فصلنامه نقد کتاب اطلاع رسانی و ارتباطات
پیاپی 9 (بهار 1395)

تا کنون چهار جلد از دانش نامه ایران انتشار یافته است، و مقاله «نه چندان استوار در چهار گام نخست» به نقد و بررسی این چهار جلد نخست می پردازد. در مقدمه مقاله، دانش نامه ایران به اختصار معرفی شده، و مزیت شیوه کمابیش «ترجمه مدارانه ای» که در تدوین این دانش نامه به کار بسته شده مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش بعدی، به انواع کاستی های عمده ای که به ویژه در محتوای برخی از مقاله های دانش نامه روی داده اند اشاره شده است که عبارتند از انتساب نادقیق، گمانه زنی سست بنیاد، نظریه پردازی نااستوار، داده های نادرست و داده های ناهمساز. سپس هر یک از این کاستی ها، با ذکر مثال شاخصی از آن ها در دانش نامه ایران، به تفصیل نشان داده شده اند. در پایان، با توجه به جایگاه دانش نامه همچون کتاب مرجعی عمومی، لزوم پیراستن دانش نامه از چنین کاستی هایی تبیین شده است.

این گفتار به معرفی و نقد و بررسی کتاب ماخذ شناسی وقف نوشته سیداحمد سجادی جزی می پردازد. نگارنده پس از مقدماتی کوتاه درباره ضرورت و فواید ماخذشناسی و مبحث وقف، به ویژگی های کلی و جزئی کتاب می پردازد و آنگاه پیشنهادهایی برای تکمیل و روزآمدسازی کتاب و نیز بایسته های پژوهشی بر اساس داده های کتاب ارائه می کند.

کتاب تعامل اطلاعاتی انسان، کتابی است ارزنده که رهیافت و مفاهیمی تازه را در حوزه مرتبط با رفتار اطلاعاتی انسان تبیین می کند. ترجمه این کتاب به قلم جمعی از دانشجویان دکترا و استادشان، اگر چه خیلی ناخوانا نیست، اما همان کاستی هایی را دارد که ترجمه های جمعی دانشجویی به طور معمول دارند. یک دست نبودن ترجمه، نبود ویرایش یا ویرایش بسیار ضعیف، درک ضعیف و گاه نادرست از متن اصلی و ناتوانی در انتقال آن در بعضی از قسمت ها، انتخاب معادل های فارسی نادرست، ایرادهای نگارشی و تایپی از جمله این کاستی ها هستند. مترجمان تعریف واژگان و یادداشت های پانویس را که از قسمت های مهم کتاب بوده اندنیز حذف کرده اند.

کتابشناسی ها یکی از منابع مرجع برای تحقیق و پژوهش محسوب می شوند و همچنین نشانگر جایگاه علمی، ادبی و هنری بعضی از دانشمندان محسوب می گردند، به همین دلیل از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. اصولا کتابشناسی ها را با یک شیوه (تاریخی، الفبای موضوعی، پدیدآور، عنوان و... ) تنظیم می کنند. این اثر علی رغم تلاش ارزشمند پدیدآور آن، از اشکلات متعدد و اساسی مانند: عدم معرفی دقیق پیشینه ها، عدم همخوانی اطلاعات مقدمه با متن، تفکیک غیر ضروری کتاب ها و مقاله ها، یک دست نبودن شیوه ارائه و تنظیم اطلاعات، ناقص بودن اطلاعات ضروری بعضی از منابع، استفاده از عنوان نشریات به جای پدیدآور، عدم جستجو و استخراج تمامی منابع منتشر شده در بین سال های مورد پژوهش، نمایه های ناقص و همراه با اشکال، عدم رعایت شیوه فرهنگستان زبان و ادب فارسی، اختلاف در آمار تعداد منابع معرفی شده با تعداد آن ها در مقدمه و یا مجموعه مقالات و... برخوردار است. بهره گیری از شیوه های تدوین کتابشناسی و تجربه متخصصین، معرفی تعدادی پایگاه اطلاعاتی، ارائه راهکار برای تدوین کتاب در سه فصل، استفاده از اختصارات، تنظیم الفبایی کلیه فصول بر اساس عنوان منابع، تنظیم نمایه درهم کرد عناوین و نمایه های اشخاص، سازمان ها، دانشگاه ها، ناشران، شهرها، موضوعی و... و بهره گیری از کتابداران و آموزش از پیشنهادات ارائه شده برای تنظیم چاپ مجدد این اثر و آثار مشابه به علاقه مندان این حوزه است.

