فهرست مطالب

نشریه پژوهش ملل
پیاپی 23 (آبان 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/08/24
  • تعداد عناوین: 10
|
  • احمد جهانی نسب صفحه 1
    سده میانه در اروپا نشان دهنده حاکمیت مطلق نهاد کلیسا در حوزه های مختلف زندگی مردم است که در نهایت فعالیت آن با رنسانس یا نوزایی متوقف گردید. تاریخ هر کشوری ممکن است شاهد حوادث مهم و نقاط عطفی باشد که منجر به رشد و شکوفایی آن شود. رنسانس یا نوزایی یکی از آن نقاط عطف و مهم تاریخ اروپا محسوب می شود که با دگرگونی هایی که در تمامی ابعاد بر جای گذشت، شیرازه نظام قرون وسطایی را از هم پاشیده و اروپا را وارد عصر جدید ساخت. باتوجه به مطالعات انجام شده براساس روش جمع آوری داده ها به صورت اسنادی و کتابخانه ای، نتایج بدست آمده نشان می دهد که عبور از سده میانه و ورود به عصر رنسانس در اروپا دارای مولفه های اساسی بوده است که زمینه ساز رشد اروپا در چند سده اخیر شده است. ویژگی هایی نظیر اومانیسم یا انسان محوری و راسیونالیسم یا خردگرایی. همچنین در این مسیر افراد تاثیرگذاری ظاهر شدند که در واقع بعنوان کاتالیزور، این فرایند را سرعت بخشیده و به مقصد رساندند. مقاله پیشرو، به دنبال مطالعه و بررسی نقش رنسانس و پیامدهای آن در جهت رشد و پیشرفت اروپا می باشد. نوشتار حاضر تلاش دارد این مهم را بررسی کند.
    کلیدواژگان: اومانیسم، رنسانس، رفرماسیون، فلسفه غرب، قرون وسطی
  • علیرضا مظلوم، عنایت الله نصیری جهان آباد، فتح الله حاجتی صفحه 17
    از جمله قواعدی که در تعدیل یا تکمیل نصوص شرعی کاربرد موثر دارد و احکام فرعی فراوانی از آن متفرع شده است، قاعده لاضرر یا قاعده نفی ضرر است. با آنکه نصوص شرعی متعددی بعنوان مدرک قاعده مزبور مورد استناد فقها واقع شده است. اما بدون تردید، قبح ضرر و حسن جلوگیری از آن و در نتیجه نهی از اضرار، از احکامی است که عقل، صرفنظر از متون شرعی یا ادله نقلی، به آن حکم میکند و از مستندات عقلیه است. قاعده لاضرر یکی از 4 یا 5 قاعده کلی است که بسیاری از فقهای اسلام آن را اساس تشکیل فقه دانسته اند؛ از اینرو، بررسی و مطالعه این قاعده در مذاهب فقهی و در نتیجه، بهره مندی از نظرات در ابعاد مختلف آن ضروری به نظر می رسد. این قاعده مهمترین مستند برای جلوگیری از اعمال ضروری است و از هر ضرر مادی و معنوی به آبرو، مال و جان مومنان منع می نماید. باتوجه به مطالب ذکر شده پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی مبانی فقهی قاعده لاضرر و لاضرار می پردازد. همچنین یافته ها حاکی از آن است که قاعده لاضرر یکی از مهمترین قواعد فقهی است و دلیل روایی قاعده لاضرر منحصر در حدیث نبوی نیست و در قضایا و موارد مختلف این دستور از سوی پیامبر اسلام (ص) و اهل بیت (ع) نیز صادر گردیده است.
