آرشیو دوشنبه ۹ دی ۱۳۸۷، شماره ۲۵۳۳
ایران زمین
۶

معماری ناب بوشهر در آستانه نابودی

درهای دو لنگه ای و تخته ای کوچک، چارچوب هایی از چوب درخت گز و کنار و ساختمان های سه طبقه و کوچه های بسیار تنگ دو متری از ویژگی های بارز معماری بافت قدیم بوشهر است که پس از سال ها زندگانی با مردم این خطه رو به ویرانی گذاشته است. به گزارش مهر، بافت قدیم بوشهر، ساختار معماری ارزشمندی از دوره افشاریه و قاجاریه در سواحل خلیج فارس است. این بافت به دلیل ویژگی های منحصر به فرد آن در ساختار شهری و معماری و همچنین استقرار کنسولگری های اروپایی در دوره قاجار از معدود بافت های تاریخی کشور به شمار می رود. عمارت های دو، سه و چهار طبقه در بوشهر قدیم، در حقیقت نمایشگاه های واقعی هنر و اندیشه برجسته معماران بومی بوشهر است. بافت قدیم بوشهر از نظر معماری، ساختمان های سفید رنگ دو طبقه با شیشه های رنگی متناسب با جهت وزش باد که به ویژه در فصول گرم، هدایت باد و تلطیف هوا را میسر می ساخته، نمونه ای بی نظیر از هوشمندی و ابتکار ایرانی در معماری جنوب ایران است. امروزه به بافت های معماری تاریخی فرهنگی به عنوان ثروت های فرهنگی محلی نگریسته می شود که متاسفانه این دیدگاه در مورد بافت تاریخی بوشهر دگرگون و به عکس بوده و بافت تاریخی فرهنگی بندر بوشهر که یکی از بی نظیرترین بافت های معماری شهری است، در نتیجه رشد پرشتاب شهری رو به ویرانی گذاشته است. به اعتقاد کارشناسان میراث فرهنگی این منطقه، معماری و بافت قدیم منطقه بوشهر امروز بیشتر شبیه به جسد رو به قبله ای است که شاید حفاظت از آن، پشت دیوارهای شیشه ای موزه هاعاقلانه ترین کار باشد. باقت قدیم بوشهر در اصل از چهار محله دهدشتی، شنبدی، کوتی و بهبهانی ها تشکیل شده که در بوشهر به چهارمحل معروف است. کارشناسان معتقدند بناهای سنتی و بافت قدیم بوشهر که اکنون تقریبا به صورت متروکه درآمده است، به دوره های افشار، زندیه و سالم ترین آنها به دوره قاجار بازمی گردد که تقریبا از 50 سال گذشته کم کم رو به ویرانی نهاده است. دلیل دیگری که از طرف کارشناسان برای نابودی معماری منطقه بوشهر عنوان می شود، مهاجرت ساکنان اصلی این منطقه به علل اقتصادی و اجتماعی بوده است.