فصلنامه مدیریت منابع در نیروی انتظامی
پیاپی 16 (زمستان 1395)

در محیط پیوسته متغیر و رقابتی، الگوهای شایستگی می توانند به متخصصان حرفه ای در بهبود مهارت ها و کارآمدی نیروی انسانی- به منظور انطباق با تقاضاهای متغیر بازار و پاسخ دهی به چالش های فعالیت در سازمان- کمک شایانی کنند. طراحی الگوی سازمان شایسته محور، با تاکید بر مدیریت راهبردی شایستگی ها، هدف این پژوهش است.
روش شناسی: به منظور طراحی و آزمون الگو، شاخص ها از طریق روش دلفی و پرسشنامه خبرگی از 30 استاد و صاحب نظر مدیریت کسب شد. جمع آوری داده ها، بر اساس پرسشنامه ای با تعداد 127 سوال و توزیع آن در نمونه تصادفی 330 نفری از میان مدیران و کارکنان بانک مرکزی انجام گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده از روش الگو سازی معادلات ساختاری- در دو بخش الگوی اندازه گیری- جهت بررسی ویژگی فنی پرسشنامه و بخش ساختاری، جهت بررسی فرضیه های پژوهش انجام پذیرفت.
آنچه موجب تمایز این پژوهش از سایر پژوهش های انجام گرفته پیرامون شایستگی می شود؛ طراحی یک چارچوب اقتضایی است که از طریق پیوند انواع راهبرد های سازمان، با سرمایه های مختلف سازمانی منجر به چهار رویکرد شایستگی سازمانی می شود. یافته های پژوهش، حاکی از تاثیر مثبت و معنادار دو متغیر مستقل جهت گیری راهبردی سازمان و سرمایه اصلی سازمان بر شکل گیری چارچوب سازمان شایسته محور است.
بر مبنای نتایج تحقیق، راهبرد کارایی و سرمایه مادی، در شکل گیری رویکرد شایستگی شغل محور، راهبرد اثربخشی و سرمایه تجاری در شکل گیری رویکرد آینده محور، راهبرد انعطاف پذیری و سرمایه اجتماعی بر رویکرد ارزش محور و ترکیب راهبرد خلاقیت و سرمایه هوشی بر رویکرد شایستگی فردمحور تاثیرگذارند.

فشارها و خواسته های نامحدود سازمانی، افراد را مجبور می کند که مدام در حال کار کردن باشند؛ در نتیجه، احتمال شکل گیری «کارشیفتگی» در آن ها افزایش می یابد. پدیده کارشیفتگی به ویژه در مشاغلی همچون نظامی که به دقت و تعهد زیادی نیاز دارد، به چشم می خورد. در این پژوهش، برآنیم تا تاثیر کارشیفتگی را بر اخلاق حرفه ای کارکنان نیروی انتظامی قزوین بررسی کنیم.
روش شناسی: این پژوهش، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، شامل کارکنان فرماندهی انتظامی استان قزوین است؛ همچنین تعداد نمونه آماری، 151 نفر؛ روش نمونه گیری، تصادفی ساده و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه بوده است. جهت تحلیل داده ها، از روش تحلیل عاملی تاییدی و معادلات ساختاری و نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شد.
بر اساس نتایج پژوهش، فرضیه اصلی؛ یعنی «کارشیفتگی، بر اخلاق حرفه ای کارکنان تاثیر مستقیم و معنادار دارد»، تایید شد. از میان فرضیه های فرعی، دو فرضیه که بیان می کردند «لذت بردن از کار و عجین شدن با کار دارای تاثیر مستقیم و معنادار بر اخلاق حرفه ای هستند»، تایید و نیز «تاثیر مستقیم و معنادار تمایل درونی بر اخلاق حرفه ای» رد شد.
با توجه به تاثیر مثبت و معنادار کارشیفتگی بر اخلاق حرفه ای، مدیران و فرماندهان باید جهت تقویت شکل مثبت کارشیفتگی و همچنین جلوگیری از بروز شکل افراطی و منفی کارشیفتگی، برنامه ریزی های لازم مانند برگزاری دوره های آموزشی را در دستور کار خود قرار دهند.

