نشریه اندیشه آماد
پیاپی 47 (زمستان 1392)

عمومی ترین مسئله ای که در مقابل هر مدیر سازمانی قرار دارد، این است که چگونه منابع محدود موجود خود را به بهترین نحو ممکن تخصیص دهد. معمولا منابع محدودی که در اختیار هر مدیری قرار دارد عبارتند از: سرمایه، مواد اولیه، ماشین آلات و وسایل مورد لزوم آن، مکان، زمان و نیروی انسانی است. سعی و کوشش مدیران بنگاه های تولیدی و تجاری این است که با توجه به محدودیت های منابع موجود، بتوانند سود و عایدی عملیات موسسه خود را تا مقدار قابل قبول و معقولی افزایش دهند. تحقیق در عملیات به عنوان ابزاری مناسب در جهت مدیریت سیستم ها، فرآیند تصمیم گیری و ارائه راهکارهای مناسب در جهت برنامه ریزی به کار می رود با توجه به کمبود منابع و ارزش بالای آن لزوم تخصیص بهینه امکانات و منابع ضروری است. هدف از این تحقیق استفاده از روش های پژوهش عملیاتی، مدل های حمل و نقل در بهینه سازی سیستم ترابری نیروی انسانی یک سازمان نظامی و به دست آوردن مدل تخصیص بهینه وسائط نقلیه، با توجه به فراوانی مسافرین در مسیرهای متفاوت با حداقل هزینه می باشد. این تحقیق، یک نوع تحقیق کاربردی از نوع کمی است و خصوصیت خاص گراست و تمرکز آن نسبت به ترابری نیروی انسانی سازمان مورد مطالعه می باشد. در این مطالعه بر اساس وسائط نقلیه مورد استفاده در سازمان، مسیرهای مختلف رفت و برگشت، تعداد مسافت پیموده شده و فراوانی مسافرین در هر مسیر، اقدام به طرح مدلی جهت بهینه سازی سیستم حمل و نقل می شود که با استفاده از روش های پژوهش عملیاتی، روش گوشه شمال غربی و تخمین وگل، به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته می شود. این تحقیق پس از بررسی سه مشخصه هزینه کرد در ترابری یعنی: هزینه نیروی انسانی، نت و سوخت، هزینه ترابری نیروی انسانی در وضع موجود را مشخص می کند و با استفاده از برنامه ریزی خطی به طراحی مدل تخصیص بهینه حمل و نقل می پردازد و سپس از طریق روش های گوشه شمال غربی و وگل این مدل را حل می کند و در پایان به ارائه طرحی جهت ترابری نیروی انسانی، که باعث کاهش هزینه حمل و نقل نسبت به وضع موجود می گردد و قابلیت پیاده سازی در سازمان را دارد، می رسد.

نتیجه تحقیق نشان داد که ساختار سازمانی نقش مهمی را در فعالیت های اداره استاندارد سازی آماد وپشتیبانی بر عهده دارد و ساختار فعلی این اداره پاسخگوی نیازهای این معاونت نبوده و ساختار مناسب برای آن یک ساختار ارگانیک است. معیارهای مورد توجه در مدل ساختار و سازمان اداره استاندارد سازی، از ادبیات موضوع استخراج شده و نتایج تحقیق عبارتند از: مدیریت سیستمی، نظامی - امنیتی، اقتصادی و هزینه ای و معیارهای مدیریتی سیستمی که شامل هفت زیر معیار (قابلیت برنامه ریزی، تناسب در مسئولیت ها و اختیارات، وحدت مدیریت، قابلیت کنترل، ماندگاری با دیگر ساختارها و سازماندهی، سازگاری با فرهنگ و میزان هماهنگی) است و معیارهای نظامی- امنیتی که شامل پنج زیر معیار (سرعت عمل، حفاظت اطلاعات، قابلیت جذب و بسیج منابع، قابلیت انعطاف و میزان هماهنگی) است و معیارهای اقتصادی هزینه ای نیز شامل زیر معیارهایی چون: هزینه های ایجادی، هزینه های حفظ و نگهداشت، هزینه های ماموریتی و عملیاتی و هزینه های اضافی) است.