    کلیدواژگان: قاعده لاضرر، لاضرار، مباحث فقهی
  • نیکبود معصوم زاده، علیرضا آرشپور صفحه 31
    مسئولیت بین المللی دولت در قبال دولت ها و اتباع بیگانه، زمانی مطرح می گردد که دولت میزبان، بدون هیچگونه عذری باعث تضییع حقوق بیگانگان مقیم خاک خود گردیده و یا از تضییع شدن حقوق قانونی آنها جلوگیری به عمل نیاورده باشد. شش حالت وجود دارد که دولت میتواند از عدم تحقق این حقوق و یا تضییع آنها خود را تبرئه نماید. این موارد در متن و شرح مواد کمیسیون حقوق بین الملل در رابطه با مسئولیت بین المللی دولت به تصویب و تایید نهایی کمیسیون و دولت های عضو سازمان ملل متحد رسیده است. حالت اول رفتاری است که توسط افراد عادی در غیاب مقامات رسمی یا به جای آنان صورت میگیرد (ماده 9)؛ حالت دوم، دولت با شورشیان و انقلابیون مردم سرزمین خودش درگیر است که در صورت پیروزی دولت بر شورشیان و انقلابیون، دولت هیچگونه مسئولیتی نسبت به اعمال شورشیان و انقلابیون در برابر اتباع بیگانه ندارد (ماده 10)؛ حالتهای سوم تا ششم که به ترتیب مواد بیستم تا بیست و پنجم را در برمی گیرد، معاذیری هستند که برای رفع وصف اعمال متخلفانه دولت که به نوعی در صورت عدم مغایرت با قواعد آمره، میتوانند دولت را از مسئولیت تبرئه نمایند. بنابراین دولت زمانیکه در این شش وضعیت قرار می گیرد خصوصا در مورد حالت اول و دوم، خصوصا اگر بر شورشیان و انقلابیون پیروز گردد، در برابر خساراتی که شورشیان بر جان و اموال اتباع بیگانه به بار آوردهاند هیچگونه مسئولیتی ندارد ولی در مورد حالات سوم تا هشتم این عدم مسئولیت تا برقراری آن حالات، اعتبار دارد و پس از رفع آن مسئولیت مجددا برقرار می گردد.
    کلیدواژگان: مسئولیت بین المللی، اتباع خارجی، استثنائات حقوقی دولت ها
  • بهمن محمودی نیا، علی اصغر محمد علیزاده صفحه 49

    آینده چگونه خواهد بود؟ پاسخ این سوال پیچیده است و طیف گسترده ای از احتمالات را در برمی گیرد؛ خوب، بد یا ترکیبی از هردو. اما بیش از هر چیز ما را غافلگیر خواهد کرد. همانگونه که در بهار عربی به وقوع پیوست، تغییر رویدادها پس از جنگ لیبی و جنگ داخلی سوریه که هیچکدام آنگونه که انتظار داشتیم پیش نرفت. البته، وقتی که در انتظار آینده ایم؛ امید منطقی ترین چیزی نیست که باید در تصمیم ما تاثیر بگذارد: علم و دانش اصلیترین پیش نیازها برای کاهش غافلگیری استراتژیک می باشد، جهان ما مکانی مملو از عدم قطعیت باقی خواهد ماند. سال ها قبل احتمال وقوع چنین طوفان هایی در جوامع خاورمیانه و شمال آفریقا راز نبود، هرچند چگونگی و زمان وقوع آنها، یک راز بود. معهذا عدم قطعیت توجیهی برای صبر و انتظار برای آینده نیست. تصمیمات سیاسی بهنگام و بجا تاثیرگذار می باشد و سعی مطالعات امنیتی اتحادیه اروپا کمک به تصمیم گیری درست است. در این اثر، سه آینده احتمالی برای جهان عرب تشریح می شود که کاملا به تصمیمات سیاست گذاران وابسته اند. فارغ از تغییرات آب وهوایی یا واقعیت های قطعی نظیر جمعیت که نمی توانیم؛ آنها را تغییر دهیم. قطعا می توان سایر موارد را تحت تاثیر قرار داد، گرچه قطار حوادث ایستگاه را ترک کرده، تصمیمگیران هنوز هم ممکن است بتوانند تصمیمی درست بگیرند. این گزارش درصدد ارسال پیامی امیدبخش است. این اثر ثابت خواهد کرد که آینده بهتر در خاورمیانه و شمال آفریقا لزوما وابسته به بخت و اقبال نیست. علیرغم این ممکن است آینده به گرفتن تصمیمات صحیح امروز وابسته باشد.

