فصلنامه مدیریت منابع در نیروی انتظامی
پیاپی 5 (بهار 1393)

پلیس راهنمایی و رانندگی خدمات ترافیکی زیادی را به شهروندان ارائه می کند، با این حال علیرغم پیشرفت های فراوان در عرصه های مختلف هنوز مدلی برای سنجش کیفیت خدمات این پلیس تخصصی وجود ندارد. هدف مقاله حاضر ارائه مدلی برای مدیریت کیفیت خدمات راهنمایی و رانندگی ایران است.
روش شناسی: تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت، پیمایشی است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد که روایی آن از طریق خبرگان و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به میزان 95/. تایید شده است. جامعه آماری تحقیق شامل کارکنان پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا و تهران بزرگ است که 200 نفر از آنان به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. داده ها با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی هر یک از ابعاد و مولفه های مدل کیفیت با استفاده از نرم افزار اسمارت پی.ال.اس مورد آزمون قرار گرفتند.
یافته های تحقیق نشان می دهد که اگر چه مدل های مختلفی برای سنجش کیفیت خدمات وجود دارد، اما مدل مناسب کیفیت خدمات راهور باید مدلی ترکیبی با محوریت حفظ ارزش های اسلامی باشد.
مدل مناسب کیفیت خدمات راهور دارای سیزده بعد (ظاهر فیزیکی، کیفیت خدمات الکترونیک، مشروعیت و مقبولیت، حفظ ارزش های اسلامی، سازگاری فرهنگی، قابل اعتماد بودن، اطمینان دادن، کیفیت رفتاری، پاسخگویی به شهروندان، پاسخگویی قانونی، موقعیت، الزامات عملکردی، فناوری اثربخش) است.

عدالت یکی از مهمترین مسایلی که سازمان ها همواره با آن مواجه هستند، بهبود عملکرد سازمانی است که در قالب مفاهیمی چون رشد، سودآوری، افزایش سهم بازار، بهره وری و سایر شاخص ها مطرح می شود. تحقیق حاضر به دنبال آن است که هماهنگی راهبردی میان ارتباطات و تعارض سازمانی را مشخص کرده و رابطه آن با عملکرد را مورد بررسی قرار دهد.
روش شناسی: تحقیق حاضر بر حسب هدف، توصیفی تبیینی؛ بر حسب نتیجه، توسعه ای و بر حسب داده، کمی کیفی می باشد. در این تحقیق موسسات پژوهشی دارای موافقت قطعی وابسته به دستگاه های اجرایی به عنوان جامعه آماری با استفاده از روش تحقیق ترکیبی مورد بررسی قرار گرفتند و گونه های ارتباطات و تعارض سازمانی آنها با استفاده از پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفت. برای جمع آوری اطلاعات مربوط به عملکرد موسسات پژوهشی نیز از اسناد و گزارش های دفتر بررسی و ارزیابی پژوهشی معاونت پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مربوط به سال 1388 استفاده شده است. روش نمونه گیری به صورت تصادفی بوده است.
مدل آماری تحقیق با استفاده از روش تحلیل مسیر تبیین شد. به منظور تبیین تئوریک مدل تحقیق، تئوری نقاط مرجع راهبردی به کار گرفته شد و یافته ها حاکی از آن است که میان ارتباطات، تعارض سازمانی و عملکرد رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین بین هماهنگی و عملکرد نیز رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد.
با توجه به وجود رابطه معنی دار بین هماهنگی و عملکرد، هرچه میزان هماهنگی میان این عناصر افزایش یابد، عملکرد نیز افزایش پیدا می کند؛ در نتیجه پیشنهاد می شود که موسسات پژوهشی برای افزایش عملکرد از مدل نقاط مرجع راهبردی استفاده کنند. به علاوه به مدیران و مسئولان موسسات پژوهشی پیشنهاد می شود از رویکردهای تعاملی در ارتباطات استفاده کنند، زیرا ارتباطات از مهمترین عواملی است که به تجانس و یکپارچگی اعضای سازمان کمک می کند.

