فهرست مطالب
نشریه سازمان نظام پزشکی مشهد (سیمرغ سپید)
سال هجدهم شماره 1 (پیاپی 65، بهار و تابستان 1393)
- تاریخ انتشار: 1393/10/23
- تعداد عناوین: 26
- مقاله خبری
- مقاله علمی-پژوهشی
-
صفحات 2-7پیشزمینهپزشکان شاغل در نهادهای دولتی نقش مهمی در ارائه خدمات درمانی ارزان و کارا در نظام سلامت کشور ایفا می کنند. در این مطالعه دانش، نگرش و عملکرد پزشکان دولتی نسبت به سازمان های متبوعشان مورد بررسی قرار گرفته است.روش هادر این مطالعه توصیفی – مقطعی در سال 1393، یک پرسش نامه بخش بندی شده حاوی سوالاتی در سه حیطه (1) آگاهی (دانش) افراد از قوانین و آیین نامه های سازمان، (2) نگرش افراد نسبت به جو حاکم بر سازمان، همکاران و مدیران رده بالا و (3) عملکرد افراد در حیطه وظایف تعریف شده در اختیار پزشکان شاغل در نهادها و بیمارستان های وابسته به سازمان های دولتی در شهر مشهد قرار گرفت.یافته هادر این مطالعه که بر روی 120 نفر از پزشکان شاغل در زیرمجموعه های 3 نهاد و سازمان دولتی انجام گرفت، 74 نفر به پرسش نامه ها پاسخ گفتند (درصد پاسخ: 61.6%)، که 45 نفر (60.8%) از آنها مرد بودند. میانگین سن پاسخ دهندگان 6.1 ± 45.4 سال و میانگین سنوات خدمتی آنها 5.7 ± 15.9 سال بود. در افراد مورد پژوهش، بیشترین میزان آگاهی (54.2%) در مورد «پنج هدف اصلی سازمان متبوع» بود. بیشترین نگرش مثبت پاسخ دهندگان به سوالی در مورد «موثر بودن در نهاد متبوع» بود (75.6%). افراد بهترین عملکرد خود را در رفتار با مافوق، همکار و ارباب رجوع ذکر کردند (94.6%). با مقایسه پاسخ های مردان و زنان مشخص شد، مردان بیش از زنان از قوانین ارتقای شغلی در سازمان اطلاع دارند (0.04 = P). از سوی دیگر خانم ها بیش از آقایان معتقد بودند که سازمان به تلاش ها و خلاقیت هایشان پاسخ مثبت داده است (0.001 = P). پزشکانی که سوابق مدیریتی داشتند به طور معنی داری بیش از سایرین از قوانین ارتقای شغلی در سازمان اطلاع داشتند (0.026 = P) و 5 هدف اصلی سازمان را می شناختند (0.019 = P).نتیجه گیریلازم به نظر می رسد، در ابتدای بکارگیری همکاران، نگرش مثبت آنها به سازمان نیز مبنای انتخاب قرار گیرد و دانش و آگاهی افراد نسبت به وظایف و اهداف سازمان از طریق برگزاری جلسات هم اندیشی و کلاس ها افزایش یابد.