ساختار سازمان و مشاغل- چه از منظر ذهن گرایی و چه با رویکرد عین گرایی- بر روی عملکرد و متغیرهای رفتاری نیروی انسانی تاثیر محسوس دارد. یافتن و ساختن ساختار مناسب، می تواند به عنوان یک مزیت رشددهنده برای سازمان، منشا خیر و منبع قدرت تلقی شود. هدف ما در این نوشتار، بررسی تاثیر اجرای ساختار جدید مشاغل، در یک یگان انتظامی بر روی ابعاد رضایت شغلی کارکنان است.
روش شناسی: این تحقیق از لحاظ ماهوی، جزء تحقیقات کمی و از بعد هدف، کاربردی و از لحاظ راهبرد تحقیق، پیمایشی است. جامعه آماری، کارکنان شاغل در یک سازمان انتظامی است که با توجه به تعداد جامعه (329 نفر) و بر اساس فرمول کوکران، به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته است که روایی آن از لحاظ صوری و سازه، به تایید خبرگان و اساتید دانشگاه رسیده و پایایی آن بر مبنای فرمول آلفای کرونباخ 94/0 تعیین شد.
نتایج بیانگر آن است که سطح رضایت شغلی پس از اعمال ساختار جدید مشاغل در سه بعد رضایت از خود شغل، رضایت از محیط کار و امید به آینده شغلی، کاهش یافته؛ ولی در بعد حجم مناسب کار، رابطه خاصی مشاهده نشده است و به طورکلی، رضایت شغلی کارکنان- پس از اعمال ساختار جدید- کاهش یافته است.
محققان به دلیل مسئولیت اجرایی و سازمانی در معاونت منابع انسانی؛ پس اجرای ساختار جدید مشاغل، شاهد رشد تقاضای خروج از یگان بوده اند. از دلایل (تجربی) کاهش رضایت شغلی در این سطح از تحلیل؛ می توان به مواردی مانند کاهش نیروی انسانی و افزایش بار مسئولیت افراد، کوچ سازمانی و از بین رفتن حافظه علمی و دانشی و ارتباطی سازمان، عدم امید به رشد و ترقی در کارراه های تعریف شده سازمانی، اشاره کرد.

تغییرات سریع و فزاینده، رقابت جدی در صحنه جهانی و لزوم افزایش بهره وری، سازمان ها را وادار می کند تا کارکنان و مدیرانی را داشته باشند که فراتر از وظیفه تعیین شده عمل کنند. می توان گفت؛ بخش مهمی از افزایش بهره وری، لزوم انجام رفتار فراتر از وظیفه کارکنان و به خصوص مدیران است؛ بنابراین این تحقیق با هدف اصلی «شناخت رابطه رفتار شهروندی- سازمانی مدیران با بهره وری سازمانی در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران» بوده که مورد مطالعه آن در دانشگاه علوم دریایی امام خمینی (ره) نوشهر انجام شد.
روش شناسی: روش تحقیق در این مطالعه، توصیفی از نوع همبستگی و از نظر هدف، کاربردی انتخاب شد. جامعه آماری، تعداد 70 نفر از مدیران ارشد که دارای مشاغل کلیدی در دانشگاه بودند به صورت سرشماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، دو پرسش نامه، شامل رفتار شهروندی- سازمانی ارگان (با اعتبار 84/0) و بهره وری (با اعتبار 86/0) بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده از آزمون های K-S، Z فیشر، ویلکاکسون و ضریب همبستگی پیرسون از طریق نرم افزار SPSS انجام شد.
وضعیت رفتار شهروندی- سازمانی مدیران و بهره وری سازمانی در حد مناسب است. همچنین رفتار شهروندی- سازمانی مدیران و مولفه های آن (به جز وجدان کاری و رفتار مدنی) با بهره وری سازمانی رابطه معناداری دارد.
افزایش بهره وری سازمانی، تحت تاثیر بروز رفتار شهروندی- سازمانی مدیران است. بر این اساس، می توان به این نتیجه رسید که بروز رفتار شهروندی مدیران، اعم از نوع دوستی، جوانمردی، ادب و نزاکت منجر به بهبود بهره وری سازمانی خواهد شد.

