انقلاب مشروطیت از حیث نقاط قوت و ضعف مورد نقد و بررسی قرار گیرد.

    کلیدواژگان: قزوین، مشروطیت، انقلاب، تاریخ، روایت
  • سعید ماخانی صفحه 67

    تفکر سیاسی اهل شیعه در عصر ایلخانان چه جایگاهی داشته و ماهیت آن چه بود هاست؟ این پرسشی است که نویسنده کتاب درصدد پاسخ بدان برآمد هاست. مولف، ب همنظور دقت و نوآوری در کار پژوهش، از رو ششناسی کویینتن اسکینر بهره برد هاست. اسکینر درصدد طرح دیدگاهی جدید برای درک اندیشه سیاسی در « نیت » و « زمینه » با تلفیق متن است. هدف نویسنده استفاده از این امکان برای خوانشی دقی قتر از متن اندیشه سیاسی در عصر ایلخانان بود هاست. با این اوصاف، نشان خواهیم داد که نداشتن اشرافکامل بر رو ششناسی پژوهش سبب شده اثر مذکور در دام رو ششناسی رقیب بیفتد و یکی از اساس یترین وجوه روشی اسکینر، یعنی چندپارچ هدیدن سیر تاریخ اندیشه را نادیده بگیرد و به رو ششناسی رقیبی که مورد انتقاد اسکینر هم بوده، تن بدهد.

    کلیدواژگان: اندیشه سیاسی، اهل شیعه، رو ششناسی، اسکینر، ایلخانان
  • آمنه ابراهیمی صفحه 81

    جایگاه زن در تاریخ ایران موضوع مطالعات و بررس یهای متعددی بود هاست. نبودن ویا کمرنگ بودن زن در گفتما نهای مختلف، بسیار پرمعناست. خوانش متون پزشکی از منظر شناخت جایگاه زن در تاریخ ایران با محوریت عصر صفوی موضوع جدیدی است که آقای دکتر کریمی بدان پرداخت هاست. اثر وی، زنان در گفتمان پزشکی ایران با تکیه بر دوره صفویه، با وجود ویژگ یهای برجسته و درخور توج هاش، از زوایایی قابل بررسی، نقد و تامل است که این نوشتار به آن م یپردازد.

    کلیدواژگان: جایگاه زنان، تاریخ پزشکی، گفتمان، عصر صوفی
  • علی گلریز صفحه 91

    بررسی علمی و تحلیلی تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی صدر اسلام جدای از اهمیت تحقیقی خود، هربار م یتواند منظر جدیدی را باز کند. پ یبردن به ذهنیت افراد در تاریخ و کشف علت رویدادها همیشه موضوع بررسی مورخان ب هخصوص مورخان تاریخ اسلام بود هاست. کتاب تاریخ تحلیلی صدر اسلام سعی دارد با نگاهی علمی به رویدادهای صدر اسلام بپردازد. علاو هبر موضوعات تاری خنگاری در ابتدای کتاب، نویسندگان این اثر سیر رویدادهای تاریخ اسلام را از زمان جاهلیت تا پایان دوره خلفای راشیدین مورد بررسی قرار داد هاند.

    کلیدواژگان: پیامبر اسلام (ص)، مکه، مدینه، جانشینی پیامبر (ص)
  • فرشته بوسعیدی، زهرا سادات کشاورز صفحه 97

    نویسندگان در این کتاب با سه رویکرد سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در دو مقطع کلی قبل و بعد از حمله مغولان به جهان اسلام، به بررسی روند تاریخ تشیع در آذربایجان در طول هشت قرن پرداخت هاند. در مقطع اول که مقارن با حکومت امویان و عباسیان بود هاست، شیعیان امامیه، اسماعیلیه و زیدیه بیشتر در قالب فعالی تهای فرهنگی به حیات خود ادامه دادند. در این مقطع، تنها اسماعیلیان موفق شدند در قرن چهارم هجری حکومت شیع همسلک آل مسافر را در آذربایجان ب هوجود آورند. دوره دوم با سقوط خلافت عباسی تا تشکیل دولت صفویه مصادف بود هاست. در این دوره با تشکیل حکومت ایلخانان و تمایل غازا نخان و ب هویژه سلطان محمد خدابنده به تشیع، و متعاقبا نقش نخبگان فرهنگی شیعه و حضور تصوف و عرفان شیعی در آذربایجان، شیعیان امامیه توانستند حضوری فعال در عرصه اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در آذربایجان ایفا کنند که تداوم این روند، به رسمیت تشیع در آذربایجان در دوره صفویه انجامید.

