فهرست مطالب

مطالعات قرآنی - پیاپی 18 (تابستان 1393)

فصلنامه مطالعات قرآنی
پیاپی 18 (تابستان 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/06/12
  • تعداد عناوین: 8
|
  • هدی سلیمی صفحات 9-26
    این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع اهل سنت به بررسی چگونگی نقش ولایت پذیری رسول خدا(ص) در تامین سعادت فردی و اجتماعی انسان ها پرداخته است، و تلاش شده ضمن بررسی برخی از وقایع تاریخ صدر اسلام، اولا به آن دسته از مدافعان حقیقی ولایت پرداخته شود که می توانند به عنوان الگو و مقتدا برای اطاعت و دفاع از حریم ولایت به مسلمانان معرفی شوند، و از طرف دیگر آن دسته از کسانی نیز که کوردلانه از این مهم سرباز زدند ، از آنان بازشناخته شوند.
    کلیدواژگان: ولایت پذیری، رسول خدا(ص)، صحابه، قرآن، روایات
  • منصور پهلوان، ابراهیم اقبال، محمدعلی حیدری مزرعه آخوند صفحات 27-45
    در تاریخ گذاری آیه ها و سوره های قرآن کریم روش های نقلی، تاریخی، موضوعی، سیاق و اسلوب، آماری، روان شناختی و ذوقی و سلیقه ای متداول است که هر یک با نقدهای جدی مواجه است؛ برخی از روش ها، نظیر روان شناختی و ذوقی و سلیقه ای در تاریخ گذاری قرآن جایگاهی ندارند و برخی دیگر نظیر نقلی، تاریخی، موضوعی، سیاق و اسلوب و آماری به تنهایی کارآیی کافی را ندارند، در این امر بهتر است روشی فراگیر در پیش گرفت که آمیخته ای از نقل و اجتهاد است. در این روش نخست روایات ترتیب نزول سوره ها، به اعتبار سند و متن مورد بررسی قرار می گیرد و مکی یا مدنی بودن هر سوره به دست می آید، آنگاه با توجه به روایت های سبب نزول و مباحث تاریخی و نقد و بررسی آن ها، محدوده زمانی هر سوره ای مشخص می شود؛ سپس با در نظر گرفتن ضوابط و خصائص اسلوبی و موضوعی سوره ها در دو دوره مکی و مدنی و حتی داده های آماری، تاریخ گذاری تقویت می شود.
    کلیدواژگان: قرآن کریم، تاریخ گذاری، ترتیب نزول، مکی و مدنی، روش ها
  • محمد گودرزی، رحمت الله معظمی گودرزی صفحات 47-60
    امروزه در جوامع اسلامی گروهی از دگر اندیشان با استناد به تعابیر و اسلوب های بیانی قرآن تلاش می نمایند تا این کتاب مقدس را محدود به حصار زمان و مکان شبه جزیره زمان بعثت پیامبر اسلام(ص) نمایند، و در نتیجه مخاطبان اش را تنها اعراب بدوی دوران جاهلی بخوانند! غافل از اینکه آنچه این جماعت بدان استناد می کنند، خود یکی از وجوه اعجاز قرآن حکیم است. بدان سان که خداوند از همان تعابیر و گفتمان و واژه های اعراب بدوی جاهلی که از هرگونه معرفت و دانش تهی بودند بهره گرفته، پیام جاودانه جهان شمول خویش رادر آن نهاده و همه بشریت را در همه زمان ها و مکان ها مخاطب قرار داده است. این پژوهش تلاشی است تا به نظریه سکولاریستی که با استناد به تعابیر قرآنی در پی سکولاریزاسیون کردن مفاهیم قرآنی است پاسخی مستدل دهد.
    کلیدواژگان: گفتمان اندیشه ای، گفتمان بیابانی، گفتمان تجاری، گفتمان کاروان داری
  • کاظم قاضی زاده، هاشم اندیشه صفحات 61-78
    صلوات اهمیت ویژه ای در اسلام و جامعه مسلمانان دارد، و یکی از شعارهای مهم اسلام در زنده نگه داشتن سنت پیامبر اسلام(ص) و اهل بیت اش(علیهم السلام) به شمار می آید که ما باید آن را زنده کرده و به آن اهتمام ورزیم و به آن ارج نهیم، تا اسلام و دین اسلام و نام پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) برای همیشه زنده بماند و همین شعار موجب وحدت امت اسلامی هم می باشد؛ چنانکه در قرآن و روایات تاکید بسیاری شنیده ایم و دیده ایم بر اینکه بر پیامبر(ص) و آل اش(ع) درود و صلوات فرستاده شود. حال ما به بررسی لغوی و اصطلاحی و قرآنی و روایی آن هرچند کوتاه می پردازیم.