نگاه به موضوع لجستیک در نیروی انتظامی از زوایای مختلف، بازتاب های گوناگونی دارد. یکی از اهدافی که می توان برای لجستیک در نظر گرفت و همه به طور خاص و عام آن را پذیرفته اند، پشتیبانی عمومی و اختصاصی از سازمان است. یک سازمان برای بقای خود به طور مسلم باید به مدیریت لجستیک خود نگاه کند. مجموعه نیازهای عمومی و اختصاصی به پشتیبانی در نیروی انتظامی نیز از اهمیت و حساسیت ویژه ای برخوردار است. تعریف حفظ آمادگی سازمان هم در اذهان مختلف متفاوت است، ولی به طور ویژه نگاه لجستیک به آمادگی سازمان، بهنگام بودن و آماده بودن همه سیستم ها در حد نیاز برای اجرای عملیات است. مهم ترین موضوع در امر لجستیک نیروهای انتظامی، داشتن سرعت عمل در ارسال و تدارک آن ها در منطقه عملیات است. سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS)، این قابلیت و توانایی را دارند که در زمینه های متفاوت از جمله تعیین نزدیک ترین مسیر نیز استفاده شوند. در این مقاله کارآمدی مسیر را بررسی می نماییم.

از جمله عوامل موثر در حفظ توان نیروهای پلیس برای اجرای وظایف مربوطه، سلامت کارکنان است که با تغذیه صحیح و بر اساس اصول علمی امکان پذیر است. علی رغم نقش اساسی تغذیه در سلامت و موفقیت کارکنان، هزینه های جیره غذایی باید کاهش یابد تا از هزینه های کل سازمان کم شود. روش های جاری در برآورد، تهیه، نگهداری، توزیع و آماده سازی جیره غذایی کارآمد نبوده و موجب انجام فعالیت های دوچندان و در نتیجه صرف هزینه های اضافی در آمادو پشتیبانی ها شده است. در ابتدا عوامل موثر در کاهش هزینه های جیره غذایی در محورهای برآورد، تامین، نگهداری، طبخ و توزیع شناسایی و سپس شاخص ها ارائه شده است و نحوه تاثیر هر یک از عوامل در کاهش هزینه های جیره غذایی مورد بررسی قرار می گیرد. برای این کار، مبنای نظری پژوهش در ارتباط با متغیرهای تحقیق با پیشینه ارائه شده است. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و از نوع توسعه ای است. در روش شناسایی تحقیق از مطالعات کتابخانه ای، مستندات و مدارک و روش های جاری مرتبط بهره برداری شد. برای ادبیات موضوعی تحقیق و گردآوری داده های مورد نیاز، پرسش نامه ای با استفاده از مقیاس اندازه گیری لیکرت، با 30 سوال بر مبنای فرضیات و مولفه های اصلی و فرعی تدوین و اجرا گردید. برای تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها از روش آمار توصیفی و تحلیلی (پیمایشی) میدانی استفاده شده است. با استفاده از آزمون t دو نمونه ای میانگین وضعیت مطلوب با میانگین وضعیت موجود مقایسه شده است. برای تعیین اولویت متغیرها از آزمون چوپوروف بهره گیری شده است. در تحلیل داده ها، تمام فرضیه ها بیانگر آن است که بین وضعیت مطلوب و وضعیت موجود هزینه های مصروف جیره غذایی برای برآورد، تامین (خرید)، نگهداری، طبخ و توزیع، تفاوت معنا دار وجود دارد. فرضیه ها در سطح اطمینان 95 درصد و خطای 5 درصد مورد آزمون قرار گرفتند. اولویت بندی هزینه های موثر در جیره غذایی در وضعیت مطلوب به ترتیب عبارتند از: خرید، برآورد، طبخ، توزیع و نگهداری.

