فهرست مطالب

جامعه شناسی نهادهای اجتماعی - پیاپی 4 (پاییز 1393)

مجله جامعه شناسی نهادهای اجتماعی
پیاپی 4 (پاییز 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/11/11
  • تعداد عناوین: 6
|
  • ادراک عدالت اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی
    بیژن زارع *، توحید دادخواه جویباری صفحات 7-31
    مقاله حاضر به دنبال بررسی رابطه ادراک عدالت اجتماعی و رضایت از شغل می باشد. با توجه به نظریه های موجود در زمینه عدالت، عدالت اجتماعی؛ دارای سه بعد توزیعی، رویه ای و مراوده ای می باشد که رابطه هر یک از این ابعاد با رضایت در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. روش مورد استفاده در این تحقیق پیمایش می باشد و حجم نمونه 265 نفر از کارکنان اداره کل آموزش پرورش استان مازندران و دانشگاه مازندران می باشند. نتایج تحقیق نشان داد که همبستگی بین دو متغیر ادراک عدالت اجتماعی و رضایت شغلی 7/0 می باشد و عدالت اجتماعی به طور کلی 8/48 درصد از تغییرات رضایت شغلی را توضیح می دهد. از بین هر یک از مولفه های عدالت اجتماعی، ادراک عدالت توزیعی نسبت به دو بعد دیگر در تحلیل نهایی سهم بیشتری در توضیح رضایت شغلی افراد دارد. در نهایت نتایج تحقیق نشان از برازش بالای نظریه مورد استفاده با داده های تجربی تحقیق دارد.
    کلیدواژگان: ادراک عدالت اجتماعی، رضایت شغلی، ادراک عدالت توزیعی، ادراک عدالت مراوده ای، ادراک عدالت رویه ای
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی مرتبط با میزان و نحوه ی گذران اوقات فراغت زنان (مطالعه موردی: زنان متاهل شاغل شهر نورآباد ممسنی)
    حلیمه عنایت*، نرجس نره ای صفحات 33-55
    اوقات فراغت به عنوان نمایی از سبک زندگی، مقوله ای است که افراد با آرامش و اختیار می توانند علایق و تمایلات خود را به کارگیرند و فرصتی است تا نگرش های پنهان خود را تعین بخشند. اگرچه با افزایش میزان تحصیلات تغییر در نگرش زنان ایجاد شده است، اما آنها همچنان مسئولیت نقش های خانگی را به عهده دارند و نقش های متعددشان اوقات فراغت آنها را مشروط و محدود ساخته است. زنان شاغل با «مسئولیت دوگانه» کار بیرون و ارائه خدمات خانگی اغلب با کمبود وقت مواجه و وقت کافی ندارند؛ بدلیل اهمیت این موضوع این مطالعه عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر میزان و نحو ه گذران اوقات فراغت زنان متاهل شاغل و موانع موجود بر سر راه آنان را مورد بررسی قرار داد. نمونه مورد مطالعه 201 نفر از زنان متاهل شاغل شهر نورآباد ممسنی بودند. نتایج بدست آمده از مطالعه نشان می دهد از بین متغیرهای مستقل در مدل تحقیق متغیرهای امکانات فرهنگی، تحصیلات، درآمد، تعداد فرزندان و نوع شغل همسر بیشترین تاثیر را بر میزان اوقات فراغت نمونه بررسی شده داشتند که 31 درصد از تغییرات متغیر وابسته را توضیح دادند. نداشتن وقت به عنوان اولین مانع و کمبود امکانات دومین مانع از نظر پاسخگویان عنوان شد.
    کلیدواژگان: اوقات فراغت، زنان، مسئولیت، نهاد خانواده
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مطالعه ارتباط شاخص های جهانی شدن فرهنگی و از خودبیگانگی زنان
    بیژن خواجه نوری*، لیلا پرنیان، صغری همت صفحات 57-92
    ازخودبیگانگی یکی از موضوعات مهم در تحلیل های جامعه شناسی برای تبیین رفتار آدمی تلقی می شود. تحقیق حاضر با رویکردی جامعه شناختی و با استفاده از چارچوب نظری گیدنز، به مطالعه ی ارتباط جهانی شدن فرهنگی و ازخودبیگانگی زنان پرداخته است. با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسش نامه تعداد 2228 نفر از زنان شهر های تهران، شیراز و استهبان با استفاده از نمونه گیری تصادفی سهمیه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. یافته ها نشان داد میانگین از خودبیگانگی پاسخگویان برابر با 92/18 و میانگین ازخودبیگانگی زنان ساکن در شهرهای تهران و شیراز بیشتر بوده است. نتایج همچنین اشاره داشت به اینکه ارتباط معنادار و مثبتی بین متغیرهای نوگرایی، هویت اجتماعی جدید، دنیاگرایی و آگاهی از جهانی شدن با متغیر ازخودبیگانگی زنان و همبستگی معنادار و منفی بین دو متغیر گفتگو در خانواده و احترام به حقوق زنان و میزان از خودبیگانگی زنان وجود داشته است. آزمون شفه و تی نیز نشان داد که بین شهر محل سکونت و ازخودبیگانگی زنان ارتباط معناداری وجود داشت. یافته های مستخرج از سه مدل رگرسیون چند متغیره نیز نشان داد که متغیرهای: نوگرایی، احترام به حقوق زنان، گفتگو در خانواده و هویت اجتماعی جدید به میزان 2/27 درصد از تغییرات متغیر از خودبیگانگی زنان شهرهای تهران و شیراز را تبیین کردند.
    کلیدواژگان: ازخود بیگانگی، جهانی شدن فرهنگی، فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی، نوگرایی، هویت اجتماعی جدید
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • رابطه آگاهی از کارایی انرژی برق و صرفه جویی در مصرف برق در بین زنان شهر یاسوج
    سیروس احمدی*، علیرضا فرخی، فریدخت صالحی صفحات 93-108
    مصرف برق در ایران فراتر از استانداردهای جهانی است. با توجه به اینکه بخش اعظم برق در بخش خانگی مصرف می شود، صرفه جویی در آن به ویژه توسط زنان به عنوان مدیران خانه، راهکاری مهم در کاهش بحران مصرف برق است اما این امر کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان آگاهی از کارایی انرژی برق و صرفه جویی در مصرف برق در بین زنان متاهل شهر یاسوج بوده است که 406 نفر از آنان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه پژوهشگر ساخته است که با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی، اعتبار سازه ای گردید و جهت تعیین پایایی از روش کودر - ریچاردسون استفاده شد. بررسی رابطه آگاهی از کارایی انرژی برق و صرفه جویی در آن با استفاده از مدل معادله ساختاری نشان داد آگاهی از کارایی انرژی برق رابطه مثبت و معناداری با صرفه جویی برق دارد و قادر است 26 درصد از تغییرات آن را تبیین کند. بنابراین، با ارتقاء آگاهی از استفاده کارا، مناسب و با بازده بیشتر از انرژی برق، می توان صرفه جویی در مصرف برق را افزایش و مصرف بی رویه برق را در کشور تسکین بخشید.
    کلیدواژگان: آگاهی، کارایی انرژی برق، صرفه جویی، زنان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی ارتباط میان مشارکت در شبکه های نهادی اجتماعی و تجربه احساس تنهایی (مورد مطالعه: کلان شهر تهران)
    عبدالحسین کلانتری *، سیدسعید حسینی زاده آرانی صفحات 109-134
    هدف از مطالعه حاضر بررسی ارتباط میان مشارکت درشبکه های نهادی اجتماعی و تجربه احساس تنهایی در بین شهروندان کلان شهر تهران بوده است. جامعه آماری مورد مطالعه را کلیه شهروندان بالغ کلانشهر تهران دادند که به روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای 524 نفرشان با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات فرم کوتاه شده مقیاس احساس تنهایی اجتماعی–عاطفی بزرگسالان (SELSA-S)، مقیاس حمایت اجتماعی لین و مقیاس سنجش مشارکت در شبکه های نهادی اجتماعی بوده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات به وسیله نرم افزار SPSS16 نشان داد که میزان مشارکت 58 درصد از حجم نمونه مورد بررسی در شبکه های نهادی اجتماعی در حد متوسط رو به پایین بود. علاوه بر این، میزان حمایت دریافتی 47 درصد از افراد مورد بررسی در حد بالا بوده و 6/50 درصد از آنها نیز در حد متوسط رو به پایین احساس تنهایی را تجربه کردند. یافته های تحلیلی نیز حاکی از آن هستند که فرضیه ارتباط میان میزان مشارکت در شبکه های نهادی اجتماعی با میزان حمایت اجتماعی دریافتی(180/. ) معنادار بوده است. همچنین، رابطه میان میزان مشارکت در شبکه های نهادی اجتماعی (240/.-) و میزان حمایت اجتماعی دریافتی (552/.-) با سطح تجربه احساس تنهایی، رابطه ای معنادار و معکوس می باشد.
    کلیدواژگان: شبکه نهادی اجتماعی رسمی، شبکه نهادی اجتماعی غیر رسمی، روابط اجتماعی، حمایت اجتماعی، احساس تنهایی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • فرصت نهادی یا فرصت تصوری؟ معرفی و بررسی انتقادی رهیافت تبیینی کورزمن به انقلاب اسلامی ایران
    رحمت الله معمار* صفحات 135-155
    هدف اصلی این مقاله معرفی و نقد یکی از بدیع ترین تبیین ها از انقلاب اسلامی ایران توسط کورزمن[1]جامعه شناس غربی بوده است. نقطه عزیمت کار او ایضاح و نقادی یکی از نحله های اصلی تئوری های انقلاب، موسوم به «تحلیل توکویلی» از انقلاب هاست که بر اساس آن، زمانی که فرصت های نهادی و ساختاری (مثلا شکنندگی و آسیب پذیری دولت در قبال فشار سیاسی مردمی) با فرصت های ادراک شده (آگاهی عموم از فرصت های موجود برای اعتراض موفقیت آمیز) انطباق پیدا کنند، وقوع انقلاب ها محتمل می شوند؛ و در واقع وقوع انقلاب بر اساس چنین انطباقی تبیین می شود. اما کورزمن نشان می دهد که این هم سویی ممکن است همیشه رخ ندهد.؛ کما اینکه به اعتقاد برخی صاحب نظران در مورد انقلاب اسلامی چنین اتفاقی نیافتاد و تصور مردم از توانایی های خودشان در قیاس با قابلیت های سرکوب و کنترل حکومت با یکدیگر همخوانی نداشتند. این مقاله ضمن ایضاح موضع تئوریک کورزمن در قبال انقلاب ایران، به بیان نقاط قوت و ضعف این دیدگاه در تبیین انقلاب ها پرداخته است.
    کلیدواژگان: فرصت های نهادی، فرصت تصوری، تبیین سیاسی، تحلیل توکویلی، انقلاب ایران
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Perception of Social Justice and its Impact on Occupational Satisfaction
    Bejan Zare*, Tohid Dadkhah Joybari Pages 7-31
    This article aims to investigate the association between perception of social justice and occupational satisfaction. According to the existing theories, there are three major aspects of social justice. This article is based on the results of a survey which includes 265 employees at the University of Mazandaran and Education Department of Mazandaran Province. According to the results of this analysis, the correlation between the two key variables of this study (that is, social justice and occupational satisfaction) is 0.7. The results also show that 48.8 per cent of changes in occupational satisfaction are associated with social justice. Moreover, the results indicate that the perception of distributive justice has a more important effect on occupational satisfaction than the two other kinds of social justice.
    Keywords: perception of social justice, occupational satisfaction, distributive justice
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Socio-Economic Determinants of Leisure-Time Characteristics among Women: The Case of Married Working Women in Norabad Mamasani
    Halimeh Anayat*, Narjes Nareei Pages 33-55
    This article focuses on leisure-time characteristics and examines the patterns and determinants related to spending leisure time among married women. The field of this study is Norabad Mamasani and the sample includes 201 employed women. This study has explored that five determinants have the greatest effects on spending leisure time among women: cultural facilities, education, income, number of children, and husband’s occupation. Moreover, the results show that the lack of sufficient available time is the most important barrier for spending leisure time among women included in this study.
    Keywords: leisure time, married women, working women, cultural facilities, education
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Association between Cultural Globalization and Women's Alienation
    Bejan Khajehnoori *, Leila Parnian, Soghra Hemmat Pages 57-92
    This study focuses on the association between cultural globalization and women’s alienation. It uses sociological approach with particular reference to the theory developed by Anthony Giddens. The fields of this study are three cities: Tehran, Shiraz, and Estahban. The results of this study are based on a survey that includes 2228 female respondents. According to the results of this study, three major patterns can be highlighted. First, the average of alienation is 18.92. It is higher for women in Tehran and Shiraz as compared with women in Estaban. Second, women’s alienation is significantly and positively affected by modernization, new social identity, materialism, and awareness of globalization. Third, women’s alienation is significantly and negatively affected by family dialogue and respect to women’s rights. These major patterns have been supported both by preliminary analyses and by multivariate and logistic regression analyses.
    Keywords: Women's alienation, cultural globalization, modernization, new social identity
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Relationship between Awareness of Electricity Efficiency and Saving in Electricity Consumption among Women in Yasouj City
    Syrus Ahmadi *, Alireza Farrokhi, Faridokhte Salehi Pages 93-108
    Generally speaking, the consumption of electricity in Iran exceeds its global standards and norms. The main aim of this study is to examine the relationship between awareness of electricity efficiency and saving in electricity consumption. This study includes 406 married women in Yasouj City. The findings of this study indicate the key pattern that there is a significant and positive relationship between awareness of electricity efficiency and saving in electricity consumption among women. Moreover, the findings show that 26 per cent of changes in saving in electricity consumption can be explained by awareness of electricity efficiency. From a policy perspective, these findings echo the importance of more investment and efforts in order to improve public knowledge about efficient consumption of electricity.
    Keywords: electricity consumption, awareness of electricity efficiency, electricity saving, women
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Relationship between Participation in Institutional Social Networks and the Experience of Aloneness in Tehran
    Abdulhossein Kalantari *, Sayyed Saeed Hosseinizadeh Arani Pages 109-134
    This article aims to explore the relationship between participation in institutional social networks and the experience of aloneness. The results of this study are based on a survey including 524 respondents in Tehran. The preliminary results of this study show that 58 per cent of respondents have participated in institutional social networks, 47 per cent have received social support, and 50.6 per cent of them have experienced a sense of aloneness. Furthermore, the multivariate results of this analysis show two key patterns: on the one hand, participation in institutional social networks and the experience of aloneness are significantly correlated (0.180). On the other hand, the experience of aloneness is negatively affected both by participation in institutional social networks (- 0.240) and by received social support (- 0.552).
    Keywords: institutional social networks, aloneness experience, social support
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Institutional Opportunity or Imagined Opportunity?: Introduction and Criticism on Kurzman's Theory about Iran's Islamic Revolution
    Ramatollah Memar * Pages 135-155
    This article aims to introduce and criticize Kuzerman’s theory (1996) on Iran’s Islamic revolution. The starting point of Kurzman’s theory is mainly based on an analysis about revolutions developed by Alexis de Tocqueville. According to such an analysis, the emergence of revolutions becomes more likely upon the convergence and combination of these two key determinants: institutional and structural opportunities (such as the state’s weakness against the nation’s political pressure) and perceived opportunities (such as public awareness of existing opportunities for successful protests). However, Kurzman (1996) argues that such an analysis cannot explain all revolutions. The case of Iran’s Islamic revolution has been addressed as an example to support this argument.
    Keywords: Institutional opportunity, imagined opportunity, Kurzman's theory, Tocqueville's analysis, Iran's Islamic revolution
    Abstract View Paper Original: Persian