نوشتار پیش رو نقدی است بر کتاب مدیریت کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی تالیف دکتر عبدالحسین فرج پهلو و مژگان قاسمی که در آن به بررسی علم مدیریت و جنبه های گوناگون آن در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی اشاره دارند. این کتاب در هفت فصل و سه پیوست تالیف شده است. در این کتاب مولفان، طبق اظهار خودشان، در راستای تالیف اثری برای برنامه درسی دوواحدی با عنوان «مدیریت کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی» برای دانشجویان کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی، به بیان تعاریف و مفاهیم مدیریت، وظایف و نقش های مدیر، مدیریت کتابخانه ها و تحولات آن، سازمان و تشکیلات کتابخانه، خدمات و فعالیت های یک کتابخانه، فناوری های نوین و اداره کتابخانه و ارزیابی عملکرد و بهره وری در کتابخانه ها پرداخته اند. در این نقد، با نگاهی همه جانبه نگر به این اثر، ابتدا به معرفی مولفان و خود اثر و جایگاه آن بین آثار مشابه در حوزه مدیریت کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی پرداخته می شود. سپس فصل های مختلف کتاب بررسی و نکات مثبت و منفی و نیز مزایا و کاستی های آن بیان می شود.

کتاب اصلی به عنوان یکی از منابع مهم آموزش روزنامه نگاری در دانشگاه های خارج از کشور، به طور دقیق و مناسب برای ترجمه انتخاب شده است و می تواند منبع آموزشی مناسبی برای دانشجویان باشد و در درس های گزارش نویسی رادیو و تلویزیون و مطبوعات مورد استفاده قرار گیرد. این کتاب، به آموزش مهارت گزارشگری به روزنامه نگاران می پردازد. نویسنده ابتدا به تفاوت خبر و گزارش پرداخته و نقش گزارشگر را بیان می کند. در این کتاب، چگونگی تهیه و انتخاب موضوع گزارش، گردآوری اطلاعات برای موضوع گزارش، استفاده از منابع و ابزارهای مختلف برای تهیه گزارش، فوت وفن مصاحبه های گزارشگری و تدوین گزارش به دانشجویان و کارآموزان روزنامه نگاری آموزش داده شده است.

چگونگی بروز تعارض بر سر معنا و از سوی دیگر چگونگی شکل گیری پرسش های مربوط به معنا، بحث و جدل پیرامون معنا در رسانه و فرآیند دادخواهی براساس قوانین و مقررات رسانه ها می تواند اشکال گوناگونی از گفتمان را در بر گیرد. فرآیند درک چنین تعارضات معنایی ای و پایان بخشیدن به آن ها باید منعکس کننده تفاوت های ساختاری و قواعد کلامی مربوط به کلام استفاده شده از سوی مشارکت کنندگان باشد. بنابراین پرسش های مربوط به معنا در اشکال گوناگون مطرح می شود و با کنار هم قراردادن آن ها ذهن ما متوجه تنوع واقعی آن ها می شود. کتاب حاضر در پنج فصل تنظیم شده و حول سه محور اصلی «گفت وگوها»، «مناظرات» و «مباحثات رسانه ای» تغییر و تحول معنا را در تعاملات مختلف بررسی می کند. «شکست در برقراری ارتباط و تعارض تفسیری»، «از مناقشات فردی تا کانون های ناآرام معنا»، «نشانه های اختلاف و انواع گوناگون سوالات مربوط به معنا»، «قابلیت درک معنا»، «مناقشه های شفاهی و رویکردهایی برای حل آن ها» و «تحلیل مناقشه ها در حوزه های گوناگون حقوقی و قانونی» از مباحثی است که در این اثر به آن ها پرداخته شده است.