در محیط رقابتی امروز، مدیران سازمان ها سعی دارند تا سازمان های خود را از طریق به کارگیری رویکردهای نوین، به سازمان هایی رقابتی تبدیل کنند. در این راستا، نگهداری و تعمیرات به عنوان یک سیستم، نقش اساسی را در دستیابی به اهداف کمی و کیفی سازمانی ایفا می کند و نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر ناب یکی از رویکردهای نوین نت در جهت تلفیق کارکردهای نت بهره ور فراگیر به همراه مفهوم ناب است. تحقیق حاضر با عنوان «ارزیابی نظام نت از نظر اصول بنیادین نت بهره ور فراگیر ناب» در پی دستیابی به یک هدف اساسی، شناسایی درجه سازگاری و تعیین فاصله سیستم نت فعلی با نت بهره ور فراگیر ناب است. این پژوهش تحقیقی کاربردی است که به روش پیمایشی صورت گرفته است. جامعه آماری این تحقیق عبارت است از کلیه مدیران و کارشناسان سیستم نگهداری و تعمیرات شرکت ایران خودرو دیزل. در این راستا، پرسشنامه تحقیق بین 45 نفر از مدیران و کارشناسان سیستم نگهداری و تعمیرات شرکت مذکور به صورت تمام شماری توزیع و جمع آوری شد. سپس، با استفاده از آزمون های آمار استنباطی، داده های تحقیق مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق حاکی از آن است که سیستم نت فعلی شرکت ایران خودرو دیزل با توجه به مولفه های مربوط به متغیرهای مورد بررسی (نت اصلاحی، نت پیشگیرانه، نت خودکنترلی، نت ناب، اثربخشی کلی تجهیزات، بهینه سازی فرآیندها و شناسایی اتلاف ها) تا رسیدن به نت بهره ور فراگیر ناب فاصله قابل توجهی دارد.

دو مفهوم مدیریت راهبردی و مدیریت زنجیره تامین با هم اشتراکاتی دارند، با این حال تبادل کمی بین آن ها وجود دارد. در این پژوهش سعی شده بخش هایی از همپوشانی و تعامل این دو مفهوم بررسی و به نقش و دیدگاه هر یک از این دو مفهوم در قبال دیگری پرداخته شود. در قدم اول، این مقاله به بررسی هر یک از مفاهیم مدیریت راهبردی و مدیریت زنجیره تامین می پردازد و سپس نشان داده می شود که چگونه بینش در مورد هر رشته می تواند به حمایت، پشتیبانی و تکمیل دیگری منجر شود. به طور کلی نتیجه اصلی این است که افزایش تعامل میان این دو مفهوم مهم، برای گسترش دانش در هر دو عرصه بسیار مفید است و موجب افزایش توانایی سازمان در رسیدن به اهداف و چشم اندازهای خود می شود.

در طی دهه گذشته، خرید سنتی و عملکرد های لجستیکی به صورت یک رویکرد راهبردی گسترده تر برای مدیریت مواد و توزیع (که به مدیریت زنجیره تامین معروف است) تکامل یافته است. تحقیق حاضر، پایه آثار علمی نوشتاری و توسعه مدیریت زنجیره تامین را از دو مسیر مجزا که نهایتا در عصر مدرن رویکرد کل نگر، نسبت به مدیریت لجستیکی مواد و عملیات ادغام شده، مورد تجدید نظر قرار می دهد. علاوه بر این، از آن جایی که مقاله حاظر مملو از واژه ها ی فنی مهمی است که عناصر یا مراحل این فلسفه مدیریتی را مخاطب می سازد، تلاش می کند توصیف روشنی از مدیریت زنجیره تامین ارائه دهد. این مقاله همچنین، راهبرد های مدیریت زنجیره تامین و شرایط منجر به مدیریت زنجیره تامین را مورد بحث قرار می دهد.