با توجه به اهمیت بسیار زیاد سلامت سازمانی در پلیس و شناسایی عوامل مرتبط با آن، این مطالعه درصدد بررسی رابطه سبک رهبری مدیران با سلامت سازمانی در کلانتری های فرماندهی انتظامی شهرستان همدان در سال1391 است.
روش شناسی: جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان کلانتری های نیروی انتظامی مستقر در شهرستان همدان است که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای ساده و بهره گیری از فرمول کوکران، حجم نمونه به تعداد 197 نفر برآورد شد. روایی پرسشنامه با استفاده از روش صوری از سوی کارشناسان تایید شد و پایایی آن نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به میزان 81/0 و 83/0 برای پرسشنامه سبک رهبری و سلامت سازمانی به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها در سطح توصیفی از میانگین و سایر تحلیل های اکتشافی و در بخش استنباطی نیز از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون تک متغیره استفاده شد.
یافته ها و نتایج تحقیق نشان داد که رابطه معناداری بین سبک رهبری دستوری و سلامت سازمانی وجود ندارد، با این حال در خصوص سایر سبک های رهبری با سلامت سازمانی رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد. همچنین، 5/52 درصد از تغییرات سلامت سازمانی توسط سبک های رهبری تفویضی و مشارکتی تبیین می شود. نتایج آزمون فریدمن نشان می دهد که سبک رهبری مشارکتی و سطح نهادی- بعد یگانگی نهادی، به ترتیب بیشترین اهمیت را در سبک رهبری و سلامت سازمانی دارند.

با توجه به رشد تحقیقات در حوزه علوم انسانی و اجتماعی، دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که تسلط بر تمام ابعاد یک مساله تا حد زیادی امکان پذیر نیست؛ بنابراین به انجام تحقیقات ترکیبی روی آورده اند که عصاره تحقیقات موجود در یک موضوع خاص را به روشی منظم برای آنها فراهم می کند. پژوهش حاضر، با هدف ترکیب کمی نتایج پژوهش های انجام شده در حوزه ارتباط کیفیت زندگی کاری و عملکرد کارکنان در سازمان های ایران انجام شده است.
روش تحقیق حاضر از نظر اهداف، کاربردی و از نظر داده، کمی است، و با استفاده از روش فراتحلیل و نرم افزار جامع فراتحلیل (CMA2) اجرا شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر تعداد 9 مقاله بوده که تمام آنها دارای معیارهای درون گنجی برای تحلیل با استفاده از این نرم افزار بوده است.
تحلیل تمامی پژوهش های مورد بررسی نشان می دهد که کیفیت زندگی کاری با عملکرد کارکنان رابطه ای بالاتر از حد متوسط دارد (با میانگین اندازه اثر 51/0). همچنین بررسی پژوهش ها نشان می دهد که هیچگونه متغیر میانجی برای تحلیل در این روش مورد استفاده قرار نگرفته است.
نتایج تحقیق بیانگر آن است که بین کیفیت زندگی کاری و عملکرد کارکنان رابطه بالاتر از حد متوسط وجود دارد. همچنین از میان ابعاد کیفت زندگی کاری: یکپارچگی و انسجام اجتماعی با اندازه اثر536/0، توسعه قابلیت های انسانی با اندازه اثر499/0، وابستگی اجتماعی زندگی کاری با اندازه اثر442/0، دارای بیشترین اندازه اثر در ارتباط با متغیر عملکرد کارکنان هستند و بیشترین تاثیرگذاری را دارند.