مباحث بسیاری درباره تاثیرات جهانی شدن بر آگاهی و سطوح رفتار اجتماعی مطرح شده است. هدف از نگارش این کتاب، نشان دادن مناسبات مهمی است که میان خبرگزاری ها و ساختارهای سیاسی - اقتصادی ملی در راستای جهانی شدن وجود دارد. خبرگزاری ها از مهم ترین سازمان های بین المللی و نهادهای رسانه ای جهان و در زمره اولین موسسات چندملیتی و فراملی جهان به شمار می آیند. یکی از موضوعات مهم این کتاب، بررسی گسترش خبرگزاری هایی است که الگوهای اقدامات رسانه ای فراملی یا چندملیتی را به شکل عمومی یا خصوصی ارائه می کنند. کتاب جهانی شدن اخبار یک کتاب انتقادی برای تشریح کاربردهای سلطه جویانه خبرگزاری های بزرگ غربی در توسعه نفوذهای امپریالیستی است. نویسندگان و ویراستاران با شرح عملکرد خبرگزاری های بزرگ غربی و حرکت های مقابله جویانه با سلطه جویی های آن ها، به ویژه تلاش های دودهه ای اعضای یونسکو در ایجاد «نظم نوین ارتباطی و اطلاعاتی در جهان»، می کوشند نقش و اهمیت این آژانس ها را در شکل دادن به جهان کنونی و رقابت های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و فرادستی ها و فرودستی های کشورهای جهان در سایه حاکمیت اطلاعاتی خبرگزاری های غربی تبیین کنند. در این نوشتار ضمن معرفی کتاب، قوت ها و کاستی های محتوایی و ترجمه ای اثر مورد بررسی قرار گرفته و درنهایت پیشنهادهایی برای ساماندهی انتخاب و ترجمه این گونه آثار و رشد کیفی انتشارات کشور ارائه شده است.

مجموعه مقالات کتاب فلسفه ارتباطات: جستارهایی در فلسفه یونانی شامل نوشتارها و مقاله های برگزیده نخستین همایش فلسفه ارتباطات سال 2002 آتن در کشور یونان و پاسخی هرچند ابتدایی و مقدماتی به برخی از پرسش های کلیدی در تنها یک حوزه از سه حوزه بالا یعنی «فلسفه ارتباطات» از دیدگاه «اندیشه ها و رویکردهای یونانی» است؛ هرچند فحوای بیشتر جستارهای موجود در مباحث، ابعاد تاریخی و نظریه ای هم دارند که پیشینه غنی فلسفه یونان باستان از دوره پیش سقراطیان تا دوران حاضر را در بر می گیرد. نویسندگان این جستارها با عنایت به پدیده های معاصری چون انفجار پیشرفت های فناوری در ارتباطات عمومی یا کاربردهای فراگیر رایانه و اینترنت، توجه خود را به فرهنگ یونان باستان درباره آرا و اندیشه هایی معطوف ساخته اند که امروز می توانند در فهم شیوه های برقراری ارتباطات به ما یاری رسانند. اگرچه این مقاله ها از لحاظ رویکرد، هدف و دامنه بحث با یکدیگر تفاوت دارند، همه آن ها این مفهوم را پوشش می دهند که مسائل ارتباطات از گذشته های دور و از اساس به همان شکل باقی مانده اند. به این اعتبار، همه آن ها همان واحدهای سه گانه تحلیل را مورد خطاب قرار می دهند که اندیشمندان یونانی قرن ها پیش مورد توجه قرار داده بودند؛ یعنی لوگوس (کلمهر کلام) گوینده و شنونده. در این نوشتار ضمن بررسی کتاب فلسفه ارتباطات، امتیازها و کاستی های اثر مورد نقد قرار گرفته است.

حقوق مولف یا آنگونه که در نظام کامن لا معرفی می شود، کپی رایت، سعی دارد از همه دستاوردهای غیرصنعتی ناشی از فکر و ذوق بشر حمایت کند. آثار مورد حمایت، تنوع و گستردگی و دسته بندی گوناگونی دارند. همه آثار برای شمول حمایت ناگزیر از عینی شدن و تبلور ظاهری هستند، اما تنها برخی آثار از طریق رسانه ها، به جامعه عرضه می شوند. اهمیت رسانه و قدرتی که به صاحب خود و پدیدآورندگان اعطا می کند، بر کسی پوشیده نیست. آثار تلویزیونی، سینمایی و رادیویی مهم ترین این موارد هستند.