    کلیدواژگان: آذربایجان، تشیع، تاریخ سیاسی، تاریخ فرهنگی، تاریخ اجتماعی
  • زهرا علیمحمدی صفحه 103

    مقاله حاضر متشکل از خلاصه و بررسی پانزده مقاله درباره روابط ایران و عثمانی در دوره صفویه است که توسط محققان ترکیه تالیف یافته و توسط جمعی از اهل علم ترجمه شده و در مجموع های به چاپ رسید هاست. این مقالات در زمینه روابط سیاسی، نظامی، اجتماعی، دینی و همچنین د رمورد منب عشناسی دو دولت صفوی و عثمانی است. پس از برآمدن دولت صفویه، دستگاه مذهب عثمانی یکسره در خدمت سیاست قرار گرفت و دستاویز شرعی یور شهای سپاهیان عثمانی به مرزهای ایران شد. بیشتر مقالات حاضر، روابط و رقاب تهای سیاسی و نظامی ایران و عثمانی را از منظر دینی و ایدیولوژیک مورد بررسی قرار داد هاند.

    کلیدواژگان: صفوی، عثمانی، روابط، مجموعه مقاله، محققان ترکیه
  • سهیلا فرجی صفحه 115

    پژوه شهای شر قشناسی پیشین های نسبتا طولانی دارند و در این میان، ایرا نشناسی زاد هشده از دل این رشته، قدمت کمتری دارد. ایرا نشناسی توسط بسیاری از مراکز خارج و داخل کشور متخصصانی را تربیت م یکند. کتاب پیش رو در حقیقت در ادامه اثر دیگری از این نویسنده به نام تاریخ تحولات ایرا نشناسی (پژوهشی در تاریخ فرهنگ ایران در دوران باستان) است که در سال 1390 توسط انتشارات طهوری به چاپ رسید هاست. پژوهش پیش از اسلامی نویسنده در دوران اسلامی تداوم یافته و تاثیر مهم اسلام بر حیات فرهنگی ایران و تاریخ تحولات ایرا نشناسی را با رویکرد تاریخی مورد بحث و گف ت وگو قرار داد هاست. ب هدلیل اهمیت مباحث ایرا نشناسی در دنیای امروز و اختصاص این کتاب به سیر تحولات ایرا نشناسی، بیان خلاص های از فص لهای این کتاب و توضیح درباره آن ضرورت دارد. در ادامه به بیان نقاط قوت و ضع فهای کتاب پرداخته م یشود.

    کلیدواژگان: شرق شناسی، ایران شناسی، استعمار، سیاست، تحولات شرق شناسی، تحولات ایران شناسی
  • فریده فرزی صفحه 127

    مشروطیت ایران در یک بستر نسبتا مناسب از لحاظ اجتماعی و سیاسی، محصول ورود تفکرات غربی به ایران یا واکنش دیدگا ه های سنتی و دینی نسبت به آ نها بود. درواقع، مشروطیت در ایران را م یتوان نتیجه بیداری ایرانیان و وقوف به ضعف و عق بماندگی خود در قبال اروپاییان و اعتراض به حکومت استبدادی دانست. این بیداری با واقعه رژی آغاز شد. اعطای امتیاز توتون و تنباکو به تالبوت در زمان سلطنت ناصرالدی نشاه، برای اولی نبار در تاریخ معاصر ایران موجب ایتلاف سه گروه صاحب نقش: علما، تجار و مردم، علیه سیاس تهای دولت شد که به لغو امتیاز و شکست هشدن طلسم مبارزه با استبداد انجامید و تحولی عظیم در توده مردم ایران ب هوجود آورد. پس از لغو این امتیاز، مجموع های از عوامل داخلی و خارجی که برخی از آ نها نقش مستقیم و برخی دیگر اثرات روانی بر ایران و تحولات ایران داشت، باعث شد جنبش مشروط هخواهی در کشورمان پدید آید. در این سطور تلاش شده اهمیت این رویداد مهم در اثر مذکور مورد نقد و واکاوی قرار گیرد.