در اختیار داشتن افرادی مستعد و توانمند، می تواند نه تنها مزیت رقابتی سازمان محسوب شود؛ بلکه فقدان و یا نقص دیگر منابع را نیز جبران کند. عملکرد سازمانی تا حد زیادی وابسته به عملکرد نیروی انسانی سازمان است. ازاین رو، سازمان ها در استخدام و گزینش نیروی انسانی، باید عواملی را مورد توجه قرار دهند که بر عملکرد موفق فرد در سازمان موثر باشد. هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر استخدام نیروی انسانی در سازمان های دولتی ایران است.
روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن، توصیفی است. در این پژوهش عوامل موثر بر استخدام نیروی انسانی، با استفاده از پرسشنامه (با سوالات باز) شناسایی و دسته بندی شده و پس از تایید خبرگان (دانشگاهی و اداری)، با استفاده از روش ANP اولویت بندی شده اند.
یافته ها و نتایج حاصل از این پژوهش، نشان می دهد؛ «توانایی شبکه سازی و تعامل با دیگران»، «تخصص حرفه ای»، «آگاهی از توانمندی های خود»، «ارتباط با افراد با نفوذ و قدرتمند اداری و سیاسی» و «تجربه کار»، پنج عامل اصلی هستند که بیشترین تاثیر را بر استخدام یک فرد در سازمان های دولتی ایران دارند. در کل نتایج این تحقیق نشان می دهد؛ این تصور که عامل اصلی تاثیرگذار بر استخدام افراد در سازمان های دولتی پارتی بازی و رابطه است، اشتباه است؛ برای اینکه طبق نتیجه این تحقیق، پارتی بازی اولویت چهارم را دارد.

سود یکی از اطلاعات مهم و اصلی صورت های مالی است. یکی از عواملی که در پیش بینی سود باید مورد توجه قرار گیرد؛ ریسک است. ریسک عبارت است از تهدیدی فرصت زا به امید دستیابی به یک یا چند موفقیت یا منفعت؛ بنابراین شناخت انواع ریسک ها به خصوص ریسک اعتباری و نقدینگی، برای افزایش قابلیت پیش بینی سودآوری مهم است. در این مقاله- با هدف بررسی ارتباط بین ریسک و قابلیت پیش بینی سود بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران- تلاش می شود که امکان تصمیم گیری استفاده کنندگان از گزارش های حسابداری فراهم شود.
روش شناسی: روش پژوهش بر اساس هدف، کاربردی و بر اساس روش، پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه بانک های پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران طی دوره 6 ساله 1388 تا 1393 است که تعداد 12 بانک به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده است. در این پژوهش، داده های اولیه در بازه زمانی مشخص، جمع آوری و در نرم افزار اکسل پیاده سازی و با استفاده از نرم افزار های آماری و اقتصادسنجی SPSS، Eviews مورد تحلیل قرارگرفته اند.
نتایج پژوهش نشان داد که ریسک اعتباری و ریسک نقدینگی، با قابلیت پیش بینی سود بانک های پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار، رابطه معکوس دارد.
در بانک های پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار، اگر میزان ریسک نقدینگی و اعتباری کاهش یابد؛ قابلیت پیش بینی سود نیز افزایش می یابد.

رضایت شغلی می تواند از عوامل مختلف اثر پذیرد. در این میان مصرف فرهنگی، به عنوان یکی از ابعاد اصلی سبک زندگی و نیز به عنوان شاخصی از وضعیت زیستی، روانی و اجتماعی؛ می تواند پیش بینی کننده رضایت شغلی باشد. این پژوهش، با هدف بررسی رابطه مصرف فرهنگی و رضایت شغلی کارکنان نیروی انتظامی در شهر تهران انجام گرفته است.
روش شناسی: در این تحقیق، از روش پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق، شامل مدیران و کارکنان نیروی انتظامی- که در سال 1394 در شهر تهران مشغول به کار بوده اند- است که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 400 نفر تعیین شده و شیوه نمونه گیری نیز به صورت چندمرحله ای طبقه ای غیرمتناسب بوده است. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد شده معتبر «الگوی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت»(EFQM)، برای متغیر رضایت شغلی و پرسشنامه محقق ساخته، برای متغیر مصرف فرهنگی استفاده شده است. در قسمت تجزیه و تحلیل اطلاعات، علاوه بر استفاده از روش های آمار توصیفی، از آزمون رگرسیون و الگوی معادلات ساختاری استفاده شده است.
یافته ها و بین مصرف فرهنگی و رضایت شغلی، رابطه معناداری (sig=0/000) وجود دارد و این رابطه، یک رابطه مثبت و ضعیف (254/0) است. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند متغیری، نشان داد که از میان متغیرهای موجود در معادله، به ترتیب چهار متغیر سبک های مذهبی، فرهنگی، مصرف گرا و بدن گرا توانستند در معادله باقی مانده و روی هم نزدیک به 24/0 درصد از تغییرات متغیر رضایت شغلی را -در میان نمونه مورد مطالعه از کارکنان- تبیین کنند. اندازه شاخص های نیکوئی برازش، با استفاده از نرم افزار لیزرل و تطابق الگوی نظری و تجربی را بر اساس داده های این تحقیق مورد تایید قرار دادند.