بی تردید یک پژوهش در خلا صورت نمی گیرد و باید از آثار پیشینیان و پیشگامان بهره گرفته شود. کتاب شیوه های استناد در متون علمی نحوه استناددهی علمی به متون گذشته را نشان می دهد. در این کتاب وضعیت مطلوبی از دیدگاه میزان و چگونگی بهره گیری از مثال های لازم علمی برای تفهیم موضوع، مشاهده می شود. به طور کلی کتاب به رغم اشکالاتی، یک تالیف علمی و تا حد زیادی عملی است که می تواند برای مخاطبان سودمند واقع شود.

همان گونه که بنیان فلسفی روش تحقیق کمی بر اثبات گرایی و روش تحقیق کیفی بر تفسیرگرایی است، بنیان فلسفی روش تحقیق آمیخته نیز بر عملگرایی است. در این مقاله ضمن اشاره ای مختصر به هر سه رویکرد کمی، کیفی و آمیخته، محتوای کتاب «روش تحقیق آمیخته» نیز بررسی و تحلیل شده است. نتایج بررسی نشان داد که نوزده کتاب به فارسی، درباره روش تحقیق آمیخته منتشر شده است که نه مورد آن کامل به موضوع روش تحقیق آمیخته اختصاص دارد. از این نوزده کتاب، دوازده کتاب ترجمه و هفت کتاب، تالیف شده است. نه مورد از کتاب های ترجمه ای، برگردان دو کتاب کرسول و پلینوکلارک هستند که کتاب «روش تحقیق آمیخته»، یکی از آنهاست؛ در حالی که ادعا می شود این اثر، تالیف است. بنا بر نتایج بررسی حاضر، کتاب از نظر اصالت اثر، اصالت ترجمه و اصالت مآخذ، دارای اشکالاتی است که چندان بی اهمیت به نظر نمی رسد و در چاپ دوباره آن باید تردید شود.

نشر از بخش های مهم فرهنگی در جوامع امروزی است. نویسندگان و ناشران همواره در تعیین مسیر رویدادهای فرهنگی سهم داشته اند. تاریخ چاپ و نشر کتاب فارسی، با وجود داده های اطلاعاتی پراکنده، همچنان در بخش هایی نکاویده باقی مانده و پژوهش های انجام شده نیز نه تنها کافی نبوده، بلکه گاه بر مجهولات ما افزوده است. ثبت نشدن دقیق اطلاعات، متکی بودن نشر به روش های سنتی و موروثی بودن آن، بی اطلاعی از برخی فعالیت های ناشران، درگذشت پیش کسوتان نشر، تناقض اطلاعات در برخی متونی که حاوی مطالبی درباره اولین ها در نشر ایران است، همگی کار پژوهش در این حوزه را دشوار می کند. نشر با آنکه خود عاملی است برای تشویق و آموزش پژوهش های بنیادی و روشمند، خودش از این پژوهش محروم مانده و تاکنون تحقیقات روشمندی در این زمینه تدوین نیافته است. آنچه تاکنون منتشر شده شامل خاطرات افراد، گفت وگوها، تک نگاری ها و مقالات پراکنده ای است که مانند قطعات منفصل، نیازمند دست یا دستان توانایی است که به سازه ای استواری بدل شود. دشواری تدوین این گونه آثار را در تاریخ چاپ و نشر ایران شاهدیم. در این کتاب اطلاعات موسعی درباره نشر کتاب فارسی در محدوده زمانی حدود نیم قرن به نگارش درآمده است؛ اطلاعاتی که بسیار ارزشمند و ذیقیمت است، اما مثل هر کتاب دیگری، بدون نقد، مشکلاتش عیان نمی شود. این مقاله به قصد معرفی اهمیت این کتاب و توجه به نکات ازقلم افتاده نگارش یافته که امید است در ویراست بعدی مد نظر قرار گیرد.

