پژوهشنامه جغرافیای انتظامی
پیاپی 21 (بهار 1397)

هدف از انجام این پژوهش، تحلیل فضایی کیفیت زندگی و بزهکاری در بافت های ناکارآمد شهری (موردمطالعه: بخش مرکزی شهر تهران) است. روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و هدف از نوع کاربردی است. ابتدا با استفاده از داده های جرائم سرقت به کمک نرم افزار ArcGIS از طریق اکستنشن تخمین تراکم کرنل، کانون های جرم خیز مشخص، سپس از بین جامعه آماری (400) پرسش نامه به شیوه تصادفی در کانون های جرم خیز به صورت فضایی تکمیل شد و با استفاده از رگرسیون وزنی جغرافیایی (GWR) در محیط ArcGIS به تاثیر و اثرگذاری جرم بر سطح کیفیت زندگی ساکنین کانون های جرم خیز پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که سطح کیفیت زندگی در کانون های جرم خیز با توجه به مقدار آماره آزمون T تک نمونه ای برابر با (19٫1-)، درجه آزادی (399)، سطح معناداری (0٫000) و مقایسه این سطح معناداری با (0٫05) پایین است. همچنین روند الگوی رگرسیون فضایی در تعیین توزیع الگوی جرم و تاثیر آن بر کل ابعاد کیفیت زندگی در بخش مرکزی شهر تهران نشان می دهد که خروجی پارامترهای مدل رگرسیون وزنی جغرافیایی به میزان بالایی پیش بینی موردنظر را تایید می کند. دراین بین با توجه به ضریب بالای R2 (0٫86) می توان گفت جرم بر کل ابعاد کیفیت زندگی محدوده موردمطالعه تاثیر زیادی داشته است و باعث پایین آمدن سطح کیفیت زندگی در کانون های جرم خیز شده است.

نهادگرایی در راستای پایداری یا عدم پایداری یک فضای جغرافیایی فقط یک ایده تحلیلی نیست، بلکه از زمان شکل گرفتن نهادگرایی جدید به عنوان پارادایم غالب توسعه و پایداری منطقه ای، در درون آن سیاستها و ابزارهای متنوعی برای برخورد با مشکلات گوناگون در حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی ارائه شده است. استان خراسان- جنوبی به عنوان یکی از استان های مرزی و محروم کشور در سالهای بعد از تقسیمات استانی مورد توجه سیاستگذاران و برنامه ریزان برای خروج از توسعه نیافتگی بوده است ولی با این وجود هنوز سهم تولید درآمد ناخالص ملی استان از کشور در حدود (0/5 % ) است که نمایانگر عدم خروج از چرخه توسعه نیافتگی است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از ابزار پرسش نامه انجام گرفته، بنابراین نخست عدم موفقیت رویکردهای پیشین را مورد بررسی و سپس از منظر نهادگرایی به مسئله توسعه استان و علل ضعف آن پرداخته شده است. حجم نمونه به روش در دسترس و روش نمونه گیری نهادها از نوع هدفمند می باشد. ارزیابی مدل مفهومی پژوهش از طریق تحلیل مسیر به روش حداقل مربعات جزئی و به کمک نرم افزار PLS VISUAL انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد که در وهله نخست عامل آگاهی و سپس عامل زمینه ها و بسترهای شکل گیری، تداوم و گسترش نهادها بیشترین تاثیر را بر توسعه پایدار استان از منظر نهادی دارند. همچنین درک کلی تصمیم گیران و تصمیم سازان از نقش نهادها در توسعه پایدار استان تاثیر مستقیمی بر توسعه محلی و منطقهای پایدار منطقه دارد.

مدارس ازجمله مراکزی به شمار میروند که ازنظر مکانی با جرائم در ارتباط هستند. هدف این پژوهش بررسی رابطه مکان مدارس و جرائم ارتکابی علیه دانش آموزان در شهرکرد است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و ابزار آن پرسش نامه است. جامعه آماری را مدیران و معلمان مدارس متوسطه دوم در شهرکرد تشکیل داده اند که (200) نفر آن ها در (25) مدرسه متوسطه دوم با روش نمونه گیری تصادفی موردمطالعه قرارگرفته اند. روش تجزیه وتحلیل داده ها آزمون های آنووا و همبستگی در نرم افزار SPSS، معادلات ساختاری و الگوریتم ها در GIS بوده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین مولفه های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و کالبدی مکان مدارس با جرائم ارتکابی ازجمله استعمال مواد، جرائم رفتاری-اخلاقی، سرقت و جرائم رسانه ای ارتباط معناداری وجود دارد. با بهبود هرکدام از این مولفه ها، میزان جرائم ارتکابی کاهش می یابد و برعکس. بین (12) جرم شناخته شده، بیشترین جرم مربوط به دعوا و درگیری با میانگین (3/88)، جرائم مرتبط با فضای مجازی با میانگین (3/77) و آزار و اذیت جسمی-روحی با میانگین (3/76) بوده است. هم چنین جرائم رسانه ای و استعمال مواد به ترتیب بیشترین و کمترین تکرار را داشته اند.