کلیدواژگان: دانش، نگرش، عملکرد، نهادهای دولتی -
صفحات 8-11بحران ها وقایع مخربی هستند که نیاز به کمک های اورژانس گسترده جهت تامین سلامت و بقای جمعیت مصیبت دیده را ضروری می سازند. انواع بحران شامل طبیعی (زلزله، آتشفشان، گردباد، سیل) و ساخته دست بشر یا تکنولوژیکال (جنگ و تروریسم) می باشد. بلایای طبیعی طی 20 سال اخیر حداقل بر 800 میلیون نفر اثر گذاشته اند و منجر به بیش از سه میلیون مرگ شده اند. بلایای تکنولوژیک شامل انفجار، آتش سوزی، تصادف، نشت مواد رادیولوژیک یا شیمیایی می باشند و معمولا در نتیجه ی مدیریت ضعیف، ابزارهای حفاظتی نامناسب و خطاهای انسانی رخ می دهند. مشکلات پیش روی مدیریت اینگونه بحرانها شامل شناسایی مواد خطرزا، تخلیه محل از شهروندان بعد از حادثه، فراهم کردن مراقبت های پزشکی برای قربانیان و محافظت از مواجهه با مواد خطرزا می باشد امروزه هدف از پیشگیری از بحرانها شامل سه موضوع آمادگی برای حوادث، پیشگیری از وقوع حوادث و کاهش دادن اثرات آنها در هنگام وقوع می باشد. پاسخ به بحرانها در 2 سطح خرد که شامل عملیات درمان و مراقبت بیماران می باشد و کلان که شامل فعالیتهای نهادهای دولتی می باشد، تعریف می شود. 21 عملکرد پزشکی و بهداشتی در سطح محلی برای برنامه ریزی در بحران ها ضروری دانسته شده اند: ارزیابی نیازهای پزشکی، مراقبت سلامت و اپیدمیولوژی، شناسایی منابع پزشکی و سلامت، حمل و نقل پزشکی، توزیع وتخلیه بیماران، خدمات اورژانس پیش از بیمارستان، خدمات اورژانس بیمارستانی، مراقبت داخل بیمارستانی، مراقبت خارج بیمارستانی، درمان موقتی در سرصحنه، امنیت غذایی، مدیریت برخورد با عوامل بالقوه خطرزا، سلامت روانی، اطلاعات پزشکی و بهداشت عمومی، کنترل حامل، فراهم کردن آب آشامیدنی، مدیریت فاضلاب، کنترل بیماری های واگیر، کنترل حیوانات، پزشکی قانونی و دفن اجساد، مراقبت و سرپناه. دانش و تجربه کافی برای پاسخ موثر به اورژانسهای پزشکی و بهداشتی در زمان وقوع بلایا امری ضروری است.
کلیدواژگان: بحران ها، مدیریت بحران، سلامت عمومی، امدادرسانی -
صفحات 12-16پیشزمینهفرسودگی شغلی سندرمی مشتمل بر خستگی هیجانی، مسخ شخصیت و کاهش کفایت شخصی می باشد. این پژوهش به منظور سنجش میزان فرسودگی شغلی در پرسنل مراکز بهداشتی درمانی مشهد پس از استقرار نظام پزشک خانواده، و تعیین ارتباط آن با حمایت اجتماعی و عزت نفس آنان انجام شده است.روش هادر این مطالعه توصیفی تحلیلی که به روش مقطعی انجام شد، پرسنل شاغل در 30 مرکز بهداشتی درمانی مشهد که به روش طبقه ای و تصادفی ساده انتخاب شده بودند، ابزار پژوهش را که شامل فرم اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه های استاندارد عزت نفس آیزنگ، حمایت اجتماعی کاسیدی و فرسودگی شغلی مازلاک بود، تکمیل نمودند.یافته ها285 نفر از پرسنل شاغل در مراکز بهداشتی درمانی مشهد ابزار پژوهش را تکمیل نمودند. 73% پاسخ دهندگان خانم بودند. میانگین امتیاز فرسودگی شغلی در بعد کفایت شخصی 10.4 ± 33.8، در بعد خستگی هیجانی 10.8 ± 17.9 و در بعد مسخ شخصیت 4.8 ± 4.7 بود. در اکثر موارد، احساس خستگی هیجانی پایین (50.2%)، احساس مسخ شخصیت پایین (97.2%) و احساس کفایت شخصی بالا (79.3%) بود. بین میزان حمایت اجتماعی و عزت نفس کارکنان نیز همبستگی مستقیم و معنی داری موجود بود (r = 0.177، P = 0.03). بین ابعاد فرسودگی شغلی و متغیرهای عزت نفس و حمایت اجتماعی کارکنان همبستگی معنی داری وجود نداشت. بین متغیر خستگی هیجانی با متغیرهای میزان تحصیلات، وضعیت اشتغال و عادت به استعمال سیگار رابطه آماری معنی داری وجود داشت (0.05 > P). بین متغیر کفایت شخصی با متغیرهای واحد محل خدمت، تحصیلات و عادت به استعمال سیگار ارتباط آماری معنی داری موجود بود (0.05 > P).نتیجه گیریدر مطالعه حاضر میزان کلی فرسودگی شغلی در کارکنان در بعد خستگی هیجانی متوسط، مسخ شخصیت پایین و در بعد کفایت شخصی متوسط بود. پیشنهاد می شود استراتژی های مقابله جهت تقلیل و کنترل عوامل تنش زای شغلی مورد توجه قرار گیرد.