مقاله حاضر معرفی و نقد کتاب «مبانی و روش های آموزش سواد اطلاعاتی»تالیف زهره میرحسینی و احمد شعبانی است.کتاب با نگاهی توصیفی به سواد اطلاعاتی و با زبانی ساده در هشت فصل تنظیم شده است. چهار فصل اول به مبانی، مدل ها و استانداردهای سواد اطلاعاتی پرداخته است. فصل پنجم نگاهی دارد به سواد اطلاعاتی در ایران و دو فصل ششم و هفتم به آموزش و کاربرد سواد اطلاعاتی اختصاص دارد. آخرین فصل کتاب سازمان ها و مراکز بین المللی فعال در زمینه سواد اطلاعاتی را معرفی کرده است. در این نوشتار، پس از معرفی اثر، محتوا و ساختار آن از جملهنکاتی پرامونجمله بندی ها و شیوه استناددهی به منابع مورد استفاده در نگارش اثر، نقد و بررسی شده است.

ایده داده های پیوندی که در ادامه تحقق وب معنایی در سال 2006، از سوی تیم برنرزلی مطرح شده، عبارت است از روشی برای انتشار داده های ساختارمند، به نحوی که بین آن ها پیوند برقرار شده و بدین صورت به ارزش آن ها افزوده شود. این روش بر فناورهای استاندارد وب نظیر پروتکل انتقال فرامتن )اچ. تی. تی. پی(، شناسگر جهانی منبع (یو. آر. آی)، و چهارچوب توصیف منبع (آر. دی. اف) بنا نهاده شده است. در این روش تولید صفحات وب برای موجودیت های انسانی منظورنظر است. همچنین گسترش این صفحات به منظور به اشتراک گذاری اطلاعات با قابلیت خوانده شدن به وسیله رایانه ها همانند درک و شناختی که ذهن انسان از موجودیت ها دارد. مقاله حاضر با هدف معرفی و بررسی کتاب «داده های پیوندی و تعامل با کاربر: مسیری رو به جلو» نوشته شده است. این کتاب که صدو شصت ودومین اثر از مجموعه انتشارات ایفلا به شمار می آید، هفت مقاله باموضوع تعامل کاربر با سیستم های مبتنی بر داده های پیوندی کتابخآن های را عرضه می کند. مقالات این کتاب، ریشه در نشست اقماری داده های پیوندی کنگره بین المللی ایفلا در سال 2013 دارد. این مقالات نسخه ویرایش شده ای از انبوه گفت وگوها و ارائه های نشست اقماری مذکور است که در سنگاپور برگزار شد. نویسندگان مقالات تلاش کرده اند تجربیات پیاده سازی فناوری های وب معنایی و داده های پیوندی خود را عرضه کنند. دراین نوشتار، مقالات کتاب معرفی و نقد و بررسی شده است.

فضای سایبری ویژگی های خاص خود را دارد که یکی از ارمغان های آن آزادی های سایبری است؛ با این حال حتی در این فضا هم شاهد تهدید هایی علیه این گونه آزادی ها هستیم. در فضای سایبری نیز سارقان حضور دارند و درصدد سوء استفاده از اطلاعات شخصی افراد و موسسات هستند. سرقت ادبی در فضای سایبری، بسیار آسان تر از قبل صورت می گیرد. تضمین امنیت و دفاع از آزادی های سایبری وظیفه ای است که بر عهده دولت هاست. با وجود چالش های امنیتی و سارقان اطلاعات، برنامه ها و سیاست های مختلفی برای مقابله با آنها، از سوی کشورهای مختلف اتخاذ و اجرا می شود. کتابی که نقد آن را از نظر خواهید گذراند، در خصوص سیاست های امنیتی در کشور های اروپایی و با تاکید خاص بر برنامه های ضدسرقت سایبری در کشور سوئد است. محور اصلی مسائل مطرح شده در کتاب، مسائل امنیت سایبری در حوزه کشورهای اروپایی است و نیز بحث هایی پیرامون شکل گیری حزب «موافقان با سرقت ادبی» در سوئد و فعالیت های آن مطرح می شود.

