نشریه پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی
پیاپی 32 (زمستان 1395)

مقاله حاضر به بررسی سودمندی رگرسیون های تجمیعی و روش های انتخاب متغیرهای پیش بین بهینه (شامل روش مبتنی بر همبستگی و ریلیف) برای پیش بینی بازده سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. به منظور ارزیابی عملکرد رگرسیون تجمیعی، معیارهای ارزیابی (شامل میانگین قدرمطلق درصد خطا، مجذور مربع میانگین خطا و ضریب تعیین) مربوط به پیش بینی این روش، با رگرسیون خطی و شبکه های عصبی مصنوعی مقایسه شده است. همچنین به منظور ارزیابی عملکرد روش های انتخاب متغیرهای بهینه پیش بین، معیارهای ارزیابی حاصل از پیش بینی با استفاده از متغیرهای انتخاب شده توسط این روش ها با معیارهای حاصل از پیش بینی با استفاده از کلیه متغیرها مقایسه شده است. یافته های تجربی مربوط به بررسی 101 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال های 1383 الی 1392 حاکی از عملکرد بهتر روش تجمیعی نسبت به رگرسیون خطی و شبکه های عصبی مصنوعی است. افزون بر این، یافته ها حاکی از آن بود که پیش بینی با استفاده از متغیرهای انتخاب شده در روش های مبتنی بر همبستگی و ریلیف، به طور معناداری عملکرد پیش بینی را نسبت به استفاده از کلیه متغیرها افزایش می دهد.

هدف این مقاله ، بررسی ارتباط بین عرضه کنندگان و مشتریان عمده کالا و خدمات با سیاست تقسیم سود شرکت ها است. در این مقاله بیان می شود که تامین کنندگان و مشتریان عمده چگونه بر سیاست تقسیم سود شرکت ها تاثیر می گذارند. پژوهش حاضر بر مبنای هدف، کاربردی و بر اساس روش، از نوع توصیفی و همبستگی است. آزمون فرضیه های تحقیق به کمک تجزیه و تحلیل رگرسیون چندگانه با استفاده از روش حداقل مربعات تلفیقی PLS)) انجام شده است. نمونه آماری مورد بررسی این پژوهش شامل 99 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. یافته ها حاکی از آن است که چنانچه شرکت خرید عمده داشته باشد، به عبارتی مواد اولیه خود را به صورت عمده خریداری نماید، توانایی توزیع سود نقدی کمتری دارد و بالعکس چنانچه دارای مشتریان عمده باشد و فروش محصولاتش را به صورت عمده انجام دهد، می تواند به صورت مستمر و سالانه به توزیع سود پرداخته و نیاز سهامداران خود را برآورده سازد.

افزایش در سرمایه گذاری های نامشهود شرکت به دلایل مختلف کیفیت سود را کاهش می دهد، یکی از آن دلایل نوسان بالا در درآمدها و جریان های نقدی شرکت به دلیل سرمایه گذاری های نامشهود است که منجر به عدم اطمینان درباره منافع آینده شرکت نسبت به انجام سرمایه گذاری های مشهود می شود. در این مقاله ابعاد کیفیت سود بر حسب دو نوع صنعت شامل صنایع دانش بنیان (صنایعی که دارای مخارج نامشهود بالا مانند تحقیق و توسعه می باشند) و صنایع دیگر مورد بررسی قرار گرفته است و از دو معیار کیفیت سود شامل تطابق و نوسان پذیری سود استفاده شده است. برای این منظور 342 شرکت سال طی دوره زمانی 1387 تا 1392 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که کیفیت سود شرکت های صنایع دانش بنیان بر اساس میانگین معیارهای کیفیت سود پایین تر از شرکت ها در گروه صنایع دیگر است، همچنین نسبت ارزش بازار به دفتری (معیار میزان گرایش به نامشهود) با نوسان هزینه اداری، عمومی و فروش همبستگی بسیار بالا و معنی دار داشت. دانش افزایی عمده این تحقیق بررسی کیفیت سود بر حسب صنایع دانش بنیان و صنایع دیگر است که در تحقیقات قبل چنین تقسیم بندی صورت نگرفته است.

هدف مقاله حاضر ؛ اندازه گیری و مقایسه ارزش آتی نگهداری پرتفوی در بازه های زمانی کوتاه مدت با توجه به حداکثری بازده و حداقلی ریسک آن سبد می باشد تا سرمایه گذاران و سبد گردان ها با توجه به ارزش پیش بینی شده در اخذ تصمیمات خود مورد ارزیابی قرار دهند. بنابراین جهت محاسبه و ارزیابی میزان نکول پرتفوی صندوق های سرمایه گذاری؛ به کمک تحلیل ارزش در معرض ریسک از مدل های GARCH و ARCH و تکنیک شبیه سازی مونت کارلو استفاده گردید.به این منظور بر اساس اطلاعات جمع آوری شده از پرتفوی صندوق های سرمایه گذرای بورس و اوراق بهادار تهران ابتداء بازده های پرتفوی ها با استفاده از تکنیک شبیه سازی مونت کارلو در نرم افزار Crystal ballشبیه سازی گردید، و سپس با لحاظ نمودن سطح اطمینان 95٪؛ میزان ارزش در معرض ریسک کل پرتفوی های 15 صندوق سرمایه گذاری محاسبه شده است. سپس با استفاده از مدل های GARCH و ARCH و مقایسه نتایج ملاحظه گردید که نه تنها ارزش در معرض ریسک نکول پرتفوی این صندوق ها با استفاده از محاسبات این مدل ها قابل اعتمادتر از محاسبات با استفاده از تکنیک های صرفا تاریخی پارامتریک و ناپارامتریک می باشد بلکه تلفیقی از هر دو روش میتواند به واقعیت نزدیکتر باشد. زیرا که در آن هم از رویکرد بدبینانه و محافظه کارانه مدل ها و هم از رویکرد خوش بینانه شبیه سازی میتوان بهره برد.