    کلیدواژگان: آینده عرب، خاورمیانه، واقعیت، غافلگیری استراتژیک
  • حسین حسینی نژاد صفحه 73
    از جمله لوازم بلافصل موردنیاز نوسازی و توسعه در جوامع وجود بستری جهت سازمان یابی، مشارکت، رقابت و آزادی گروه ها و نیروهای اجتماعی است. بنابراین در غیاب نهادهای جامعه مدنی و ضعف و سرکوب آنها زمینه رشد و نیرومندی هرچه بیشتر نهادهای اجبارآمیز فراهم میگردد. باتوجه به اهمیت و جایگاه حساسی که پهلوی اول و دوم برای ارتش در فرایند نوسازی و مدرنیزاسیون قائل بودند و صرفنظر از موفقیت و یا عدم موفقیت و فارغ از آثار مثبت و منفی فرایند نوسازی و مدرنیزاسیون مدنظر پهلوی بررسی نقش ارتش در این فرایند در طول دوران سلطنت پنجاه ساله پهلوی بسیار حائز اهمیت است. اینکه ارتش چگونه و در کدام یک ازحوزه های نوسازی جامعه ایران مشارکت داشته است مسئله ای است که در این مقاله به دنبال دستیابی به پاسخ آن هستیم. بر همین اساس با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و مطرح کردن این سوال اصلی که: ارتش در روند نوسازی و مدرنیزاسیون جامعه ایران در دوران حکومت پهلوی چه نقشی داشته است؟ در پاسخ به این سوال این فرضیه اصلی مطرح می شود که: به نظر میرسد تکیه بر ارتش بعنوان ابزار بنیادین و تضمین کننده بقای نظام سیاسی و اعتقاد به تجدد آمرانه و نوعی نوسازی از بالا در میان روشنفکران و تغییرات ساختاری و افزایش بودجه سالانه ارتش سبب گردید ارتش در روند نوسازی و مدرنیزاسیون جامعه ایران در دوران پهلوی در حوزه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، مالی و... نقش فعالی را برعهده بگیرد.
    کلیدواژگان: ارتش، نوسازی، ایران، رضاشاه، محمدرضا شاه
  • ابوذر گلشنی، سیدهاشم فرقانی صفحه 87
    این مطالعه به بررسی اشتغال زنان در اسناد بین المللی می پردازد. روش مورد استفاده در این پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی میباشد و برای جمع آوری اطلاعات از رویکرد اسنادی استفاده شده است. زنان در اسناد بین الملل از حق برابری در اشتغال و حقوق برخوردار هستند. برمبنای قانون مبارزه با عدم تبعیض جنسیتی و کنوانسیون حقوق تجارت بین الملل در همه رده های شغلی زنان از حقی برابر با مردان در اشتغال برخوردارند. قوانین بین الملل از دهه 1980 میلادی بطور جدی به موضوع تبعیض جنسیتی در اشتغال برای زنان ورود کرده است و برمبنای منشور حقوق بشر سعی در ایجاد حق برابر برای اشتغال و تساوی حقوق کار بین زنان و مردان شده است برپایه مقاوله نامه شماره 29 درخصوص کار اجباری، مصوب کنفرانس عمومی سازمان بین المللی کار، دولت ها و مقامات صلاحیتدار نباید اجازه دهند زنان به کار اجباری گمارده شوند تا حاصل کار اجباری آنان به نفع افراد یا شرکت ها و یا شخصیت های حقوقی تمام شود و یا در اختیار آنان قرار گیرد. علاوه بر این، چنانچه بعضی از قوانین به تحقق کار اجباری زنان منتج گردد، باید در اسرع وقت ملغی شود. همچنین ماموران محلی، حتی در صورتیکه وظیفه شان ایجاب نماید، نمی توانند زنان و مردان را به کار و فعالیت موقت یا دائمی مجبور سازند و نیز مجاز نیستند آنها را به صورت فردی یا جمعی به کار کردن برای افراد یا شرکت ها وادار سازند.