در عصر دانایی محور به دلیل تغییر ماهیت فعالیت های سازمان به کارهای دانشی، دانش بسان مهم ترین سرمایه سازمان ها نیازمند مدیریت مناسب می باشد. این موضوع برای بخش های دفاعی و امنیتی هر کشوری با توجه ضرورت تحول در نگرش های پلیسی و همچنین برای تبدیل به یک سازمان دانش محور از اهمیت فزون تری برخوردار است. براین اساس هدف اصلی این پژوهش، استخراج زیرساخت های اساسی برای استقرار مدیریت دانش در نیروی انتظامی تهران بزرگ می باشد.
روش شناسی: این مطالعه از نظر روش، توصیفی پیمایشی و از نظر هدف، کاربردی است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه با نمونه ای بالغ بر 200 نفر از خبرگان و اعضای هیئت علمی و کارشناسان و مدیران ناجا به دست آمده که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. اعتبار شاخص ها و مدل پژوهش با تست CVR و پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفت و داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از آزمون تحلیل رگرسیونی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند.
یافته ها و یافته های پژوهش نشان می دهد که مجموعه ای از عوامل برحسب اولویت شامل؛ فرهنگ سازمانی، حمایت مدیران ارشد، ساختار سازمانی، حافظه سازمانی و فناوری اطلاعات بر موفقیت پیاده سازی مدیریت دانش در نیروی انتظامی تاثیر مستقیم و مثبتی دارند، بنابراین نیروی انتظامی می تواند از این طبقه بندی در اجرای پروژه های راهبردی سازمان استفاده کند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ابعاد فرهنگ سازمانی (فرهنگ رسالتی، فرهنگ سازگاری، فرهنگ مشارکتی، فرهنگ ثبات) و سهم هر یک از آنها در پیش بینی گرایش به رفتار شهروندی سازمانی در بین کارکنان معاونت طرح و برنامه و بودجه ناجا انجام شده است.
روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان معاونت طرح و برنامه و بودجه ناجا است. ابزار گردآوری داده ها در این تحقیق پرسشنامه است که به این منظور از پرسشنامه استاندارد شده فرهنگ سازمانی دنیسون و پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی پودساکف استفاده شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی مانند، ضریب همبستگی پیرسون و ضریب رگرسیون گام به گام استفاده شده است.
براساس یافته های تحقیق، رابطه مثبت و معناداری میان فرهنگ سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در سطح 01/0 P وجود دارد. بر اساس نتایج به دست آمده از تحلیل رگرسیون، میان ابعاد فرهنگ سازمانی، فرهنگ ثبات بهترین پیش بینی کننده رفتار شهروندی سازمانی است و دو بعد فرهنگ مشارکتی و فرهنگ سازگاری در مرتبه بعدی قرار داشته اند و بعد فرهنگ رسالتی در پیش بینی رفتار شهروندی سازمانی نقشی دارد.
نتایج نشان دادند که رابطه مثبت و معناداری میان این دو متغیر وجود دارد، در واقع با افزایش فرهنگ سازمانی در جامعه مورد مطالعه، رفتارهای شهروندی سازمانی نیز افزایش پیدا می کنند و این مفهوم بدان معنی است که اگر فرهنگ سازمانی قوی و مستحکمی برقرار باشد، مدیران و کارشناسان رفتارهای شهروندی سازمانی بیشتری را از خود بروز می دهند.

امروزه مفهوم دولت الکترونیک به طور فزاینده به سمت ایجاد مدیریت دولتی باز، منعطف و تشریک مساعی با یکدیگر در حال تغییر است. تلاش برای دستیابی به چنین هدفی نشان می دهد که یکپارچگی فرایندهای کاری و یا سیستم های اطلاعاتی واحدهای دولت کافی نیست. آن چه که در این زمینه مهم است، ظرفیت سازمان های مختلف دولتی برای همکاری در سطح فنی و نیز سطوح بالاتری از تعاملات است. چنین امری تنها با ایجاد همکاری متقابل سازمان ها محقق می شود و در این راستا باید علاوه بر قابلیت فنی، قابلیت های دیگری نیز در سازمان ایجاد شود. هدف این مقاله شناسایی شاخص های سنجش قابلیت همکاری متقابل دولت الکترونیک بین سازمان های همکاری کننده (مطالعه موردی: همکاری اداره پلیس با دیگر سازمان ها) است.
روش شناسی: این مقاله با استفاده از روش مطالعه کتابخانه ای و مرور ادبیات تحقیق، نگارش یافته و در متن مقاله دو مطالعه موردی از قابلیت همکاری متقابل ادارات پلیس و گمرک نروژ و هم چنین همکاری متقابل پلیس نظام وظیفه و برخی سازمان های ایرانی مرتبط با آن مطرح شده و مورد بررسی قرار گرفته است.
یافته ها و در این مقاله با توجه به مرور مبانی نظری، مطالعات موردی و بر مبنای ابعاد قابلیت همکاری متقابل، دو مدل مفهومی و تحلیلی قابلیت همکاری متقابل طراحی شده است. در مدل مفهومی، علاوه بر بعد فنی، ابعادی دیگر مانند ابعاد سازمانی، معنایی، ساختار محتوا، حقوقی و قانونی و سیاسی مورد توجه قرار گرفته است. در مدل تحلیلی نیز شاخص های این ابعاد از مبانی نظری استخراج شده که زمینه را برای امکان سنجش مفهوم پیچیده قابلیت همکاری متقابل دولت الکترونیک در سازمان های دولتی و پلیسی فراهم می کند.