پرسش از منشاء حیات و هستی و پاسخ به آن در ادیان گوناگون و به ویژه در اسلام مطرح شده و قرآن در بسیاری از آیات به این مساله پاسخ گفته است. از نظر اسلام، حیات، منشایی الهی دارد، بی آنکه سلسله علت های طبیعی و مادی آن نفی شود و از دیگر سو، حیات دارای مراتبی است که این مراتب در نهایت رو به سوی کمال دارند. از این رو، معارف اسلامی بر وجوه فردی و گونه های حیات جهان تاکید دارد و جدا شده یک گونه از گونه دیگر را برخلاف حکمت الهی می داند. اما در این میان انسان نیز تمام مراتب حیات از حیات نباتی تا حیوانی و نیز الهی را در خود پوشیده دارد و در نهایت کمال وی در قرب الهی است.