فهرست مطالب

پژوهش نامه معارف حسینی - سال سوم شماره 9 (بهار 1397)

پژوهش نامه معارف حسینی
سال سوم شماره 9 (بهار 1397)

  • تاریخ انتشار: 1397/02/25
  • تعداد عناوین: 8
|
  • سید مسعود عمرانی صفحه 7
    حضرت علی اکبر از برجسته ترین شهدای صحنه کربلاست که جایگاه او در فرهنگ محرم و سوگواری امام حسین اهمیتی والا دارد و در جامعه اسلامی به عنوان بهترین الگو برای جوانان معرفی شده است؛ با این حال، تاریخ ولادت و سن مبارکش در هاله ای از ابهام باقی مانده است. نوشتار حاضر می کوشد با پژوهش در منابع تاریخی، تصویری به نسبت روشن از مدت زندگانی ایشان ارائه کند. موضوعاتی دیگری از قبیل مشخص شدن بزرگ ترین فرزند امام حسین، درک زمان امیرمومنان علی و مصداق شناسی علی اکبر در فقرات زیارت نامه ها، بر این پژوهش مترتب است.
    کلیدواژگان: علی اکبر، امام سجاد، تاریخ ولادت، سن، غلام، زادروز
  • بابک هادیان حیدری صفحه 23
    حضرت علی اکبر فرزند ارشد امام حسین و لیلا _ دختر میمونه بنت ابی سفیان حرب _ است. ایشان با آن که امام نبود و ظرفیت وجودی اش به اندازه امام حسین نمی رسید، اما دارای فضایل اخلاقی بود که او را به الگویی دوست داشتنی در میان جوانان مبدل ساخته است و جوانان با پیروی از فضایل اخلاقی ایشان می توانند راه سعادت و رستگاری را بپیمایند. از همین رو این مقاله بر آن شده که با روش توصیفی _ تحلیلی، فضایل اخلاقی حضرت علی اکبر را با استناد به واقعیات تاریخی و روایات معتبر بررسی کند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که فضایل اخلاقی حضرت علی اکبر دلالت بر عظمت و بزرگواری آن حضرت به عنوان شبیه ترین فرد در اخلاق به رسول خدا و یک الگوی محبوب و حماسه ساز دارد.
    کلیدواژگان: حضرت علی اکبر، امام حسین، فضایل اخلاقی، کربل
  • محمد رنجبرحسینی، مسلم محمدیان صفحه 39
    از برجسته ترین افراد حاضر در قیام کربلا، حضرت حضرت علی اکبر فرزند امام حسین است که کتاب های تاریخی و مقاتل به ذکر مناقب و ویژگی های ایشان پرداخته اند.
    از جمله منابعی که از سوی امام صادق در وصف آن بزرگوار به دست ما رسیده، زیارت نامه اوست که در خلال زیارت پدر بزرگوارش توسط مرحوم ابن قولویه در کتاب کهن کامل الزیارات نقل شده است. این زیارت نامه آموزه ها و مضامین دینی بسیاری دارد. در نوشتار پیش رو پس از بررسی اجمالی اعتبار مصدری زیارت نامه حضرت علی اکبر و شخصیت ایمانی ایشان، با روش توصیفی _ تحلیلی و شیوه کتابخانه ای، به تحلیل محتوایی گزیده هایی ازاین زیارت نامه پرداخته شده است.
    کلیدواژگان: حضرت علی اکبر، تحلیل محتوایی، تولی و تبری، آثار زیارت
  • محسن حیدرنیا، زهرا گرامی صفحه 59
    در این مقاله ضمن بررسی شخصیت حضرت علی اکبر به تبیین نقش برجسته ایشان در حادثه بزرگ کربلا بر مدار موضوع حق، پرداخته شده است. اگرچه علی اکبر فرزند ارشد امام حسین از نقش مهمی در جای جای این حادثه برخوردار است، اما گویی دغدغه اصلی او حق طلبی است. او، وقتی خود و خانواده ارجمند و دوستان خود را در آستانه مرگ حتمی می بیند، تنها با طرح یک سوال عمیق، متفکرانه و هوشمندانه از قهرمان اصلی کربلا یعنی پدر و امامش، حسین، همه نقش اساسی خود را به عنوان یک جوان حق جو به نمایش می گذارد و آن سوال مهم و بنیادین این است که «ای پدر، آیا ما برحقیم؟» نویسنده مقاله بر این باور است که فهم کلمه حق می تواند کلید و رمز شناخت شخصیت حضرت علی اکبر و بلکه شناخت دیگر شخصیت های این حادثه عظیم باشد.
    کلیدواژگان: حق، علی اکبر، کربلا، امام حسین
  • زهرا زحمتکش، زهرا سمایی صفحه 85
    لیلا دختر ابومره بن عروه بن مسعود ثقفی و میمونه دختر ابوسفیان، مادر حضرت علی اکبر و همسر امام حسین بود. وی یکی از مادران شایسته و برجسته تاریخ اسلام است که در تربیت فرزند برومند امام حسین حضرت علی اکبر ، نقشی بسزا داشت. حضرت علی اکبر جوانی است که وجود مبارکش در حماسه شکوهمند کربلا با رشادت های قابل تحسینش، لرزه بر قلب سپاه ظلم و ستم می انداخت. لیلا از خاندانی بزرگ و با شرافت بود. جدش عروه یکی از دو مرد بزرگ و صاحب مقام در نزد قریش به شمار می رفت و جایگاهش چنان بود که اذعان می داشتند چرا قرآن بر کسی مثل او نازل نشده است؟! در این نوشتار، شخصیت والای لیلا ، با اصل و نسبش معرفی شده و جایگاه شخصیتی ایشان در منظر بزرگان و اهل بیت بیان‏گردیده ‏است. همچنین مسئله حضور ایشان در کربلا مورد کاوش و بررسی قرار می گیرد. شیوه مورد استفاده برای انجام این پژوهش، روش تحقیق تاریخی توصیفی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای بوده ‏است.
    کلیدواژگان: لیلا، کربلا، مادر حضرت علی اکبر، همسر امام حسین
  • فاطمه سادات علوی علی آبادی صفحه 103
