فهرست مطالب
پژوهش نامه معارف حسینی
سال یکم شماره 3 (پاییز 1395)
- تاریخ انتشار: 1395/06/29
- تعداد عناوین: 9
-
صفحه 7بیشک، شهادت امام حسین(ع)، بزرگترین مصیبتی است که بر جهان تشیع وارد شده است. امامان معصوم(ع) نیز نه تنها در ماه محرم بلکه در هر فرصتی که مهیا میشد به اقامه سوگواری بر آن حضرت، می-پرداختند؛ با این حال، متاسفانه، سنت عزاداری و سوگواری بر سالار شهیدان، در طول تاریخ، دچار تحریف و دگرگونی بسیاری شده است تا جایی که به نظر میرسد انجام برخی از اعمال به عنوان عزاداری، نه تنها ثوابی ندارد بلکه موجب بدبینی دشمنان اسلام شده و دستمای های برای زیر سوالبردن ارزشهای والای عاشورا گردیده است؛ به همین دلیل، پژوهش مذکور با رویکردی توصیفی – تحلیلی و با استناد به منابع معتبر و متعدد روایی، تلاش کرده است آداب و اهداف عزاداری امامان معصوم(ع) بر سیدالشهدا(ع) را به تصویر بکشد. نتایج، نشان از آن دارد که سوگواری بر امام حسین(ع) در سنت معصومین(ع) آداب ویژهای داشته است از جمله: ترک زینت، لباس سیاه پوشیدن، برپایی مجالس عزاداری و ایراد خطبه در آنها، نوحهخوانی، گریستن، گریبان چاککردن و به سر و صورتزدن، تسلیت گفتن به یکدیگر،
ترغیب شاعران به مرثیهسرایی برای سالار شهیدان و نیز سفارش به زیارت قبر امام حسین(ع) و تبیین نتایج این زیارت. از مهمترین اهدافی که امامان معصوم از سوگواری بر سالار شهیدان داشته اند میتوان به مواردی چون:حفظ دستاوردهای نهضت عاشورا و آگاهشدن مردم از حقیقت دین حنیف، اشاره کرد؛ علاوه بر اینها اجر و پاداشی را که خداوند برای عزاداران حسینی در نظر گرفته است، در روایتهای متعددی بیان فرموداند از جمله: پیوند با سیدالشهداء(ع)، محشورشدن با امام حسین(ع)، آمرزش گناهان، رهایی از هول و هراس روز قیامت و...کلیدواژگان: امام حسین (ع)، ائمه معصومین (ع)، عاشورا، سیره، سوگواری -
صفحه 37شناخت و فهم عاشورا، بی شناخت یاران پاکباز اباعبدالله(ع) ممکن نیست. بازشناسی یاران ما را با اسوه هایی که بهترین سرمشق امروز و همیشه ی انسان هستند، آشنا خواهد ساخت. بخشی از گم گوشه ها و ابهام ها نیز در پرتو شناخت صحابه، روشن خواهد شد. ویژگی هایی چون پیروزی در آزمون های دشوار، معرفت و بصیرت ژرف، عزتمندی و ذلت ناپذیری، آزادگی و حریت، کانون رحمت و شدت بودن، اخلاص در بینش و منش، شجاعت و مرگ ناهراسی، غیرت و حمیت دینی، صبر و استقامت، مواسات و همدلی و ولایت مداری بخشی از ویژگی ها و فضایل یاوران امام عاشوراست که در این مقاله بررسی می شود.کلیدواژگان: عاشورا، اصحاب حسین(ع)، ویژگی ها و فضائل
-
صفحه 55رویداد کربلا و عاشورا محصور به تاریخ و جغرافیا نیست و از جهات مختلف فرا تاریخی و فرا جغرافیایی قابل بررسی است . یکی از وجوه برجسته این رویداد راه های گوناگونی است که در برابر شخصیت ها و گروه های اجتماعی قرار گرفته و انتخاب هایی است که این شخصیت ها و گروه ها کرده اند . انسان موجودی انتخابگر است و پیوسته در برابر راه های گوناگون قرار می گیرد و دست به انتخاب می زند . این انتخاب ها سرنوشت انسان را در چارچوب مشیت الهی و قوانین حاکم بر هستی و نظامات عالم رقم می زند . اننخاب های انسان محصول چهار گروه عامل است : ادراکات ، تعلقات ، تمنیات و تربیت . از برجسته ترین انتخاب ها در ماجرای کربلا و عاشورا ، اننخاب مسلم بن عقیل در بحرانی ترین شرایط است ، انتخابی سرنوشت ساز . او در شرایطی که می توانست عبید الله بن زیاد را در خانه هانی بن عروه ترور کند ، به دلیل ممنوعیت ترور در آموزهای نبوی ، از چنین اقدامی امتناع ورزید و مسیر تاریخ با این عمل او به گونه دیگری رقم خورد . انتخاب شگفت مسلم بن عقیل که بر درکی عمیق از دین ، تعلق خاطر به ارزش های دینی ، جهت گیری و خواست حق طلبنانه و عدالت خواهانه ، و تربیت نبوی و علوی و آموزه های مدرسه حسینی استوار بود . مقاله حاضر به تبیین انتخابگری انسان و این نمونه برجسته انتخابگری در تاریخ بشر پرداخته و با رویکرد تحلیل تاریخی – روایی به بررسی این امر پرداخته است .کلیدواژگان: انتخابگری، مسلم بن عقیل، انسان انتخابگر، کربلا و عاشورا، مدرسه حسینی