این مقاله به شناسایی و تشخیص مدیریت سود با استفاده از تغییرات در گردش دارایی هاو حاشیه سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. افزون بر این جهت مدیریت سود که شامل مدیریت سود رو به بالا و روبه پایین است نیز مشخص می شودد. بدین منظور، ابتدا داده های مورد نیاز به روش مقطعی محاسبه شده و سپس آزمون فرضیه ها به کمک رگرسیون خطی چند متغیره صورت می گیرد. جهت انجام تحقیق و تخمین الگوها از اطلاعات مالی 142 شرکت عضو نمونه استفاده شده است. یافته های حاصل از تحقیق نشان می دهد که کاهش حاشیه سود و افزایش در گردش دارایی ها به طور هم زمان، نشانه مدیریت سود رو به پایین است در حالی که افزایش در حاشیه سود و کاهش همزمان در گردش دارایی ها تاییدی بر وجود مدیریت سود رو به بالا نمی باشد.

چگونگی اندازه گیری و دخیل نمودن ریسک، یکی از مباحث چالش برانگیز در مدل های ارزشیابی سهام می باشد. در این مقاله اثربخشی دو روش متفاوت از اندازه گیری ریسک مورد مقایسه قرار گرفته است. در روش اول بر مبنای مدل شاخص های حسابداری ریسک، کوواریانس خصوصیات بنیادی شرکت از جمله سود حسابداری و بازده مازاد حقوق صاحبان سهام با عوامل بازار مربوطه به عنوان تعدیل ریسک در مدل ارزشیابی وارد گردیده و با ارزش فعلی بر اساس نرخ بازده بدون ریسک ترکیب شده است. در روش دوم با استفاده از رویکرد بتای پاداشی، ریسک بر اساس تغییرات بازده اندازه گیری شد. نتایج حاصل از مقایسه بازده های پیش بینی شده با بازده واقعی سهام نشان دهنده کارایی هردو مدل در بورس اوراق بهادار تهران را دارد. سایر نتایج نشان دهنده دقت بیشتر مدل شاخص های حسابداری ریسک نسبت به مدل بتای پاداشی در پیش بینی بازده سهام است.

هدف این مقاله مطالعه ی تاثیر برخی ویژگی های کیفی حسابرسی بر ریزش قیمت سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. اطلاعات مورد نیاز برای این پژوهش از صورت های مالی 81 شرکت در دوره ی زمانی 1393-1389 گردآوری شده است. در این پژوهش کیفیت حسابرسی از طریق معیارهای تخصص حسابرس در صنعت، دوره ی تصدی حسابرس، استقلال حسابرس و اندازه ی موسسه ی حسابرسی اندازه گیری شده است. یافته های حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش نشان می دهد که بین ویژگی های کیفی حسابرسی و ریزش قیمت سهام ارتباط معکوس و معنی داری وجود دارد. طوری که افزایش کیفیت حسابرس منتهی به کاهش ریزش قیمت سهام می شود. به عبارت بهتر نظارت دقیق و بهتر به دلیل جلوگیری از انجام کارهای فرصت طلبانه توسط مدیریت و انباشته شدن اخبار بد، منتهی به افزایش ارزش سهام شرکت موقع قیمت گذاری می شود.

ئوری نمایندگی بیان می کند که هزینه های نمایندگی ناشی از تضاد منافع بین مدیران و سهامداران می باشد که ممکن است پیامدهایی مانند انحراف از رفتار سرمایه گذاری مطلوب را در پی داشته باشد. بنابراین، احتمال می رود که مدیران رفتار سرمایه گذاری متفاوتی با وجود هزینه های نمایندگی داشته باشند. از این رو مقاله حاضر با بررسی تاثیر هزینه های نمایندگی بر رفتار سرمایه گذاری سعی دارد تا چالش پیش رو را در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار دهد. بدین ترتیب، تعداد 110 شرکت با روش نمونه گیری حذفی انتخاب گردید. جهت اندازه گیری هزینه های نمایندگی از نسبت های کارایی و تعامل فرصت های رشد با جریان های نقد آزاد و برای تخمین میزان رفتار سرمایه گذاری (سرمایه گذاری بیشتر از حد و کمتر از حد) از مدل بیدل و همکاران (2009) استفاده شده است. از الگوی داده های ترکیبی برای آزمون فرضیه های پژوهش استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که هزینه های نمایندگی موجب انحراف از رفتار سرمایه گذاری مطلوب می شوند. بدین ترتیب با افزایش هزینه های نمایندگی مشکلات مربوط به سرمایه گذاری بیشتر از حد و کمتر از حد تشدید می شود و تصمیمات سرمایه گذاری شرکت تحت تاثیر قرار می گیرد. همچنین، نتایج نشان داد که شدت تاثیر هزینه های نمایندگی بر رفتار سرمایه گذاری در شرکت های بیش سرمایه گذار متفاوت از شرکت های کم سرمایه گذار می باشد.