    کلیدواژگان: اشتغال زنان، تساوی جنیستی، تبعیض جنسیتی
  • فریدون امیدی، جعفر فرامرزی صفحه 101
    در جهان امروز توسعه ملی بدون در نظر گرفتن تجارت خارجی قابل تصور نیست. بررسی جوانب تحولات اقتصادی مالی جهان بعد از انقلاب صنعتی نشان می دهد که کشورهای توسعه یافته جهان با استفاده از بخش مهم و تاثیرگذار صادرات توانسته اند بر قدرت سیاسی و اقتصادی خود بیفزایند. در عصر کنونی صادرات و نقش آن بر توسعه اقتصادیک کشور از اهمیت بسزایی برخوردار است و این مهم بر هیچ دولتی پوشیده نیست. این پژوهش از نظر ماهیت و هدف، کاربردی و به دنبال بررسی عوامل موثر بر تسهیل صادرات مواد غذایی با استفاده از روش تاپسیس و از نظر روش جمعآوری داده ها از نوع توصیفی پیمایشی است که در آن، گردآوری نظامند اطلاعات از نمونه ها صورت می پذیرد. همچنین این پژوهش را می توان از نوع پژوهش های مقطعی به حساب آورد؛ چرا که داده های مورد نیاز آن جهت تحلیل در مقطع زمانی 97-1396 گردآوری شده است. باتوجه به خروجی الگوریتم تاپسیس اولویت شاخص های اصلی تاثیرگذار بر بهبود جریان صادراتی در صنایع غذایی به ترتیب برابر: شاخصهای متناسب با محصول، شاخصهای متناسب با تحقیق و توسعه، شاخصهای حول قانون گذاری و تعاملات داخلی و دولتی، شاخصهای مرتبط با نیروی انسانی و فعالیتهای تبلیغاتی و شاخصهای حول قانون گذاری و تعاملات داخلی و دولتی معرفی گردیده است.
    کلیدواژگان: تجارت خارجی، روش تاپسیس، صنایع غذایی
  • غلامرضا رحیمی، علی هدایت فسندوز صفحه 115
    پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی علی روابط بین سیرت نیکوی مدیران و کیفیت زندگی کاری با تعهد سازمانی در میان کارکنان سازمان تامین اجتماعی آذربایجان غربی بعنوان تحقیق کاربردی و با روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی انجام شده است. روش نمونه گیری مورد استفاده، تصادفی طبقه بندی بود که از طریق پرسشنامه های استاندارد نسبت به سنجش متغیرهای تحقیق اقدام شده است. به منظور آزمون نیکویی برازش از روش مدلیابی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. روایی و پایایی در روش مدلیابی معادلات ساختاری شامل روایی همگرا، روایی تشخیصی و پایایی سازه مورد بحث قرار گرفت و نتایج نشان دهنده تایید پرسشنامه ها بوده است. نتایج آزمون فرضیه اصلی اول نشان دهنده ارتباط بین متغیرهای سیرت نیکوی مدیران با مولفه های تعهد سازمانی میباشد. اعداد مشخص شده روی دوایر نشان دهنده میزان تاثیر تبیین شده می باشد. میزان تاثیر تبیین شده بین متغیر مستقل و وابسته در آزمون فوق برابر 50 درصد می باشد. نتایج رابطه صداقت، تواضع، شوخ طبعی، شور و اشتیاق و غمخواری و حکمت و شجاعت بر تعهد سازمانی را تایید کرد. نتایج آزمون فرضیه اصلی دوم نشان دهنده ارتباط بین متغیرهای کیفیت زندگی کاری با مولفه های تعهد سازمانی میباشد. میزان تاثیر تبیین شده بین متغیر مستقل و وابسته در آزمون فوق برابر 53 درصد میباشد. بنابراین، نتایج تحقیق، حاکی از آن است که بین سیرت نیکوی مدیران و کیفیت زندگی کاری با مولفه های رفتار شهروندی سازمان رابطه وجود دارد.
