کتاب «پیدایش نظریه های جامعه شناسی» به بحث پیرامون دانش جامعه شناسی که از الزامات دنیای مدرن است، می پردازد و تفکرات اجتماعی حاصل از آن را بررسی می کند. در این کتاب با رویکردی نو، موضوع جامعه شناسی بحث و بررسی می شود و به جای مجزا دیدن مراحل تحول تفکر اجتماعی، این علم در یک پیوستار مشاهده می شود. بدین ترتیب نقاط اشتراک و افتراق بهتر درک شده و سهم هر تمدن به خوبی نشان داده می شود. در فصل اول این کتاب، طی بحثی نظری، سه دیدگاه در مورد حد فاصل تفکر اجتماعی و تفکر جامعه شناختی مطرح و در انتها دیدگاه چهارمی آورده شده است که از آن نویسنده کتاب است.

بر اساس این رویکرد که در فصل اول به خوبی توضیح داده می شود، چهار نقطه عطف در سیر تفکر اجتماعی و جامعه شناختی بازشناخته شده است که عبارتند از: عصر کلاسیک، عصر مسیحیت، عصر اسلام و عصر مدرن.

بر این اساس، هر عصری نیز واژگان تحلیلی خاص خود را دارد که در بالای هر فصل با تمام دوره آورده شده اند؛ مانند عصر کلاسیک: دوره دولت - شهری. معنی دولت - شهر این است که در این دوره، کلمه «اجتماع» مورد استفاده متفکران عصر کلاسیک نبوده، به علاوه انسان و فرد در تحلیل مسائل اجتماعی نه تنها نقشی نداشته اند بلکه واحد تحلیل دولت - شهر نیز بوده اند. در دوره اسلامی که شاخص آن «ابن خلدون» است هم کلمه اجتماع به کار برده شد و هم انسان پایه و اساس نظریه ها قرار گرفت. به علاوه، برای مطالعه اجتماع علم عمران تاسیس شد. فصل پنجم به رنسانس اختصاص داده شده تا چگونگی تحول اجتماعی و تفکر در قالب فلسفه اجتماعی آرمان گرا و واقع گرا نشان داده شود. از آنجا که قرن هجدهم نقطه عطفی در تحولات جامعه اروپاست به عنوان فصلی مجزا آورده شده است.

جامعه شناسی عصر مدرن: دوره جامعه - فرد است. مدعای جامعه شناسی این است که با تکیه بر جامعه به تحلیل مسائل می پردازد. در این فصل پس از یک مقدمه نظری، سه تن از جامعه شناسان بزرگ مورد توجه قرار گرفتند: کنت، دورکیم و وبرسه.