کلیدواژگان: فرسودگی شغلی، مراکز بهداشت، عزت نفس، حمایت اجتماعی -
صفحات 17-20مقدمهرفع مشکلات برنامه پزشک خانواده بر ماندگاری پزشکان در مناطق روستایی و نیز میزان رضایت شغلی آن ها تاثیر مثبت دارد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی مقدماتی مشکلات پزشکان خانواده شاغل در مراکز بهداشتی - درمانی روستایی استان خراسان رضوی بود.روش هادر این مطالعه تحلیلی توصیفی که در تیر و مردادماه سال 1393 انجام شد پرسش نامه ای شامل اطلاعات دموگرافیک و سوالاتی در زمینه مشکلات آموزشی، کمبود امکانات یا پرسنل، مسائل فرهنگی، برخورد با مراجعین و مشکلات مربوط به مدیریت و سیاست گذاری شبکه بهداشتی دراختیار تعدادی از پزشکان عمومی که در قالب قراردادی و یا به صورت استخدامی به عنوان پزشک خانواده در مراکز بهداشت روستایی استان خراسان رضوی فعالیت داشتند، قرار گرفت.یافته هااز میان 50 پرسش نامه ارسال شده، 20 نفر (درصد پاسخگویی: 40%) از طریق ایمیل یا تماس تلفنی به سوالات مطرح شده در نظرسنجی پاسخ گفتند. میانگین سنی پزشکان شرکت کننده 2.1 ± 28.0 سال و میانگین سابقه کاری آنان 14.3 ± 36.0 ماه بود. اکثر شرکت کنندگان (75%) مونث بودند. در زمینه مشکلات آموزشی و علمی، «ضعف دانشکده های پزشکی در رابطه با آماده سازی پزشکان خانواده و دوره ناکافی کارورزی بهداشت» با 9 پاسخ (45% موارد)، بیشترین مشکل عنوان شده بود که بین این گزینه و جنسیت شرکت کنندگان ارتباط نزدیک به معنی داری مشاهده شد (0.06 = P). در خصوص مشکلات مربوط به پرسنل، «عدم توانایی علمی یا عملی پرسنل در انجام وظایف مربوطه» و نیز «عدم وجود پرسنل کافی در مرکز» هر دو با 9 پاسخ (45%) رایج ترین چالش های مطرح شده از سوی پزشکان بودند. 75% پزشکان از «مراجعات بی مورد و در وقت نامناسب» شکایت داشتند. در خصوص مشکلات مربوط به سیاست گذاری شبکه بهداشتی 50% به «نبود دستمزد کافی» اشاره داشتند. در نهایت 70% پزشکان عنوان کردند که پس از اتمام دوره یا قرارداد مربوطه حاضر به ادامه خدمت به عنوان پزشک خانواده نخواهند بود.نتیجه گیریشناسایی هر چه بیشتر مشکلات پزشکان خانواده، به مسئولین در جهت اقدام موثر برای رفع آنها و در نتیجه افزایش ماندگاری پزشکان در مناطق روستایی و موفقیت بیشتر برنامه پزشک خانواده کمک می کند.