    کلیدواژگان: انقلاب، مردم، روحانیون، نیروهای خارجی
  • مرجان مهدوی مقدم صفحه 137

    بوشهر ب هدلیل موقعیتی که از نظر تجاری و سیاسی در دوره قاجار داشت، بسیار مورد توجه پژوهشگران قرا ر گرفت هاست و در سا لهای اخیر، آثار متعددی با موضوع تحولات این شهر در دوران معاصر تالیف شد هاست. یکی از این آثار، کتاب صور تجلسات هفتگی مدرسه سعادت مظفری بوشهر است که در آن به تاریخ فرهنگی این شهر پرداخته شد هاست. این نوشتار به نقد و بررسی این کتاب اختصاص دارد.

    کلیدواژگان: بوشهر، تاریخ محلی، مدرسه سعادت، آموزش و پرورش
  • خدیجه کارگر اسفندآبادی، آرزو رحیمی صفحه 143

    مرکز تجمع آرما نها » سازمان پرورش افکار که آینه تما منمای آمال حکومت رضاشاه و نظام بود، ایدیولوژی یکسا نسازی فرهنگی را م دنظر « و برآیند نهایی فعالیت فرهنگی داشت و لاجرم با نگاهی تمرکزگرا و اقتدارطلبانه به امور و شیونات اجتماعی م ینگریست، یعنی قایل به اعمال نظر ی کجانبه از بالا به پایین با زور و اجبار، ب یتوجه به‌نیازهای طبقات اجتماعی بود. درنتیجه این آینه پندار با آشوب زمانه تیره شد و در پی حمله متفقین به ایران و فروپاشی نظام رضاشاهی در 1320 فروریخت. در نیمه دوم سال 1321 کانون هدایت افکار که کارش منحصرا سخنرانی برای رجال دولتی بود و ظاهرا تا سال 1326 دوام داشت، تاسیس شد که البته موضوع سخن ما نیست.

    کلیدواژگان: سازمان پرورش افکار، کانون بانوان، حقوق زن در ایران، مدرنیزاسیون، پهلوی اول
  • بهنام شیخی صفحه 157

    اخیرا کتاب کنسولگر یها، مستخدمان و مستشاران خارجی در مشهد (از دوره قاجار تا انقلاب اسلامی) ب هقلم علی نج فزاده (عضو هییت علمی گروه تاریخ دانشگاه بیرجند) روانه بازار شد هاست. نویسنده با تکیه بر منابع متنوعی شامل اسناد باارزش و کمتر شناخت هشده مراکز آرشیوی نظیر آستان قدس رضوی، سازمان اسناد ملی، مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، مرکز اسناد وزارت امور خارجه، اسناد مکمل وزارت خارجه، بایگانی شهرداری مشهد، تاریخ شفاهی آستان قدس و روزنام ه های چاپ مشهد، پژوهشی ارزنده انجام داده که از حیث شناخت گوش های از سیاس تهای دول تهای خارج ی دس تکم از عهد ناصری تا پایان دوره پهلو ی در قبال دولت مرکزی ایران و منطقه خراسان درخور توجه است. یکی از ویژگ یهای بارز این پژوهش، استفاده گسترده از مطبوعات خراسان و ایران است که شمار آن بیش از چند ده هزار شماره می‌شود.

    کلیدواژگان: کنسولگری، وزارت امور خارجه، مشهد، مطبوعات خراسان
  • نقد آثار ترجمه
  • کیوان خسروی صفحه 163

    نقد حاضر ناظر بر جلد اول مجموعه ش شجلدی گاتری درباره تاریخ فلسفه یونان که موضوع ،« آغاز فلسفه » است. در این مجلد گاتری تلاش کرد هاست تا به مسئله به شیو های فلسفی، ب هشکلی که « آغاز فلسفه » پرمجادله است، بپردازد. پرداختن به گادامر هم م یگوید، تنها از رهگذر تاری خنگاری و عقایدنگار یهای فیلسوفانی همچون ارسطو ممکن است. گاتری نیز سعی دارد ب هوسیله همین عقایدنگار یها پرده از این راز تاریخی بردارد. متاسفانه ترجمه نادرست و در بسیاری از موارد پریشان این کتاب توسط مهدی قوام صفری، و ویراستاری بسیار بد انتشارات دانشگاه تهران، که وظیفه ارایه متنی منقح از این اثر را دارند، ن هتنها دست خواننده را نم یگیرد که بسیاری از نکات مهم کتاب را در پریشانی خود از بین برد هاست. در این نوشته پس از اشاراتی به مدعای خود د رمورد ترجمه، به موضوعات خود کتاب م یپردازیم. بدیهی است به دلایلی که آمد، نگارنده این سطور مجبور شد برای پرداختن به موضوعات کتاب به متن اصلی رجوع کند.