آینده پژوهی پرداختن به آینده پر ابهام و تلاش برای ساخت آن را سرلوحه اهداف خود قرار داده است و به عنوان دانشی فرا رشته ای در نیل به این هدف بزرگ، نیازمند ابزار و امکانات خاصی است. هم اکنون این دانش به شکلی مدون و دارای اصول معرفت شناسی و مبانی محکم درآمده که به تحلیل روندها و معرفی آینده های ممکن، محتمل و مطلوب می پردازد. بنابراین ضعف شناخت آینده از یک طرف و وقوع تحولات حیرت آور حاصل از فرآیند جهانی شدن از سوی دیگر، لزوم به کارگیری آینده پژوهی را در همه حوزه ها از جمله حوزه فرایند سیاست گذاری عمومی فزونی می بخشد. سیاست گذاری عمومی یا خط مشی گذاری عمومی شاخه ای از دانش را با عنوان علم دولت در عمل تشکیل می دهد که برخی آن را زیرمجموعه علم سیاست و برخی نیز علمی مستقل قلمداد می کنند. به طور کلی سیاست گذاری عمومی، فرایند یا مجموعه ای از فعالیت ها و تصمیم های دولتی است که با هدف حل یک مسئله عمومی طراحی شده است. استفاده از رویکرد آینده پژوهی در حوزه سیاست گذاری عمومی و پیش ارزیابی سیاست ها می تواند نوآوری اثر مورد بررسی باشد. در این مطلب تلاش خواهد شد با نگاهی نقادانه میزان حصول به این هدف بررسی شود.

در این مقاله نویسنده به بررسی و نقد کتاب طراحی پژوهش های اجتماعی می پردازد و ضمن بررسی نکات مهم آن - که در هشت فصل بیان شده و شامل نکات مهم و برجسته پژوهش اجتماعی است - به ارائه طرحی جدید در حوزه پژوهش های علمی اقدام می کند. این طرح مبتنی بر اهمیت دادن به پژوهشگر به جای پژوهش است و ویژگی های طرح پژوهشی را در قالب هشت جنبه، مطرح و سرانجام مدلی به شکل هشت ضلعی فرارونده ارائه می کند.

تاکنون حدود 35 جلد کتاب درباره فیلمنامه نویسی در ایران منتشر شده است که از این میان فقط پنج کتاب تالیف نویسندگان ایرانی است که نشان دهنده میزان اهمیت آموزش فیلمنامه نویسی آکادمیک در ایران است. مولفان سعی کرده اند برخلاف کتاب های آموزشی و کلاسیک به شیوه ای خلاقانه و انتقادی فیلمنامه نویسی را به مخاطبان کتاب آموزش دهند. در نقد این کتاب ایرادهای وارد به مترجم، شامل توضیح ندادن مفاهیم در پانوشت ها، ارائه نکردن نمایه و واژه نامه است. همچنین مولفان به دلیل رعایت نکردن ساختار آموزشی و آکادمیک، بی توجهی به درج نکات مهم در پایان هر بخش و طرح پرسش و پاسخ، مورد انتقاد واقع شده اند.

گرافیک اطلاع رسان یا گرافیک اطلاعاتی، نمایش تصویری اطلاعات به صورت مصور برای مخاطبان و کاربران است. درواقع گرافیک اطلاع رسان، پیچیده ترین فرآیندها و شناخته شده ترین نوع اطلاعات را به شکلی واضح و گویا برای مخاطب روایت می کند؛ روایتی که سرآغازی دارد و پایانی. گرافیک خبری و اطلاع رسان تالیف یونس شکرخواه و مریم سلیمی، تلاش می کند ضمن مشخص کردن مرزهای بین گرافیک اطلاع رسان و گرافیک هنری و تبیین تفاوت ها و شباهت های آن ها از دید صاحب نظران، به معرفی و بیان الزامات، اصول و چگونگی طراحی آن ها (با فرم های نمایش چاپی، برهم کنشی، متحرک و چندرسانه ای) بپردازد. همچنین در تلاش است تا افق های جدیدی با ارائه نمونه ها و مثال های عینی در این حوزه، پیش روی فعالان رسانه ای، طراحان گرافیک و سایر علاقه مندان بگشاید. در این نوشتار تلاش می شود ضمن معرفی فصل های مختلف کتاب با دیدی انتقادی محتوای کتاب مورد بررسی و نقد قرار گیرد.

