آرشیو چهارشنبه ۲۵‌شهریور ۱۳۸۸، شماره ۶۸۰۵
اندیشه
۱۸

بانویی اندیشمند و یک انقلابی تندرو

نگاهی کوتاه به زندگی رزا لوکزامبورگ

جان هافمن مترجم: عارف ایرانی

رزا لوکزامبورگ 1871(-1919) در منطقه لهستانی نشین روسیه آن زمان به دنیا آمد. وی در سال1889 به زوریخ واقع در سوئیس مهاجرت کرد، و در آن شهر در رشته حقوق و اقتصاد سیاسی به تحصیل پرداخت. وی در زمان اقامت خود در سوئیس، با دیگر انقلابیون سوسیالیست روسیه دیدار کرد و در سال1893 به تاسیس حزب سوسیال دموکرات لهستان کمک نمود.

لوکزامبورگ سپس برای بر عهده گرفتن ویراستاری روزنامه این حزب به پاریس رفت. وی در کتاب معروف خود با عنوان انقلاب یا اصلاح اجتماعی 1899() تجدید نظر طلبی ادوارد برنشتاین را مورد انتقاد قرار داد. وی سپس در برلین آلمان اقامت گزید و در آنجا به عضویت حزب سوسیال دموکرات درآمد، و در سال1905، ویراستار روزنامه حزب سوسیال دموکرات (با نام فوروارد) شد.

در خلال انقلاب سال1905 لوکزامبورگ به ورشو بازگشت و در سال بعد، “اعتصاب عمومی، حزب سیاسی، و اتحادیه های تجاری” را منتشر ساخت. وی در این اثر استدلال می نمود که یک اعتصاب عمومی، قدرت رادیکالیزه کردن کارگران و ایجاد یک انقلاب سوسیالیستی را داراست.

کتاب دیگر وی در باب امپریالیسم، با عنوان جمع آوری سرمایه، در سال1913 منتشر شد. اگر چه وی هم چنان از نیاز به سرنگون سازی خشونت بار سرمایه داری حمایت می کرد، ولی در رقابت منشویک ها و بلشویک های روس، جانب منشویک ها را گرفت. وی با شرکت آلمان در جنگ جهانی اول، مخالفت نمود و سپس در تاسیس یک سازمان سیاسی زیرزمینی با نام مجمع اسپارتاکوس، مشارکت نمود.

لوکزامبورگ در سال1916، جزوه تاثیر گذار خود یعنی “بحران در سوسیال دموکراسی آلمان” را به رشته تحریر درآورد، و در همین سال در پی تظاهراتی در برلین، دستگیر و زندانی شد. وی در این دوران به انتقاد از شیوه های دیکتاتور منشانه بلشویک های روس پرداخت.

وی در سال1918 از زندان آزاد شد و به عنوان یک عضو بنیانگذار در تاسیس حزب کمونیست آلمان نقش آفرینی نمود. لوکزامبورگ در سال1919 به سازماندهی شورش اسپارتاکیست ها در برلین کمک کرد. با ورود ارتش به عرصه، این شورش سرکوب شد، و لوکزامبورگ نیز دوباره بازداشت شد ولی این بار بدون هیچ گونه محاکمه ای اعدام گردید.

منبع:

Pp 95 2007، Edinburgh University Press، Edinburgh: A Glossary of Political Theory، John Hoffman، -96.