جغرافیای انتخابات و مشارکت زنان برای تصدی کرسی های انتخابی کشور با سیری نزولی و صعودی همراه بوده که علل و عوامل متفاوتی در این مسئله نقش داشته است. پژوهش حاضر با روش تلفیقی به پویش جغرافیایی نمایندگی زنان در انتخابات مجلس شورای ملی، مجلس شورای اسلامی و شوراهای شهر و روستا با استفاده از پرسشنامه با جمعیت آماری (200) نفر همراه با اولویت بندی موانع مشارکت سیاسی زنان از دیدگاه نخبگان سیاسی پرداخته است. یافته ها نشان می دهد که سهم زنان از کرسی های مجلس شورای اسلامی شهرهای بزرگ در مقایسه با شهرهای کوچک و روستاها بیشتر است و در حوزه های چند عضوی نسبت به حوزه های تک عضوی هم در انتخابات مجلس شورای اسلامی و هم شوراهای شهر و روستا، سهم زنان به جز دوره پنجم شورای شهر و روستا، به مراتب افزایش یافته است و اولویت بندی موانع مشارکت سیاسی زنان با آزمون فریدمن شامل موانع فرهنگی، اقتصادی-روانی، سیاسی، اجتماعی، فقهی و حقوقی می باشد.

پژوهش حاضر باهدف بررسی ایمنی عرصه های پیراشهری کلان شهر تهران (مجموعه رودبار قصران) با توجه به اصول پدافند غیرعامل و شناسایی و از بین بردن عوامل کاهش دهنده ایمنی در این ناحیه انجام گرفته؛ روش بررسی پژوهش، توصیفی-تحلیلی بوده و نوع آن کاربردی است. جامعه هدف این پژوهش مردم محلی و کارشناسان نهادهای متولی امر توسعه شهری و امور نظامی - امنیتی ناحیه موردمطالعه می باشند. در این پژوهش حجم نمونه بر اساس روش نمونه گیری اتفاقی (126) نفر تعیین شده است. گردآوری اطلاعات بر مبنای مطالعات اسنادی و نیز میدانی بوده و تجزیه وتحلیل اطلاعات به دست آمده با استفاده از مدل برنامه ریزی راهبردی SWOT انجام گرفته است. درنهایت یافته ها نشان می دهند که ناحیه پیراشهری رودبار قصران، ازنظر سطح ایمنی و به کارگیری شاخص های پدافند غیرعامل در رابطه با عوامل برون زا و عوامل درونی در وضعیت نسبتا مناسبی قرار دارد ولی همچنان با تهدیدها و ضعف های جدی روبه رو است.

تصادفات از بزرگ ترین مشکلات سلامت در کشور محسوب و هرساله منجر به هزینه های سنگینی می شود. کاربرد روش های داده کاوی می تواند از حجم عظیم داده های تصادفات، الگوهای مفید را استخراج و ضمن تعیین عوامل موثر در بروز تصادفات، نقش قابل توجهی در کاهش آن ها داشته باشد. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر در تصادفات درون شهری به روش داده کاوی است که ازنظر هدف کاربردی و ازنظر نوع، تحلیل محتوا است. جامعه آماری پژوهش، اطلاعات پایگاه داده شهر اصفهان و حجم نمونه، اطلاعات تصادفات سال های (1390) تا (1394) می باشد. برای تحلیل اطلاعات از کشف قوانین انجمنی تکنیک سبد خرید و تولید درخت اشیاء مکرر FP-Growth استفاده شد. بر اساس نتایج، ویژگی های موثر در بروز تصادف به ترتیب، عجله و شتاب،عدم استفاده از کمربند و کلاه ایمنی، عدم توجه به جلو، نبود شانه راه و تجهیز نبودن خودرو به تجهیزات ایمنی می باشد. با کمک این نتایج، امکان پیشگیری و کاهش تصادفات، میسر می باشد.