-
صفحه 77احتجاجات امام سجاد(ع) از نیرومندترین عوامل جاودانه ساختن قیام عاشورا و اهداف نهضت امام حسین (ع) می باشد. آن حضرت از عصر عاشورا تا بازگشت و استقرار در مدینه احتجاجهایی با عوامل حکومتی و مردم شهرهای مختلف از جمله کوفه و شام داشته اند که بر این احتجاجات منطق خاصی حاکم بوده که باعث رسوایی دستگاه بنی امیه و تاثیر و ماندگاری قیام عاشورا بعد از شهادت امام حسین (ع) در جامعه آن روز بوده است.
لذا این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، با شیوه کتابخانه ای، به تحقیق و بررسی احتجاجات امام سجاد (ع) پیرامون نهضت عاشورا جهت کشف واستخراج منطق حاکم بر این احتجاجات پرداخته است.کلیدواژگان: احتجاجات، امام سجاد (ع)، عاشورا، منطق حاکم -
صفحه 97یکی از حوادث مهم و ماندگار که تاثیرات عمیقی بر جامعه شیعی- اسلامی داشته و دارد، حادثه کربلا است. در این مقاله افزون برتاکید به معمای ماندگاری این حادثه مهم ، سعی در اثبات این فرضیه شده است که روند اساسی تبدیل این حادثه به مکتب پیش از اینکه یک روند تاریخی،ادواری و تدریجی باشد، یک روندی دفعی است که در همان متن حادثه پدیدار می گردد. به دیگر سخن کربلا مکتبی نیست که بعد از حادثه کربلا،توسط سخنوران و خطیبان و محققان و علما به مکتب تبدیل شده است، بلکه حادثه ای است که خواص مکتبی خود را در بطن حادثه وتحت تاثیر شخصیت نورانی امام حسین (ع) نمایان می سازد.بنابراین از دید نویسنده این مقاله آنچه دیگران در خصوص این حادثه انجام می دهند مکتب سازی نیست، بلکه روایت و تبیین یک مکتب است که همدوش حادثه پیش می رود و سر از مکتب در می آورده و به همین علت هم ماندگار می شود. به هر روی مقاله کوشش دارد تا با بهره گیری از منابع کهن و پیگیری رشته حوادث و روند وقایع به ترتیب تاریخی، این مهم را تبیین نماید.کلیدواژگان: امام حسین(ع)، واقعه ی کربلا، حادثه، مکتب
-
صفحه 113حماسه عاشورا الگوی کاملی برای مسلمانان در طول تاریخ بوده است .آن زمان که امام حسین(ع)صدای هل من ناصر ینصرنی را فریاد می زند، این سوال را از تاریخ فردای بشریت می پرسند. جواب این پرسش را پس از هزاران سال دوست داران اهل بیت در جای جای کره خاکی با معرفت تام با فرهنگ و زبان خاص خود پاسخ می دهند .روزی در جائی که خاندان ابوسفیان دستور جشن و سرور را در روز عاشورا صادر کردند تا با تحریف حقانیت این واقعه عظیم را متشبه سازند، در شمال و جنوب و شرق و غرب هندوستان عده ای خود را برهمنان حسینی خطاب می کنند و بنا بر روایات و مرثیه های تاریخی ، خود همچون «کبت » و« چارن»را از دوست داران اهل بیت می دانند. آنان بر شر بودن حکومت یزید و خیر بودن حکومت حسین(ع) ایمان دارند. این گروه مراسم عاشورا را درست پس از رویت هلال ماه آغاز می کنند و تا 8 ربیع الاول با مراسم و مناسک خاصی ادامه می دهند.این پژوهش به بررسی و تحلیل علل ماندگاری فلسفه عاشورا در میان هندوان هندوستان و برهمنان حسینی می پردازد .کلیدواژگان: حسینی برهمن، هفت شهید اهل هنودروایت، راکهب یا راهب، روایت دیر ترسا، شیعیان هند، مرثیه کبت، چارن
-
صفحه 128حماسه بزرگ عاشورا وقیام جاودانه سید الشهدا علیه السلام،از چنان جایگاه ومنزلتی برخوردار است که اندیشه حقیقت جوی آدمی را در هر گوشه جهان به تامل وتفکر درباره خویش فرا می خواند .
