آرشیو یکشنبه ۲۷ دی ۱۳۸۸، شماره ۲۱۵۳
صفحه آخر
۱۲
مرز پرگهر

نارنجستان قوام

گودرز بهزادی

نارنجستان مکانی است که انگار زمان در آن می ایستد و قلب ها به شدت می تپد: مکانی عمیق برای عمیق شدن. نارنجستان قوام خانه یی است که با دو بخش بیرونی و اندرونی در دوره قاجار توسط خاندان قوام الدوله شیرازی ساخته شده است و تزیینات آن نفوذ هنر غربی در معماری سنتی ایران در سده های 13 و 14 هجری قمری را نشان می دهد. میان بیرونی و اندرونی این خانه یک کوچه فاصله است که در قدیم یک راهروی زیرزمینی این دو را به یکدیگر وصل می کرده است. اندرونی به خانه زینت الملک معروف است و اتاق آینه آن به علاوه گچ بری دیواره هایش بسیار چشم نواز است و بنای ضلع جنوبی شامل دو ایوان ستون دار و اتاق هایی است که محل استقرار خدمه بوده است. این مکان مجموعه یی از آثار معماری دوره قاجار است و احداث آن توسط علی محمدخان قوام الملک در سال 1257 شروع و در سال 1300 تکمیل و بعدها به باغ قوام معروف شد. یکی از ویژگی های نارنجستان قوام این است که آنجا اولین بنایی است که در شیراز سقف آن با پوشش فلزی مثل شیروانی پوشش داده شده است. از دیگر ویژگی های این مجموعه عمود بودن محور بیرونی و اندرونی آن بر یکدیگر است. این عمارت به منظور امور تجاری و نیز برگزاری جشن ها و پذیرایی از مهمان ها ساخته شده بود. این باغ مخصوصا در بهار و پاییز یکی از زیباترین جلوه های شیراز را به نمایش می گذارد: در بهار با عطر بهارنارنج و در پاییز با نارنج هایی که مثل خورشید می درخشند و مشام را از شمیم روح بخش خود سرشار می کنند. این بنا گرچه به زیبایی باغ ارم شیراز نمی رسد ولی نشانه یی از دورانی است که ما به آن دوره بیداری ایرانیان نام داده ایم.