کلیدواژگان: آموزش، پزشکان خانواده، مطالعات پایه، مراکز بهداشت روستایی، حقوق و مزایا -
صفحات 21-24پیشزمینههدف از این مطالعه بررسی شکایات ارتوپدی واصله به دادسرای انتظامی سازمان نظام پزشکی مشهد می باشد.روش هااین مطالعه به صورت تحلیلی، توصیفی گذشته نگر بوده که در آن پرونده های شکایت از قصور پزشکی رشته ارتوپدی از ابتدای سال 1390تا پایان سال 1392 در مشهد مورد بررسی قرار گرفته است. داده ها شامل جنس شاکی و متشاکی، موضوع شکایت و رای صادره در چک لیست طراحی شده ثبت گردیدند.یافته هااز میان شکایات ارتوپدی مطرح شده بیشترین آن مربوط به اندام های تحتانی (52%) و سپس فوقانی (48%) بود. از این میان بیشترین شکایات مربوط به زانو (39%) و بازو (38.5%) بود. بر اساس نوع شکایات، بیشترین شکایات مربوط به عوارض بعد از عمل بود که در بیشتر موارد در زمینه مال یونیون چه در اندام فوقانی (32.8%) و چه در اندام تحتانی (38.8%) بود. در زمینه شکایات مرتبط با عوارض حین عمل بالاترین فراوانی در مورد آسیب عصب (38.5%) در اندام تحتانی و سهل انگاری در انجام پروسیجر (48.6%) در اندام فوقانی گزارش شد. در بررسی حاضر، 70.8% از متشاکیان حکم برائت دریافت کرده و 10.4% مقصر شناخته شدند. همچنین در 4.2% پرونده ها از بیمار رضایت اخذ شد و 2.1% به علت عدم پیگیری شاکی پرونده بایگانی شد.نتیجه گیریموارد شایع قصور ارتوپدی باید مدنظر متخصصین و دست اندرکاران آموزش قرار گیرد تا از تکرار و میزان آنها کاسته شود. برخورد همراه با تعهد و ارائه توضیحات لازم علمی و منطقی درباره نوع عمل و عوارض احتمالی آن به بیمار یا اولیای او از وقوع شکایات تا حد قابل توجهی خواهد کاست.
کلیدواژگان: شکایت، قصور، سازمان نظام پزشکی، ارتوپدی - مقاله مروری
-
صفحات 25-27پزشکی از راه دور یا دوراپزشکی در حقیقت استفاده از فناوری ارتباطات برای آموزش پزشکی، ارائه خدمات سلامت از طریق پایش، آموزش، مشاوره و تجویز درمان از راه دور است. فراهم آوردن محیط مجازی برای ارائه خدمات سلامت یکی از ضروریات علم پزشکی در قرن جدید است. ایجاد شبکه های خدمات دوراپزشکی در اکثر نقاط دنیا مخصوصا در نواحی حادثه خیز و یا صعب العبور در حال گسترش است. به علاوه، این فناوری به گسترش حوزه حرفه ای جامعه پزشکی و ارائه عادلانه خدمات پزشکی به جامعه مخصوصا به مناطق روستایی دورافتاده منجر می شود. انواع خدمات دوراپزشکی شامل: پایش سلامت، مشاوره، جراحی، اقدامات تشخیصی و داروسازی از راه دور است. پایه ریزی و بسترسازی برای دوراپزشکی از ضرورت های جامعه در حال توسعه ایران است. استفاده از فناوری دوراپزشکی از حدود یک دهه ی پیش در ایران مورد توجه قرار گرفته است. هرچند در سال های اخیر گرایش زیادی به اجرایی سازی این فناوری برای استفاده ی نیروهای نظامی کشور وجود داشته است، اما نمونه های اجرایی این فناوری در بیش از 15 مرکز از مراکز بهداشتی - درمانی وابسته به شرکت نفت ایجاد شده است. مهمترین موانع در اجرایی سازی دوراپزشکی، دشواری در تامین منابع مالی و تجهیزات مرتبط (اصلی ترین مشکلات) و همچنین تغییر نگاه مسئولین، تربیت پرسنل مجرب، همراه کردن بیمه ها در پرداخت دستمزد تیم پزشکی و بسترسازی برای اینترنت پرسرعت در مراکز درمانی هستند. لازم است به قانونگذاری در این زمینه و همراه کردن بیمه ها همت گمارده شود. بدون شک، برای دستیابی به فواید این فناوری در ایران نیاز به همراهی و هماهنگی دولت و مجلس محترم، وزارت بهداشت، دانشگاه های علوم پزشکی و سازمان نظام پزشکی کشور است.
