طرح نظریه ام القری نقطه عطفی در فرآیند اصلاح نگرش در حوزه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از ایده آلیسم به رئالیسم محسوب می گردد. این نظریه توسط محمد جواد لاریجانی - معاون وزیر امور خارجه وقت - در اواخر دهه 60 مطرح گردید که خاستگاه اصلی آن مکتب واقع گرایی بود. بنابراین تاکید آن بر ضروریات نیازها، مشکلات و معضلات داخلی سیستم بوده، هدف آن نیز بر طرف ساختن این معضلات بود. این نظریه از دو ستون اصلی تشکیل شده است.

اول اینکه ما قصد داریم کشورمان را بر اساس یک نظام و نظر اسلامی بسازیم تا کشور پیشرفته و آبادی داشته باشیم. خواسته دیگر نیز این است که ما به هیچ عنوان نمی خواهیم حیثیت اسلامی خود را فراموش کنیم. ما بخشی از جهان اسلام هستیم و جهان اسلام نیز محدوده جغرافیایی خاصی ندارد. خلاصه دکترین فوق بر حسب اهمیت به ترتیب ذیل می باشد: