فهرست مطالب

یافته های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی - سال چهارم شماره 1 (بهار 1394)

نشریه یافته های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی
سال چهارم شماره 1 (بهار 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/03/25
  • تعداد عناوین: 6
|
  • عادل، رقم جدید نخود دیم برای کاشت پاییزه در مناطق معتدل سرد و نیمه گرمسیری کشور
    عادل جهانگیری، داود صادق زاده اهری *، منصور صفی خانی، پیام پزشک پور، علی سعید، رمضان سرپرست، سید حسین صباغ پور، رحمت الله کریمی زاده، داریوش شهریاری، نوذر بهرامی، اکبر شعبانی، علی اکبر محمودی صفحات 1-13
    یکی از مشکلات مهم زراعت نخود دیم در کشور، کشت ارقام و توده های بومی و کمبود ارقام اصلاح شده می باشد. رقم عادل قالب از خزانه بین المللی مقایسه عملکرد (CIEN-W) در سال زراعی81-1380 در موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور انتخاب گردید. این رقم طی انجام آزمایشات متعدد در ایستگاه های تحقیقاتی مختلف، در کشت پاییزه در مناطق کرمانشاه، لرستان، ایلام، گچساران، شیروان، گلستان، ارومیه و کردستان مورد ارزیابی قرار گرفته و به علت داشتن خصوصیات زراعی مطلوب نظیر عملکرد دانه بیشتر (1694کیلوگرم در هکتار) در مزرعه زارعین در مرحله تحقیقی- ترویجی و برتری 70 درصدی نسبت به رقم آزاد، پایداری عملکرد در شرایط دیم، مقاومت به بیماری برق زدگی و بیشتر بودن وزن صد دانه در مقایسه با ارقام شاهد (آزاد، آرمان و رقم محلی)، تیپ بوته ایستاده و ارتفاع مناسب جهت برداشت ماشینی، انتخاب و برای کاشت در مناطق معتدل و نیمه گرمسیری کشور معرفی گردید.
    کلیدواژگان: دیم، رقم، عملکرد، نخود
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی سازگاری تعدادی از ارقام گیلاس برای شرایط آب و هوایی مشکین شهر
    حسین فتحی*، یوسف جهانی جلودار، ناصر بوذری صفحات 15-29
    پنج رقم گیلاس شامل: استلا (Stella)، سانبرست(Sunburst)، قرمز دورفی کلون 3(Germesdorficlon3)، سامیت (Summit)، سابیما (Subima)، سیلژدلامارکا (Silegdelamarka) و رقم سیاه مشهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و چهار اصله درخت در هر بلوک از سال 1383 تا 1392در دو فاز رویشی و زایشی در ایستگاه تحقیقات باغبانی مشکین شهر ارزیابی شدند. ارزیابی ها شامل صفات رویشی، زایشی و صفات کمی و کیفی میوه بودند. نتایج حاکی از وجود تنوع در زمان گلدهی، صفات کمی و کیفی در بین ارقام بود ودرصد تشکیلمیوه در حالت گرده افشانی دستی و آزاد با هم اختلاف معنی دار داشتند. ارقام استلا و سامیت ضمن دیرگل و دیربرگ بودن دارای بیشترین اسپور روی شاخه های دوساله بودند. استلا و سانبرست در حالت خودگرده افشانی به ترتیب 21 و 16 درصد میوه تشکیل دادند.کمترین وبیشترین وزن میوه به ترتیب در رقم سیلژدلامارکا (5/5 گرم)و سامیت (3/10 گرم) مشاهده شد و ارقامسیاه مشهد، قرمزدورفی کلون سه، سانبرست و سابیما دارای رشد رویشی بیشتری بودند. ارقام از نظر اسید قابل تیتراسیون، درصد مواد جامد محلول، طول دم میوه و وزن هسته تفاوت معنی داری نداشتند. توصیه می شود در شرایط آب و هوایی مشکین شهر جهت کشت باغ گیلاس از ارقام استلا، سانبرست و سامیت استفاده گردد.
    کلیدواژگان: رقم، سازگاری، گیلاس، مشکین شهر
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • پایا، اولین رقم چغندرقند متحمل به خشکی در ایران
    محمدرضا اوراضی زاده *، اباذر رجبی، داریوش فتح الله طالقانی، مسعود احمدی، سعید واحدی، محسن آقایی زاده، سیدیعقوب صادقیان مطهر، محمدعلی چگینی، ولی الله یوسف آبادی، سعید صادق زاده حمایتی، محمد عبدالهیان نوقانی، رحیم محمدیان صفحات 31-42
    یکی از موثرترین روش های کاهش خسارت تولید در شرایط تنش خشکی، اصلاح ارقام متحمل به خشکی می باشد. در این تحقیق، 150 فامیل نیمه خواهری چغندرقند در شرایط تنش خشکی ارزیابی، 23 فامیل برتر انتخاب و با یک والد مادری تلاقی داده شدند. هیبریدهای حاصل در شرایط تنش خشکی ارزیابی شدند. بر اساس نتایج، دو فامیل به عنوان والد پدری متحمل به خشکی انتخاب و با دو والد مادری منوژرم دیگر تلاقی و چهار هیبرید جدید بدست آمد. رقم پایا یکی از این چهار هیبرید است که طی سال های 93-1389 در دو شرایط تنش و بدون تنش در آزمایش های مقدماتی و نهایی از نظر صفات کمی و کیفی ارزیابی شد و نسبت به بقیه هیبریدها برتری داشت، بطوریکه در شرایط تنش خشکی، میانگین عملکرد ریشه رقم پایا برابر با 50/50 تن در هکتار بود که نسبت به رقم معمولی گدوک (50/36 تن در هکتار) برتر بود. همچنین میانگین مصرف آب رقم پایا در شرایط آبیاری متداول 15000 و در شرایط تنش خشکی حدود 9500 متر مکعب در هکتار با دور آبیاری دو برابر بود که بیانگر صرفه جویی در مصرف آب به مقدار 40-30 درصد است. نتایج آزمایش های ترویجی در کرج، مشهد و شیروان نیز حاکی از برتری این رقم در شرایط تنش خشکی بود بطوریکه نسبت به رقم گدوک به ترتیب 17، 22 و 10 تن در هکتار افزایش عملکرد ریشه نشان داد.
    کلیدواژگان: پایا، چغندرقند، تنش خشکی، رقم متحمل، گرده افشان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • کارایی آب داغ در اخته کردن کاهو (Lactuca sativa L.)به منظور تولید بذر هیبرید
    پیام خطیب، جمالعلی الفتی *، یوسف حمیداوغلی صفحات 43-51
    این آزمایش برای بررسی کارایی دما و زمان های مختلف اعمال تیمار آب داغ در مراحل مختلف رشد زایشی بر اخته کردن فیزیکی کاهو در تولید بذور هیبرید انجام شد. برای اعمال تیمار، شاخه های جانبی از گل آذین را به مدت 20، 35، 50 و 65 ثانیه، یک بار در مرحله شکوفایی جوانه و یک بار در مرحله جوانه گل (دو روز قبل از شکوفایی) در آب با دو سطح دمایی 40 و 50 درجه سانتی گراد (آب داغ) و 25 درجه سانتی گراد به عنوان شاهد فرو برده شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد دماهای مختلف آب تاثیر معنی داری بر درصد بذور هیبرید تشکیل شده داشت در حالیکه مرحله کاربرد آب داغ و اثرات متقابل آنها تاثیری بر درصد بذور هیبرید نداشت. بیشترین درصد بذور هیبرید (57/94 درصد) و گرده های نابارور (07/84 درصد) با کاربرد آب داغ 50 درجه سانتی گراد بدست آمد. استفاده از اخته کردن با آب داغ یک روش ساده و بدون نیاز به هزینه کارگری زیاد است و برای اصلاح کاهو قابل توصیه می باشد.
    کلیدواژگان: جوانه گل، خودگشنی، دگرگشنی، رشد زایشی، صفات نشانگر، گرده افشانی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تعیین مناسب ترین زمان برداشت و پوشش خوشه بر عملکرد کمی وکیفی خرمای رقم مجول در خوزستان
    عبدالامیر راهنما *، مجید امانی صفحات 53-62
    با توجه به عدم رسیدگی همزمان میوه روی خوشه، پوشش مناسب خوشه خرما به منظور کاهش اثر عوامل خسارت زا و تعیین مناسب ترین زمان برداشت میوه خرمای رقم تجاری مجول، اهمیت زیادی در افزایش کمی و کیفی محصول دارد. این آزمایش در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به روش فاکتوریل با دو سطح پوشش و عدم پوشش خوشه و چهار سطح آغاز برداشت متوالی از زمان 25، 50 و 75 درصد رسیدگی میوه ها روی خوشه و برداشت یکباره در100 درصد رسیدگی میوه ها با چهار تکرار در سال 1393در موسسه تحقیقات خرما اجراء گردید. نتایج نشان داد که در تیمار پوشش خوشه بیش ترین میزان خرمای درجه یک معادل 3/4 کیلوگرم به ازای هر خوشه و کم ترین میزان خسارت آفات تولید گردید. هم چنین میزان خرمای ترش شده در تیمار پوشش خوشه به دلیل تهویه نامناسب به صورت معنی داری بیش تر از تیمار خوشه بدون پوشش بود. تیمار شروع برداشت خرما نیز اثر معنی داری بر کیفیت خرمای تولیدی داشت. تیمار شروع برداشت پس از 25 درصد رسیدگی میوه با متوسط تولید 4/5 کیلوگرم خرما به ازای هر خوشه، بیش ترین خرمای درجه یک و با تولید 58/0 و 54/0 کیلوگرم خرمای درجه دو و سه کم ترین میزان خرمای بی کیفیت را تولید نمود. تاخیر در شروع برداشت به سبب رطوبت بالای هوا و حساسیت میوه، باعث کاهش معنی دار تولید خرمای درجه یک گردید. اثرات متقابل تیمارهای پوشش و زمان برداشت اختلاف معنی داری نداشت، به عبارتی نتایج اثرات متقابل شبیه اثرات ساده بود. در مجموع با توجه به بیش ترین میزان تولید خرمای درجه یک و کم ترین سطح خسارت، تیمار پوشش خوشه با شروع برداشت 25 درصد رسیدگی میوه نسبت به سایر تیمارها برتر و توصیه می گردد.
    کلیدواژگان: برداشت چند مرحله ای، خرما، خسارت
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • امکان افزایش تولید محصول گندم در دیمزارهای گرمسیری ایران
    محتشم محمدی*، رحمت الله کریمی زاده، عبدالعلی غفاری، مظفر روستایی صفحات 63-78
    تولید گندم در مناطق دیم گرمسیر نقش مهمی در اقتصاد ایران داشته و دارای ظرفیت عظیمی در افزایش تولیدات کشاورزی است. گسترش استفاده از ارقام اصلاح شده گندم در مناطق عمده ای از دیمزارهای گرمسیری در دهه هشتاد نسبت به دهه هفتاد حدود 27 درصد افزایش تولید را به همراه داشته است. با این وجود، شکاف زیاد عملکرد در سطح مزارع زارعین در مقایسه با عملکرد ایستگاه های تحقیقات کشاورزی (98 تا 204 درصد)،نیازمند شناخت عوامل به وجود آورنده شکاف عملکرد و ارایه راهکارهای مناسب است. شواهد و تجربیات موجود نشان می دهد که عوامل مدیریتی، اطلاعات فنی و مدیریت زراعیضعیف کشاورزان، توان و آگاهی های حرفه ای کم مروجین، استمرار استفاده از ارقام بومی در برخی مناطق، پایین بودن سطح مکانیزاسیون، عدم انتقال یافته های تحقیقاتی به مزارع زارعین، عدم نظارت و پیگیری موثر بر پیامدها و عواقب کاربرد نوآوری های ارایه شده،کمبود ماشین آلات و ادوات، کوچک بودن و پراکندگی اراضی دیم در زمره عوامل اصلی محدود کننده عملکرد گندم دیم در شرایط موجود می باشند.بنابراین، افزایش تولید گندم مستلزم پذیرش ارقام اصلاح شده به همراه سایر فن آوری های مورد توصیه است. این فن آوری های مناسب، به تولیدات پایدار کشاورزی کمک نموده و آثار سوء عوامل محیطی را محدود می نماید، هر چند به فعلیت رساندن تمامی ظرفیت های موجود امکان پذیر نبوده و مورد انتظار نیز نمی باشد.
    کلیدواژگان: تولید پایدار کشاورزی، شکاف عملکرد، عوامل مدیریتی، گندم دیم، مناطق گرمسیر
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Adel, a New Rainfed Chickpea Cultivar for Autumn Planting Under Moderate Cold and Semi-warm Regions of Iran
    A. Jahanghiri, D. Sadeghzadeh, Ahari *, M. Safikhani, P. Pezeshkpour, A. Saeid, R. Sarparast, Sh. Sabaghpour, R. Karimizadeh, D. Shahriari, N. Bahrami, A. Shabani, Aa. Mahmoudi Pages 1-13
    Using landraces and lacking new improved cultivars is one of the most important problems in chickpea rainfed cultivation in Iran. Adel cultivar was selected from International Chickpea Nursery (CIEN-W) in Dryland Agricultural Research Institute (DARI) in 2001-2002. The new cultivar, was evaluated and tested in different yield trials in autumn planting, at different Dryland Agricultural Research Stations (Kermanshah, Ilam, Ghachsaran, Shirvan, Gholestan, Urima and Kordestan). On-farm study results showed that the means of grain yields for Adel and Azad cultivars were 1694 kg/ha and 996 kg/ha respectively. Adel cultivar can be recommended in autumn planting under moderate cold and semi warm rainfed conditions of Iran, because of suitable agronomic traits such as resistance to Ascochyta blight disease, erect plant type (suit for mechanical harvesting) and high 100 seed weight.
    Keywords: Chickpea, Cultivar, Rainfed, Yield
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Evaluation Adaptability of Some Sweet Cherry Cultivars for Meshkinshahr environmental Condition
    H. Fathi *, Y. Jahani Jelodar, N. Bouzari Pages 15-29
    Seven sweet cherry cultivars Stella, Sunburst, Germes dorfi clon3, Summit, Sabima and Siahmashad (Iranian cultivar) and Silegedelamarka (early ripen cultivar) were evaluated for some important fruit qualitative and quantitative traits and vegetative and reproductive characteristics, in RCBD design with three replications for three years (2007 - 2013). The cultivars were evaluated in two vegetative and reproductive phases in Meshinshahr Horticultural Research Station. High diversity was observed for flowering time, qualitative and quantitative traits. Based on the results, significant differences was observed for cultivars and fruit set percentage in open and artificial pollinations stages. The most spurs on two years old branches were belonged to Stella and Summit, as late flowering and leafing cultivars. The fruit set amount varied from 21% to 16% for Stella and Sunburst cultivars respectively, in self-fertility position. Silegedelamarka and summit cultivars had the least (5.5 g) and the highest (10.3g) fruit weight respectively. The highest vegetative growth were related to Siahmashhad, Sunburst, Germesdorfi3 and Sabima cultivars respectively. No significant differences were observed for titrable acidity, percent of TSS, the length of fruit tails and stone weight. The results showed that Stella, Sunburst and Summit cultivars can be recommended for Meshkinshahr region.
    Keywords: Cultivars, Evaluation of adaptability, Meshkinshahr, Sweet cherry
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Paya, The First Sugar Beet Monogerm Variety Tolerant to Drought in Iran
    Mr. Orazizadeh *, A. Rajabi, Fatholah Taleghani D., M. Ahmadi, S. Vahedi, M. Aghaeizadeh, Sy. Sadeghian, Motahar, Ma. Chageni, V. Yosefabadi, S. Sadeghzadeh, Hemayati, M. Abdollahian, Noghabi, R. Mohammadian Pages 31-42
    Developing new drought tolerant sugar beet varieties, is one of the most effective ways to decrease the production damage caused by drought stress. In this research 23 superior families selected from 150 half-sib families, crossed with a female parent under drought stress condition. Based on the results four new hybrids were obtained by crossing between, two drought tolerant half-sib families as male parents, with two monogerm female parents. Paya cultivar as one of the hybrids showed the highest average root yield (50.50 t/ha) compared to check variety Gadouk with 36.50 t/ha in preliminary and advanced experiments, during 2010-2014 under drought stress and non-stress conditions. Also, the average seasonal water use of Paya was 15000 and 9500 m3/ha under non-stress and stress conditions respectively, which showed 30-40% saving in water use. The new cultivar indicated superiority root yield 17, 22 and 10 t/ha more than check cultivar Gadouk, under drought stress conditions, in onfarm trials in Karaj, Mashad and Shirvan regions.
    Keywords: Drought stress, Paya, Pollinator, Sugar beet, Tolerant variety
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Evaluation of Different Hot Water Levels at Lettuce (Lactuca sativa L.) Emasculation for Hybrid Seed Production
    P. Khatib, Ja. Olfati *, Y. Hamidoghli Pages 43-51
    An experiment was conducted to evaluate efficiency of different time and duration of hot water for lettuce physical emasculation. In this research, immerse side branches of the inflorescence in the blooming and bud stages , put in hot water (40 and 50° C) where water at temperatures 25° C was used as control, for 20, 35, 50 and 65 seconds. Analysis of variance revealed that different water temperatures had significant affects on the percentage of hybrid seeds in the blooming and bud stage (two days before flowering), whereas the hot water emasculation and their interaction had no significant affects. The highest percentage of hybrid seeds (94.57%) and non-fertile pollens (84.07%) were obtained by the using of water at temperature 50° C .
    Keywords: Crossing, Flower bud, Marker characteristics, Pollination, Reproductive growth, Selfing
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Evaluation of Medjool Date Fruit Growth and Optimized Harvest Time
    R. Rahnama *, M. Amini Pages 53-62
    In order to study the effects of spathe coverage on date fruit of Medjool cultivar, a factorial experiment based on randomized complete block design with four replications was conducted during 2014 in Date Palm Research Institute. Factors were: two levels of spathe coverage and four beginning harvest time as %25, %50 and %75 fruit ripening and harvest (in a once time) in %100 fruit ripening stage. The results showed that the highest rate of fruit per each palm cluster was 4.3 kg .The lowest fruit damage caused by pests and the highest date ferment were produced in coverage treatment, because of inadequate ventilation. The harvest date treatment had significant effect on the quality of date production. Harvesting after %25 ripening, with 4.5 kg (high quality), 0.58 and 0.54 kg fruit (less quality), produced the maximum and minimum rate of best and less date fruit quality respectively. As a result delayed harvest, significantly decreased date palm fruit production, as high air humidity and sensitivity occurred in this condition. There was no significant interaction effect between harvest times and coverage treatments. In other words, the results of the interaction were similar to simple effects. Finally, based on the results, date palm cluster coverage and harvest start at 25% ripening were recommended.
    Keywords: Date fruit, Injury, Multistep harvest
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Possibility of Increasing Wheat in Warm Rainfed wheat Growing Areas of Iran
    M. Mohammadi *, R. Karimizadeh, Aa. Ghaffari, M. Rostaii Pages 63-78
    Wheat production in warm rainfed areas plays an important role in the economy of Iran and has huge potential to increase agricultural production. Development of wheat varieties in the areas increased the wheat production (27%) in 80th decade compared to 70th decade, but still a remarkable difference is seen between farmer's and agricultural research fields (98 to 204%). The possible factors that cause this gap can be summarized as poor management, farmers’ poor technical and agronomic management, poor knowledge of extension personnel, using local varieties, low level of mechanization, lack of application of research findings, lack of monitoring the results of application of new methods, deficiency of desired machinery, small and dispersed farms. Therefore, high increase in wheat production requires the adoption of high-potential varieties accompanied by new technologies. These approaches would result in sustainable production and alleviating environmental adverse effects, although, it is impossible to actualize all the existing capacities.
    Keywords: Gap analysis, Management, Rainfed wheat, Sustainable agricultural production, Warm regions
    Abstract View Paper Original: Persian