    کلیدواژگان: آغاز فلسفه، تاریخ فلسفه یونان، سقراطیان متقدم، عقایدنگاری
  • محمد باقری صفحه 175

    کتاب غنوصیان در اسلام؛ شیعیان غالی و علویان از معدود آثاری است که درباره این موضوع به زبان فارسی ترجمه شده است. در این مقاله ضمن توجه به اهمیت کتاب، انتقادهایی به آن وارد شده است. توجه بیش از حد نویسنده به منابع ملل و نحل، ارایه نکردن تعریف مشخص از غنوصی گری، و گم بودن قلم نویسنده در میان انبوهی از نظرات سایر نویسندگان که وی به آثار آن ها ارجاع داده، از مهم ترین مسایلی است که جای درنگ و تعمق بیشتری دارد.

    کلیدواژگان: عنوصیان، اسلام، شیعه، غالیان، علویان
  • مسعود آدینه وند صفحه 183

    سازمان چاپارخانه ایران در عصر قاجار، نوشته ویلم فلور، یکی از مفص لترین مقالات نگاشت هشده درباره نظام چاپار و پیک در ایران دوره قاجار است که ب هتا زگی ترجمه و ب هصورت کتابچ های وارد بازار نشر شد هاست. در جا یجای این مقاله طولانی که به گوش های از تاریخ نظام پستی ایران در این دوره اشاره دارد، به سازوکار نظام اداری و دیوا نسالاری قاجاری نیز پرداخته شد هاست. نویسنده در این مقاله، بیشتر با تکیه بر گزارش خارجیان و نه منابع تاری خنگارانه و آثار مکتوب فارسی، به این موضوع توجه کرده و مسئله بسیار مهم و کلیدی نظام پی کخانه، سازمان اطلا عرسانی و روند خبرگیری، ایستگا ه های پستی و را ه های چاپاری را مورد بررسی قرار داد هاست. اهمیت موضوع ما را بر آن داشته که این اثر را از منظر نقد محتوایی مقاله و نقد ظاهری ترجمه، مورد ارزیابی قرار دهیم. به روش تاری خنگاری ویلم فلور نیز اشاراتی شد هاست.

    کلیدواژگان: قاجار، سازمان پست، چاپارخانه ها، نظام خبرگیری، راه های چاپاری، ویلم فلور، روش تاریخ نگاری
  • علیرضا عسگری صفحه 195

    تاریخ آلمان به عنوان یک دول ت ملت یکپارچه تحت لوای یک حکومت ملی واحد عملا از سال 1871 با برپایی رایش آلمانی توسط بیسمارک بزرگ آغاز م یشود. اهمیت بررسی تاریخ آلمان مدرن از آ نروست که این قلب اروپای مرکزی کانون حوادث مهم تاریخ غرب و حتی جهان از اواخر قرن نوزدهم تاکنون بود هاست. در زبان فارسی کمتر کتابی ب هصورت جدی به مسایل تاریخ آلمان پرداخته و کتاب پیتر سولینگ نیز خالی از اشکالات فرمی و محتوایی نیست. نداشتن فهرست منابع و ارجاعات در ترجمه فارسی، عنوا نبند یهای جه تدار، پی شفر ضهای ذهنی دخیل در نگارش متن و پراکند هگویی از نقاط ضعف این اثر ب هشمار م یروند. د رعی نحال تلاش برای ب هدس تدادن شمایی کلی از تاریخ مدرن آلمان تنها نقط هقوت کتاب است.