    کلیدواژگان: سیرت نیکوی مدیران، کیفیت زندگی کاری، تعهد سازمانی
  • زیبا وردی پسندی صفحه 127
    یکی از عناصر مهم در داستان نویسی شخصیت است که در واقع عامل طرح داستان می باشد. نویسنده با خلق شخصیت ها و بازگو کردن اعمال و رفتاری که از آنها سر میزند، در واقع اثری می آفریند که خواننده آن را عینی و ذهنی تصور کرده و با آن رابطه برقرار می کند. و این رابطه تا انتهای داستان با خواننده همراه است. این شخصیت پردازی در واقع با تمایلات، افکار و اندیشه نویسنده ارتباط مستقیم دارد و خواننده در طول داستان به نوعی با نویسنده و عقایدش در ارتباط است. محمود دولت آبادی از نویسندگان رئالیست ایران است، آثار رئالیستی وی در واقع الگوی واقعی روزگار خودش می باشد علاوه بر این، خلق شخصیتهای متعدد در آثارش آنها را منبع خوبی برای مطالعه قرار داده است؛ از جمله آثار وی میتوان به رمان داستانی جای خالی سلوچ اشاره کرد. این پژوهش سعی کرده است علاوه بر اینکه تعدد و تنوع شخصیتها و شیوه شخصیتپردازی را مورد مطالعه و بررسی قرار دهد و به این امر مهم نیز بپردازد که انتخاب شخصیت و شیوه پردازش به آنها تا چه حد در موفقیت این رمان نقش داشته است. شخصیتهای این کتاب تنها ایستا و راکد نمی باشد بلکه به فراخور حال و مقام تغییر کرده و پویا میشوند. روای داستان در شخصیت پردازی هم از شیوه مستقیم (که همان شناخت شخصیتها توسط نویسنده است) و هم از شیوه غیرمستقیم (از طریق گفتار و کردار شخصیت ها) استفاده کرده است.
    کلیدواژگان: شخصیت، شخصیت پردازی، جای خالی سلوچ، محمود دولت آبادی
  • شهام اسدی صفحه 141
    اسطوره خبر از آغازی بی انتهاست که از حقیقت آفرینش سخن باز میگوید حقیقتی که به راستی ژرف، پیچیده و کهن است. بسیاری از محققین همانند الیاده یا باستید تاکنون نتوانسته اند تعریف جامع و کاملی ارائه دهند. تعریفی که بتواند جامع الشرایط و کامل باشد. اما نفوذ اسطوره را میتوان در جایجای زندگی انسان سنتی دید بطوریکه بقایای این ذهنیت کهن و بدوی را میتوان در عصر نوین نیز یافت چراکه انسان نوین همان عصیانگر تکنومدار و همان پرومت های است که برای شناخت بیشتر عصیان می کند و احساسات خود را در جهت تبلور آگاهی بیشتر به کار میبرد. در بسیاری از آثار متفکرین مثل سارتر به راحتی میتوان ردپای تحمیل اسطورهای را دید. کل خمیرمایه و مورفولوژی داستان براساس اساطیر شکل یافته و تدوین گشته است که بنحوی عصیان نویسنده بر اوضاع دوران معاصر خویش را مرقوم می سازد. این مقاله در چارچوب تحلیل و توصیف بنا گشته است و روش گردآوری اطلاعات و مفاهیم نگاشته شده به صورت اسنادی و کتابخانه ای و اینترنتی بوده، تا بتوانیم بازشناسی دیگری در حاشیه مفهوم اسطوره پردازی بدست آوریم.
    کلیدواژگان: اسطوره، انسان، پرومته، عصیانگر