کلیدواژگان: کیفیت خدمات بهداشتی، ایران، ارائه خدمات بهداشتی، دوراپزشکی - مقاله علمی-ترویجی
-
صفحه 29
-
صفحات 30-31
-
صفحات 32-33
-
صفحات 34-36
-
صفحات 37-39
-
صفحات 40-41
- بوسه ای بر دستان پزشکان
-
گوشه هایی از ایثار و فداکاری های جامعه پزشکی در دوران دفاع مقدسصفحه 42
- یاد یاران
-
صفحات 43-45
- راه بزرگان
-
صفحات 46-47
- مقاله علمی-ترویجی
- پل
- مقاله ادبی-فرهنگی
-
صفحه 50تاریخ پزشکی پر از رمز و افتخار و امید است. در اساطیر یونانی الهه ی هایجین که در مجسمه های باستانی یونان ماری در دست دارد پزشکی را از اجداد خود و از الهه «زئوس»آموخت. وجود مار در آرم های پزشکی امروز نیز میراث آن زمان است. اما در تاریخ کهن ایران و بر اساس شاهنامه، «جمشید» پزشکی را آموخت و زندگی را عطرآگین کرد. در قلمرو فرهنگی برای حمایت از جامعه پزشکی، توجه به پیشینه غنی این حرفه در ایران نقش محوری دارد.
در 5 سال گذشته با هدف تقویت معرفت ملی پزشکی اقدامات گسترده ای انجام شده است. در این رابطه می توان به: (1) طراحی طرح تحقیقاتی شماره 89500 مورخ 6/9/89 با موضوع آموزه های پزشکی در ایران (دفتر اول شاهنامه) و در قالب کرسی های آزاداندیشی (که به تایید دانشگاه علوم پزشکی مشهد رسید)، (2) برگزاری جلسات متعدد میان استادان محترم قطب علمی ادبیات از دانشگاه فردوسی مشهد آقای دکتر محمد جعفر یاحقی، آقای دکتر محمدرضا راشد، خانم دکتر مهدخت پورخالقی چترودی و آقای دکتر سید حسین فاطمی با دکتر رضا افشاری، (3) اجرایی شدن برنامه عملیاتی تهیه شده با همکاری سه نفر از همکاران کارشناسی ارشد ادبیات (خانم محبوبه علی حوری، خانم فاطمه ماه وان و خانم فاطمه کریمی) با فیش برداری از مداخل موضوعی تاییدشده و (4) انتشار یافته ها در قالب کتاب «آموزش پزشکی بر اساس شاهنامه؛ نیک آموز پزشکی» با شماره اثر 249 دانشگاه علوم پزشکی مشهد (شابک:978-600-6331-40-9) به صورت تالیف دانشگاهی نوشته دکتر رضا افشاری و دکتر محمد جعفر یاحقی در بهار سال 1391 (اثر مشترک 4 بخش: دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مرکز مطالعات توسعه آموزش پزشکی، قطب علمی فردوسی شناسی و ادبیات خراسان و فرهنگسرای فردوسی) اشاره نمود.
در مقدمه این کتاب، متن اصلی و نیز در پشت جلد کتاب آورده شده است:«در شاهنامه سیمرغ به حق بر مسند پزشکی نشسته است، می پرورد، حمایت می کند، اندرز می دهد، دارو تجویز می کند، زخم ها را درمان می کند، از هوش می برد، می شکافد، جراحی می کند، می دوزد و... کاش این نوشتار، پیش درآمدی باشد بر جایگزینی سیمرغ پارسی به عنوان نشان پزشکی به جای مار پیچیده لاتینی، ان شاء الله »در جریان نگارش این کتاب، با هماهنگی هنرمندان برجسته طرح های سیمرغ بازبینی و مطابق با فرهنگ ایرانی، تاریخ شاهنامه و تاریخ ایران، سیمرغی طراحی گردید که بتواند جایگزین لگوی رایج پزشکی در کشور باشد. دراین طرح به عنوان مثال پرهای دم به صورت تیغ جراحی آورده شده است و همچنین به جای جام زهر یونانی جام باستانی ایرانی جایگزین شده است.