اگر چه بیش از هزار سال از آن رخداد سرنوشت ساز می گذرد ،اما گستردگی وغنای آن به گونه ای است که هرگاه کسی به اندیشه وتعمق پیرامون آن بپردازد ،بازهم به نکته ای تازه ودر خور دست می یابد.
به راستی راز این تازگی وماندگاری در چیست؟حقیقت آن است که این حرکت بزرگ ریشه در باورها ی آرمانی وفطرت پاک انسانی دارد وهمین امر سبب شده تا شاعران وسخنوران حق جو در طول تاریخ به دور ازهرگونه چشم داشت و توقع، زبان به وصف این حماسه بزرگ وپدید آورندگان آن بگشایند،در ادبیات ما نیز ،این حرکت بزرگ از نظرگاه شاعران اخلاق گرا ومتعهد ،دور نمانده واز نیمه دوم قرن چهارم به عنوان طرحی نو (شعر عاشورا) در ادب فارسی به ظهور رسیده است .این مقاله برآن است تا بااستناد به مدارک ومنابع موجود ،به شیوه تحلیلی به بررسی این بخش از ادبیات آیینی بپردازد.کلیدواژگان: ادبیات آیینی، نظم، شعر عاشورا، شعر عاشورایی، سیر تحول وتکامل -
نکته هایی از معارف حسینی / تاملی بر ذکر شریف «السلام علیک یا ابا عبدالله»صفحه 149
-
صفحه 155
-
Page 7The martyrdom of Imam al-Husayn has been the most horrible calamity that befell the Shiite world. The Infallible Imams seized every single opportunity to mourn Imam al-Husayn, in addition to the usual mourning ceremonies they held annually in Muharram. However, the tradition of mourning Imam al-Husayn has practically gone astray to some extent throughout history in effect of which it has caused some people to regard it with some doubtif its course might have led to nowhere, all devoid of any religious reward and merit. The present descriptive-analytical study attempts to portray the practices of the Infallible Imams, all based on authoritative sources. As such, commemoration of Imam al-Husayn's martyrdom has historically received certain rituals, e.g., abstaining from wearing jewels during the grief-stricken days, wearing in black, delivering religious lectures, reciting dirges (nawhas), shedding tears, and expressing condolences. Besides, it included inviting people to compose mournful poems, instructing people to go on pilgrimage to the tomb of Imam al-Husayn, informing people of the aims of Imam al-Husayn's movement, conveying to people the rewards of mourning Imam al-Husayn, and tremendous effects of showing sympathy with Imam al-Husayn, e.g., being resurrected together with Imam al-Husayn, with no sign recorded in the mourner's profile.Keywords: Imam al Husayn, the Infallible Imams, Ashura, conduct (sirah), mourning, lamentation
-
Page 37It is essential to know Imam al-Husayn's devout companions so as to come up with a sound understanding of the event of Ashura. Knowing them profoundly leads us to such role models that can function as fine examples for today people. Moreover, knowing them sheds light on certain unclear aspects of the event in question. The companions manifested such characteristics and merits as knowledge, cognizance, insightfulness, high self-esteem, libral-mindedness, sincerity, valor, religious zeal, forbearance, fraternity, and strict adherence to Imam al-Husayn.Keywords: Ashura, companions of Imam al Husayn, characteristics, merits
-
Page 55The events of Karbala and Ashura cannot be limited to a certain era and geographical location; it goes beyond the confines of history and geography. One of outstanding aspects of this event lies in the choices its characters made in critixal moments of history. As man is a creature that makes decisions when confronted to several choices, these choices may turn one's destiny. Man's choices come from four elements, i.e., understandings, associations, wishes, and education. One of significant choices in the event of Ashura was the decision made by Muslim.b. Aqil at a critical moment when he deliberately refused to assassinate `Ubayd Allah b. Ziyad in the house of Hani b. `Urwah, all due to the stricts prophetic ban for such assassinations. Hence, the course of history took another route. This deliberate choice was based on Muskim b. `Aqil's profound understanding of Islamic teachings, his rightful taking side with the desire to help the right path, and the lessons he took from the teachings of the Prophet Muhammad, Imam `Ali, and Imam al-Husayn. The present paper is a critical-cum-historical reading of the same event.Keywords: Decision, making, Muslim b. Aqil, Karbala, Ashura, school of Imam al-Husayn