    کلیدواژگان: دولت ملت، آلمان مدرن، بیسمارک، رایش، اروپای مرکزی
  • مینا ناظم زاده نراقی صفحه 207

    کتاب مفاهیم بنیادی تاریخ هنر شامل هفده مقاله در قالب فص لهای جداگان های است که با ب هکا رگیری گفتما نهای نظری و استدلالی در بررسی تاریخ معاصر هنر، میان تاریخ هنر و اثر هنری با نظری ه های انتقادی پیوندی تنگاتنگ برقرار م یکند و در شفا فسازی برخی مفاهیم پرکاربرد در هنر برای دانشجویان نوآموزی که درصدد گزینش موضوع و رو شهای مناسب ب همنظور فعالیت در عرصه هنر هستند، کمک شایان توجهی محسوب م یشود. بدی عبودن موضوع، ارایه مقالات به شیو های نو، ترجمه روان، انسجام و پیوستگی مطالب، ک مبودن ایرادهای تایپی و چاپی از نقاط قوت کتاب است. اما فقدان سخن ناشر، حذف نیمی از مطالب گردآور یشده کتاب بدون ارایه کمترین آگاهی به خواننده و نداشتن جم عبندی (برخلاف نسخه اصلی) از کاست یهای کتاب به‌شمارمیروند.

    کلیدواژگان: تاریخ نوین هنر، مفاهیم بنیادین هنر، میانجی گری های هنر، گفتمان های فرهنگی
  • پیمان ابوالبشری صفحه 223

    کتاب باغ همیشه سبز، جزو آن دسته از آثاری است که برای مخاطب عام جذابیت دارد و از ترجمه بسیار روانی برخوردار است؛ با این حال ترجمه و انتشار فراوان کتب مقدماتی در حوزه تصوف و عرفان اسلامی، پژوهشگر این وادی را با در نظر گرفتن چاپ آثار مشابه، اقناع نمی کند. به نظر می رسد علت ترجمه چنین کتب میان مایه ای را باید در کاهلی پژوهشگران و اساتید رشته های تاریخ تصوف و عرفان اسلامی در راهنمایی های ضعیف به مترجمان دانست که هنوز برگردان آثار مقدماتی را پیشنهاد می دهند. کتاب مزبور به پنج فصل تقسیم شده است که سایه تاثیرات الهیات مسیحی بر تصوف را کاملا می توان در آن مشاهده کرد. در این نوشته تقسیم بندی های سنتی تاریخ نگارانه حوزه تصوف که در این کتاب نیز وجود دارد، نقد و راهکارهایی به منظور متمرکزشدن بر خرده گفتمان های ایستا همچون ادیان هندوبودایی در شرق پیشنهاد می شود تا بتوان از نگاه متصلب شرق شناسان در برجسته کردن تاثیر الهیات مسیحی بر عرفان اسلامی، فاصله گرفت.

    کلیدواژگان: جنبش زهاد، تصوف، الهیات مسیحی، ادیان هندوبودایی
  • کلثوم غضنفری، سجاد بهرامیان صفحه 237
  • گوناگون
  • رحیم شبانه صفحه 249

    بررسی کتا بهای درسی تاریخ در ایران از زمان پیدایش مدارس به سبک جدید ب هویژه از دوره پهلوی نشان م یدهد که این درس و کتا بهای درسی مربوط به آن ب هشدت تحت تاثیر ایدیولوژ یهای حاکم، بیشتر جنبه سیاسی پیدا کرد هاست. از سوی دیگر، تاری خنویسی ایدیولوژیک ب هدلیل ی کجانب هنگری در یک جامعه تکثرگرا و وجود روایات مختلف از یک رویداد یا یک شخص، به موضوع درو غبودن تاریخ دامن زده و ب یاعتمادی کلی نسبت به درس تاریخ ایجاد کرد هاست. بخشی از مشکلات درس تاریخ به ماهیت علم تاریخ برم یگردد. درنظرنگرفتن شرایط سنی و نیازهای شخصیتی دان شآموزان در تهیه کتا بهای درسی نیز از دیگر مشکلات درس تاریخ است. لذا هرگونه تغییر در درس تاریخ، به تغییر در نگرش به این موضوع بستگی دارد. شناخت آف تهای حاکم بر این درس، هم به مطالعات نظری و هم به تجارب عملی دبیران محترم تاریخ ب هعنوان پیاد هنظام خط مقدم آموزش تاریخ نیازمند است.

    کلیدواژگان: تاریخ، کتاب های درسی، درس تاریخ
  • فاطمه اسماعیلی صفحه 259
  • یونس صادقی صفحه 275