- نامه به سردبیر
- مقاله خبری
-
صفحات 52-54
-
صفحات 62-64
-
Pages 2-7BackgroundPhysicians working in governmental institutions play an important role in providing affordable and efficient healthcare in the health system of Iran. In this study, knowledge, attitude and practice of government-related physician toward their respective organizations is evaluated.MethodsIn this cross - sectional study in 2014, a categorized questionnaire containing questions in three areas of (1) "knowledge" about the rules and regulations of the organization, (2) "attitude" toward the working atmosphere of the organization, colleagues and higher rate managers and (3) level of "practice" in defined duties was given to physicians working in organizations and government related hospitals in the city of Mashhad.ResultsIn this study that was performed on 120 physicians working in subsets of 3 government organizations, 74 subjects responded to the questionnaire (response rate: 61.6%) which 45 of them were men (60.8%). The mean age of respondents was 45.4 ± 6.1 years and their mean working history was 15.9 ± 5.7 years. The highest level of knowledge was found in the "five main objectives of the organization" (54.2%). The highest positive attitude of respondents was to a question about "being effective in their respective institution" (75.6%). The respondents mentioned their best practice in dealing with superiors, colleagues and clients (94.6%). Comparing the responses of men and women, more men than women were informed about the rules of promotion in the organization (P = 0.04). On the other hand, more women than men believed that the organization has responded positively to their efforts and creativity (P = 0.001). Physicians who had administrative history were significantly more aware of the details of promotion rules in their organization (P = 0.026) and know the 5 main objectives of the organization (P = 0.019) compared to those who did not have such history.ConclusionIt seems necessary that at the beginning of the employment of physicians in the government related organizations, their positive attitude toward the organization should also be considered and their knowledge about their duties and objectives of the organization should be increased by group brainstorming sessions and training classes.Keywords: Attitudes, Knowledge, Practice, Government Agencies
-
Pages 8-11Disasters are destructive events that necessitate a wide range of emergency resources to help and ensure the health and survival of the victim population. The types of disaster are natural disaster including earthquakes, volcanic eruptions, hurricanes, floods, and man-made disasters such as war and terrorism. Over the past 20 years, natural disasters have affected at least 800 million people and caused over 3 million deaths. Poor engineering, improper safety practices, or simple human error can cause technological disasters. Many challenges that emergency responders potentially face are identification of the nature of the hazardous materials, evacuation of people after disasters, giving appropriate medical care for victims, and protecting emergency responders against dangers. Todays, the aims of disasters prevention are disaster planning, prevention, and mitigation. The medical and public health response to a disaster can be in "micro" (the level of patient care) or "macro" (the level of public and governmental authorities). Twenty-one medical and public health practices were considered important in disaster planning at the local level: medical needs assessment, health surveillance and epidemiology, identification of medical and health resources, medical transportation, patient distribution and evacuation, pre-hospital emergency services, hospital emergency services, in-hospital care, out-of-hospital care, temporary field treatment, food safety, management of hazardous agent exposure, mental health, medical and public health information, vector control, potable water, waste management, communicable disease control, animal control, coroner and mortuary services and finally care and shelter. Adequate knowledge and experience to respond effectively to medical emergencies during a disaster are essential.Keywords: Disasters, Disaster Planning, Public Health, Relief Work
-
Pages 12-16BackgroundJob burnout is a syndrome consisting of emotional exhaustion, depersonalization, and reduced personal accomplishment. This study was done to assess job burnout in personnel of healthcare centers of Mashhad after the establishment of the family physician program to find out its relationship with social support and self-esteem.MethodsIn this descriptive analytical study, personnel of 30 health centers in Mashhad were rendomly selected to answer to the standard questionnaires which include demographic features, Aizeng self-confidence questionnaire, Cassidy social support scale and Maslach burnout inventory.ResultsOverall, 285 health center employees completed the survey instrument. Seventy-three percent of respondents were women. Mean score of the personal accomplishment aspect of burnout was 33.8 ± 10.4, in emotional exhaustion was 17.9 ± 10.8 and in depersonalization was 4.7 ± 4.8. In most cases, low emotional exhaustion (50.2%), low depersonalization (97.2%) and a high personal accomplishment (79.3%) were found. Between social support and self-esteem of employees a significant correlation was established (r = 0.177, P = 0.03). There was no significant relationship between dimensions of burnout and self-confidence, and social support. Between emotional exhaustion, with variables such as education level, employment status and smoking habits a statistically significant relationship was found (P < 0.05). Between personal accomplishment and the variables of place of employment, education, smoking habits, a significant association was also found (P < 0.05).ConclusionIn this study, the emotional exhaustion was moderate, depersonalization was low and personal accomplishment was moderate in employees of health centers. It is suggested to consider coping strategies to minimize and control occupational stressors.Keywords: Burnout, Community Health Centers, Self, confidence, Social support
-
Page 29
-
Pages 32-33
-
Pages 37-39
-
Pages 40-41
-
Examples of Devotion and Sacrifice of the Iranian Medical Community in Iraq-Iran warPage 42