    کلیدواژگان: آیات، سنت پیامبر(ص)، صلوات بر پیامبر(ص)، درود بر پیامبر(ص)
  • مستانه ابوترابیان، اعظم پرچم صفحات 79-95
    خداوند در قرآن انسان را خلیفه خود خوانده است. در حقیقت می توان گفت که این اصطلاح بر گروهی از انسان ها به صورت تشکیکی اطلاق می شود، این است که شامل پیامبر اکرم (ص)، سایر انبیاء، ائمه معصومین(ع) و اولیای دیگر می شود. در حقیقت هر انسانی بالقوه خلیفه خداست، ولی به فعلیت رسیدن این قوه، بستگی به تلاش فرد و توفیق حق دارد. پژوهش حاضر در صدد است به روش توصیفی-تحلیلی با بهره گیری از آیات قرآن و با رجوع به تفاسیر معتبر، ضمن تبیین جایگاه انسان، دیدگاه قرآن را در مورد انسان کامل و برخی از مصادیق آن بررسی کند.
    کلیدواژگان: انسان، قرآن، خلیفه خدا، مقرب، مخلص
  • سیده آسیه سید ، عزیزالله سالاری صفحات 97-117
    یوگا از ریشه یوج معادل فارسی یوغ به معنای پیوستن، مهارکردن و جفت کردن است. این آیین بر پایه های فلسفه سانک هیا بنا شده، با این تفاوت که یوگا خداباور است. پتانجالی- حکیم بزرگ هند- موسس یوگا بوده که کتاب «یوگاسوترا» تالیف سده های چهارم و یا پنجم پیش از میلاد، منسوب به او بوده و یوگا را توقف نوسان های فعالیت ذهنی تعریف می کند. یوگا نه یک نظام فلسفی، نه یک سامانه جامع عرفانی و نه یک دین است؛ بلکه انضباطی اخلاقی، بدنی و فکری به هدف آرامش جسم و جان است. اما نقدهایی چند از نظر روش شناسی و معرفت شناسی، خدامحوری و عرفان، سلوک سکولار و غیر وحیانی بودن آن و نیز عدم آرامش راستین، عدم تطابق با فطرت الهی و خلاصه نادیده گرفتن خطوط قرمز جنسی و مرزهای حلال و حرام بر آن وارد است که ما در این مقاله به اصول، آموزه ها و نیز نقد آن ها از نگاه قرآن، عرفان و برهان می پردازیم.
    کلیدواژگان: یوگا، سانک هیا، کتب مقدس هندو، تانترا، عرفان، سلامتی و آرامش
  • الهه سلیم زاده، محمدحسین توانایی صفحات 119-136
    انسان درطول زندگی خود همواره به دنبال پیشرفت و کسب موفقیت است. عوامل متعددی از جمله ضعف اعتماد به نفس، خشم، ترس و غم، بخل، سوء ظن، بزرگ شمردن مصیبت ها، ترس از شکست های گذشته و حسد مانع تفکر مثبت شده و با از بین بردن شور و نشاط و انگیزه در انسان، آرامش را از وی سلب نموده و میزان موفقیت را به شدت کاهش می دهند. انسان با غلبه بر این موانع می تواند به احساس زیبای لذت و شادی از لطف و رحمت الهی دست یافته و راه سعادت و نیک بختی را در پیش گیرد. پژوهش حاضر به بررسی این موانع و راهکارهای غلبه بر آن ها از دیدگاه قرآن کریم و سخنان اهل بیت(علیهم السلام) می پردازد.
    کلیدواژگان: مثبت اندیشی، موفقیت، نوع نگرش، موانع، راهکار، قرآن و روایات
  • مجیدرضا کمالی بانیانی، محمدرضا کمالی بانیانی، مهدی رضا کمالی بانیانی، مجید خزاعی صفحات 137-152
    تمثیل نوعی روایت منثور یا منظوم است که نویسنده در آن عوامل، وقایع و گاهی نیز محیط آن را ابداع می کند تا در سطح ظاهری یا اولیه روایت، معنایی منسجم ایجاد کنند و در همان حال، دال بر نظام معنایی ثانویه مرتبط باشند. تمثیل شگردی روایی است که در هر فرم یا گونه ادبی می توان از آن استفاده کرد. یکی از روش های انتقال مفاهیم در قرآن نیز قصه گویی است. داستان های قرآن در عین واقعی بودن، از نوع قصه های تمثیلی بوده و هر یک به طور غیرمستقیم حامل پیام و نکته ای می باشند. با عنایت به این موضوع که بخش اعظم پژوهش های قرآنی در باب نکات اخلاقی و تربیتی است و تحقیق در زمینه انواع تمثیل در قصه ها و مثل های قرآنی از دیدگاه ساختار و محتوا بسیار اندک است، در این مقاله به واکاوی کارکردهای تمثیل در قرآن پرداخته شده است.