تحقیقات در حوزه روابط عمومی، نگرشی بیش ازحد مثبت نسبت به رسانه های اجتماعی دارند. گفتمان غالب در حوزه روابط عمومی این است که رسانه های اجتماعی خوب هستند؛ زیرا به سازمان ها در ایجاد فضای گفت وگو و ارتباط با عموم مردم و همین طور مشارکت با آن ها یاری می رسانند. البته هنوز هم شواهد تجربی در حوزه روابط عمومی، به طور عمده وابسته به مورد بوده، به محدوده سازمانی که کار در آن صورت گرفته، محدود است. من در این مقاله کاربرد رسانه های اجتماعی برای حوزه عمومی و مردم، سازمان ها و روابط عمومی را محل سوال قرار می دهم و درباره این بحث می کنم که نگرش مثبت اغلب محققان حوزه روابط عمومی نسبت به رسانه های اجتماعی، ریشه در نیازهای این حرفه برای ایجاد مصالحه میان دو هویت روابط عمومی (بلاغی و ارتباطی) دارد. این که آیا شیوه های فعلی روابط عمومی در رسانه های اجتماعی، این دو هویت اصلی را منعکس می کند یا خیر و نیز پیامدهای استفاده غیرانتقادی از رسانه های اجتماعی در حرفه روابط عمومی، از دیگر مباحث این مقاله است.

هدف این پژوهش آسیب شناسی پایان نامه های علوم انسانی می باشد. این پژوهش از نوع کاربردی با روش اسنادی (کتابخانه ای) و دلفی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل نظرسنجی و مصاحبه با هفتاد نفر از اساتید حوزه های مختلف علوم انسانی و بررسی منابع و متون برای شناسایی آسیب های مربوط به پایان نامه های علوم انسانی شامل آسیب های مربوط به (دانشجویان، خود پایان نامه و نظام آموزش عالی) است. ابزار گردآوری داده ها سیاهه وارسی است. یافته ها نشان دادند که مهم ترین آسیب های مربوط به محققان در نگارش پایان نامه ها شامل آشنا نبودن آنها با اصول و روش های تحقیق، فقدان تجربه کافی و نداشتن انگیزه در تحقیق، راحت طلبی و کپی برداری از مطالب دیگران و انفرادی کار کردن می باشد و آسیب های مربوط به خود پایان نامه یا اثر، شامل کاربردی نبون و مسئله محور نبودن موضوع، بررسی نکردن چالش های پیش رو، بررسی ضعیف و نقد نکرن پیشینه ها، منابع و متون، استناددهی نادرست، عدم انتخاب درست روش تحقیق و آزمون های آماری مناسب با مسئله و موضوع پژوهش، تجزیه و تحلیل ضعیف داده ها، عدم مقایسه نتایج با نتایج پژوهش های قبلی، ارائه پیشنهادهای ضعیف برای پژوهش های آتی و پیروی نکردن از استانداردهای شیوه نامه های نگارشی برای مستند سازی منابع می باشد. همچنین آسیب های نظام آموزش عالی در نگارش پایان نامه ها شامل بی توجهی به کیفیت گرایی، ناکارآمدی نظام تحقیقاتی موجود برای ساماندهی فعالیت های پژوهشی، تعامل و همکاری ضعیف در نظام آموزش عالی، عدم یک پارچگی در مدیریت پژوهشی، سیستم ارزیابی ضعیف آموزشی و پژوهشی، عدم آشنایی با زبان های خارجی به ویژه زبان انگلیسی، نداشتن نهادی برای برنامه ریزی و سیاست گذاری در حوزه پژوهش آموزش عالی است. نتایج نشان دادند که ضعف عمده پایان نامه های علوم انسانی مربوط به نظام آموزش عالی می باشد.

اخلاق پژوهش، شاخه ای از اخلاق حرفه ای است و در آن به اصول اخلاقی ای پرداخته می شود که پژوهش را از آغاز تا پایان هدایت می کنند. پژوهش هایی با موضوعات مربوط به انسان ها، از دشواری و حساسیت بیشتری نسبت به دیگر پژوهش ها برخوردار هستند. این نوع پژوهش ها مستلزم رعایت اصول اخلاقی هستند که به سوژه ها اطمینان دهد آسیب نمی بینند و به عبارت دیگر با رعایت آن اصول، به وسیله پژوهشگر محافظت می شوند. در مقاله حاضر به هفت اصل اخلاقی برای محافظت از سوژه ها پرداخته شده و موارد دیگری که توجه به آن ها حین این گونه مطالعات لازم است، ذکر شده اند.