-
Page 77Imam `Ali al-Sajjad's harangues and arguments were indeed amongst the factors that eternalized the Ashura movement and the aims of the Husayni movement. He encountered several Umayyad agents since the Ashura afternoon to his return and settlement back in Medina. Throughout these events, he made use of a special logic and rhetoric to disclose the real face of the Umayyad hegemony.Keywords: Arguments, Ashura, Imam al-Sajjad
-
Page 97The tragic event of Karbala/ Ashura has since left its profound impact on the Muslim/ Shiite community. The transformation process that has changed this event into a full-fledged school of thought was not something gradual, rather it was too fast to admit any gradation. This transformation took place on the very day of Ashura, right in the cradle of the same tragic event, all in effect of the personality of Imsm al-Husayn, not due to the lectures of Muslim preachers. Hence, analyses done on Ashura cannot be making and introducing a new school of thought, rather all these efforts are just activities to analyse and understand the school in question. This paper proves it based on athoritative sources and a chain of the events that took place.Keywords: Imam al-Husayn, the event of Karbala, tragedy, school of thought
-
Page 113The epic of Ashura has been a perfect model for Muslims throughout history. Soon after the call of Imam al-Husayn for help, history has proved to voice several answers here and there. Despite the Umayyad's futile edict to hold happy ceremonies on Ashura to send its memory into oblivion and make the whole scene blurred, Ashura has since received various proponents. In India, Husayni Brahmins regard the Hindu characters Ka bat and Cha raan as devotees of the Ahl al-Bayt. They believe that Yazid was an evil character; they staunchly believe in Imam al-Husayn. The Indian Husayni Brahmins commemorate the Ashura episode right from the first eve of Muharram and continue it for sixty-eight days, i.e., the eighths of the Arabic month Rabi` al-Awwal. The present paper deals with live memory of Ashura amongst the Hindus and Husayni Brahmins of India.Keywords: Ashura, Husayni Brahmins, Hindus, Indian Husayni rites
-
Page 128The great epic of Ashura and the epoch-making movement of Imam al-Husayn has proved so sublime that inspires any truth-seeking person to reflect on it. Though over 1,000 years have passed since its taking place, the profundity of the event of Ashura makes every thoughtful person find something brand new in connection with it. The secret of this permanence and eternality lies in the fact that it has got connection with the purely human instinct and his fundamental beliefs. It has since inspired poets to admire this matchless movement with no expectation to earn any money out of it. In Persian literature, this movement has started from the second half of the fourth/ tenth century in effect of the contributions made by moralist and devout poets. The present paper attempts to trace back the origins of this literary and ritualistic movement.Keywords: Persian ritualistic literature, poetry, Ashura poetry, Ashura, oriented poetry, development of Persian literature
-
Page 149The Arabic formulaic sentence ÇáÓáÇã Úáی یÇ ÇÈÇ ÚÈÏÇááå "May salaam be bestowed upon you, O Aba `Abd Allah [i. e. , Imam al-Husayn] " proves replete with several aspects, hence its multifunctionality in various Shiite discourses, e. g. , historical, linguistic, doctrinal, political, and ritual. The article discusses such aspects and demonstrates its capacity for such semantic and ritual load.Keywords: Imam al-Husayn, Aba Abd Allah, ziarat-text, Shiite religious politeness, Ashura
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.