    کلیدواژگان: قرآن، تمثیل، کارکردها، شاخه ها و شاخصه ها
|
  • Hodaa Salimi Pages 9-26
    In this study, the analytical method based on the Quran and Sunni sources, Province of flexibility to examine how the Prophet (PBUH) in the provision of social welfare and human individual, and we attempted to investigate some of the events of early Islamic history of the Quran, firstly, the true defenders of those provinces that can be used as a template and the leader of the Muslims to obey and defend the privacy of the province to be introduced On the other hand those that are insensitive to this important refused, they are recognized.
    Keywords: appetite province, the Prophet, the Companions, the Quran, Hadith
  • Mansoor Pahlevan, Ebrahim Eghbaal, Mohammad Ali Heidari Mazraee Aakhond Pages 27-45
    In traditional dating methods on dating Quran, subject, style and technique, statistical, psychological and hobbies and preferences are common. statistical methods alone do not go far enough, This comprehensive approach should be adopted in which a mixture of narration and of ijtihad. This first suras narratives in descending order, the validity of the document and the text is examined and Obtained, makki and madani saras Then, according to the narrative of each chapter would fall within the time specified Then, taking into account the conditions and characteristics of style and thematic chapters in both madani and makki data, and intermittence period, dating empowerment.
    Keywords: Quran, chronology, in descending order, Maki, madani, methods
  • Mohammad Goodarzi, Rahmatallah Moazamygoodarzi Pages 47-60
    From the very beginning of the revelation of the Quran to our time, some groups always have tried to turn off the guiding light of Quran in their belief ignorantly and rancorously. Todays, some groups of dissidents in Islamic societies try to limit this holy book to time and space barrier of peninsula in prophetic mission of Islam prophet(phuh) according to stated interpretation and mode of Quran. As a result they tried to call its audiences just Bedouin arabs of ignorant period. Unaware of this fact that everything they are emphasized on it is one of the aspects of miracle of holy Quran. The present research by the title of “studying and analyzing the Quranic discourses” attempted to give rational answer to secularism theory that tries to secularize the Quranic concepts based on Quranic interpretations.
    Keywords: Intellectual discourse, Desert discourse, commercial discourse, caravan discourse
  • Kazem Ghazi Zadeh, Hashem Andisheh Pages 61-78
    Salavat is particularly important in Islam and the Muslim community,And one of the main slogans of Islam in keeping alive the tradition of the Prophet Muhammad and his family consideredWe must live it and resorting to efforts to enhance its value,Islam and the religion of Islam and the Prophet and the Ahlul Bayt live foreverThis is the slogan under the unity of the Islamic Ummah;As we have heard and seen a lot of emphasis in the Quran and hadith that the Prophet and his family peace and blessings be sent.Now we examine the word of the Koran and its validity term and short pay.
    Keywords: signs, traditions of the Prophet, blessings be upon the Prophet, peace be upon the Prophet
  • Mastaneh Abotorabian, Azam Parcham Pages 79-95
    In the Quran, God called the human his Caliph. In fact we can say, God caliph refers to a group of people at multiple levels and includes Islam Prophet, other prophets, infallible Imams and the other entourages. In fact, every human is the God's Caliph potentially. So, actualizing this potential depends on individual effort and god bless. This research is a A descriptive - analytical seek for clarifying the Quran view about the perfect human and some of his instances by the role of man in the Quran .
    Keywords: Human, Quran, God's Caliph, The nearest one, Sincere
  • Seyyedeh Asiyeh Seyyed, Azizollah Salari Pages 97-117
    Yoga is the physical, mental, and spiritual practices or disciplines, originated in ancient India with a view to attain a state of permanent peace of mind in order to experience one's true self. It has eight principles, called “yoga culture”, beginning from “Yama” (abstentions) and ending with “Samadhi” (Liberation). There are various physical and mental purposes behind yoga, including body fitness, alleviating pains, curing illnesses, and relaxation, easing anger, blood pressure, depression and tension; however, there has been criticism of the school in terms of methodology, ontology, monotheism, Gnosticism etc. The present article examines yoga and its principles and tests it against Qur’anic, Mysticism and Logic principal pillars.
    Keywords: Yoga, mysticism, Hindu Holy Book, Tantra, Health, peace
  • Majid Reza Kamali Baniani, Mohammad Reza Kamali Baniani, Mehdi Reza Kamali Baniani, Majid Khazaee Pages 137-152
    Allegory is a sort of prose or poetical narration in which the writer invent the characters , events and sometimes its settings to create a unified meaning the narration primary or apparent level and that state implies a related seconfary syntactical system. its vagueness is intentional and the speaker his thoughe or message hids in the story sometimes for rarious reasons and sometimes to create the meaning effect and persistence state it iv indirect manner and anecdote form. One of the methods to transfer the concepts in quran is story-telling as well . The quran stories while are real . are aleegorical stories and each carries a message or points indirectly. Based on the subject that most and the research on all kinds of the allegory in the quran stories and allegories in stracture and content point of view is very small. In this article the allegory function in the holy quran has been examined.
    Keywords: Holy Quran, allegory, methods, examination