    هنگامی که امام حسین در قیام بر ضد یزید تصمیم گرفت مدینه را به سوی مکه ترک کند، در نامه ای به بنی هاشم، انتهای راه را «شهادت» تصویر کرد. علی بن الحسین (علی اکبر) با علم به فرجام این راه بی بازگشت، امام خود را در این سفر همراهی و همیاری نمود. این نوشتار به روش توصیفی _ تحلیلی، در پی بررسی نقش الگویی حضرت علی اکبر در تربیت دینی جوانان است. بنیاد فرضیه پژوهش آن است که الگوپذیری از علی اکبر، در «تربیت دینی» جوانان تاثیری بسزا داشته و دارد. یافته های پژوهش حاکی که نام و یاد علی اکبر، الگوی ولایت مداری برای جوانان ایرانی و موجب تقویت امنیت نظام جمهوری اسلامی ایران و تحکیم جایگاه «ولایت فقیه» در جامعه اسلامی است.
    کلیدواژگان: علی بن الحسین (علی اکبر)، جوانان، تربیت دینی، الگوی تربیتی، ولایت مداری
  • محمد محمدی ری شهری صفحه 123
  • محمدحسین مردانی نوکنده صفحه 127
|
  • Dr. Sayyid Masoud Omrani Page 7
    Ali al-Akbar was an outstanding Ashura martyr in Karbala whose mention makes part and parcel of mourning the tragic martyrdom of Imam al-Husayn. However, his precise age at the time of martyrdom has since remained a question. The present paper seeks to shed light on this question based on historical accounts. Other themes dealt with include designations of the elder son of Imam al-Husayn, Ali al-Akbar's understanding of the ruling period of his grandfather, Imam Ali, and his various titles in the ziarat-texts issued in his favor.
    Keywords: Ali al-Akbar, Imam Ali
  • Babak Hadiyan-Heydari Page 23
    Ali al-Akbar was the eldest son of Imam al-Husayn and Layla bt. Maymounah bt. Abu Sufyan. Although not an infallible Imam, hence on a par with his father, he has since proved an impeccable role-model for the youths. It follows that Muslim youths may attain felicity by following his moral virtues. The present descriptive-analytical study draws on historical facts and reliable accounts.
    Keywords: Ali al-Akbar, Imam al-Husayn, moral Virtues, Karbala
  • Dr. Muhammad Ranjbar-Hoseyni, Moslem Muhammadiyan Page 39
    Ali al-Akbar was one of the outstanding personalities who took part in the Karbala episode, hence his accounts abound in maqtal accounts. From amongst the authoritative sources available on him is a ziarat-text issued in his favor by Imam al-Sadiq. The ziarat-text in question constitutes part of a larger ziarat-text in favor of Imam al-Husayn. Quoted verbatim in Ibn Qulawayh's ziarat-text collection, Kamil al-ziyarat, the very ziarat-text is replete with high, educative religious teachings. The present paper contains hints on certain phrases of the ziarat-text in question.
    Keywords: Ali al-Akbar, ziarat-text, devotion, renunciation
  • Dr. Mohsen Heydarniya, Zahra Guerami Page 59
    The present paper focuses on the character of Ali al-Akbar and his role in the great Karbala Episode. Despite being Imam al-Husayn's elder son and, ex officio enjoying a sublime place, his sense of seeking and defending the truth made his main concern. When he viewed that everybody was on the verge of encountering certain death, his noteworthy standpoint was expressive of his reaction whether they were rightful. The present paper postulates that appreciating the true sense of "right" in that historical context may shed light on the character of Ali al-Akbar as well as other personalities who played significant roles in that great episode.
    Keywords: Right, Ali al-Akbar, Karbala, Imam al-Husayn
  • Zahra Zahmatkesh, Zahra Samaayi Page 85
    Layla was a daughter of Abu Murrah b. Urwah b. Masoud al-Thaqafi and Maymounah bt. Abu Sufyan. She was one of outstanding mothers in the early history of Islam who played a key role in raising her son, Ali al-Akbar. Layla belonged to a great dynasty, for her great father Urwah was so sublime in character that some people cast doubt why the Holy Quran had not been revealed unto him. The present paper deals specifically with Layla's character and career, besides her presence in the Karbala episode.
    Keywords: Layla, Karbala, Ali al-Akbar's mother, a wife of Imam al-Husayn
  • Dr. Fatima Sadat Alawi Aliabadi Page 103
    As soon as Imam al-Husayn decided to leave Media for Mecca, all in defiance to the rule of Yazid, he wrote a letter to the Hashimids and depicted the end point as "martyrdom". It was in such a clear context that Ali al-Akbar was quite knowingly determined to accompany his father, Imam al-Husayn. In such a context, there are several lessons to be taken from the behavior of Ali al-Akbar for educating the youths.
    Keywords: Ali al-Akbar, Imam al-Husayn, youths, religious education, educational model