آرشیو پنجشنبه ۱۳ خرداد ۱۳۸۹، شماره ۴۵۱۹
صفحه آخر
۳۲
تقویم تاریخ

ابن هندو؛ نام شاعرانی از هندیجان

دکتر علی اکبر ولایتی

نام چند کتاب، شاعر و ادیب ایرانی تبار در قرن چهارم و پنجم هجری قمری است. این اشخاص احتمالا همگی به خاندان شیعی مذهب آل هندو منسوب بوده اند و خاستگاه نیاکان آنان هندوجان (هندیجان امروز) از روستاهای اطراف قم بوده است. این چند تن که ابن هندو نام دارند، عبارت اند از: 1- ابوالفرج محمدبن هندوی رازی که شاعر اهل بیت بوده و به گفته ابن شهر آشوب، با حفظ تقیه، در مدح اهل بیت شعر می سروده است. ابیاتی از وی درباره حادثه غدیرخم نقل شده که علامه امینی آنها را در کتاب الغدیر آورده و او را سرسلسله آل هندو دانسته است. 2- ابوالفرج حسین بن محمدبن هندو که در آغاز شاعر و دبیر دیوان انشای عضدالدوله دیلمی (حکومت: 338-372 ق) بود. وی احتمالا مدتی هم در اصفهان در خدمت صاحب بن عباد، دبیر خاص مویدالدوله بوده است. وی قطعات و قصاید متعددی در مدح صاحب بن عباد سروده که به «صاحبیان» معروف است. 3- ابوالشرف عماد بن ابن الفرج علی بن حسین بن هندو که شاعر و ادیب بود. باخرزی گفته است وی در شعر و ادب هم پایه پدرش نبوده، اما از علم و دانش خاندانش بهره برده و راوی اشعار و آثار پدرش بوده است. 4- ابوالسماح بن ابی الفرج علی بن هندو، برادر پدری ابوالشرف عماد که ظاهرا با تکیه بر ثروت و شهرت پدری، در روزگار پدر و برادرش از توجه خاص و عام برخوردار بوده، اما فرزند خلفی برای خاندان خویش نبوده است. 5- ابوالفرج علی بن حسین بن هندو، کاتب و شاعر و ادیب مشهور نیمه دوم قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری است. ظاهرا در طبرستان متولد شد و همان جا رشد کرد. وی فلسفه و علوم اوایل را در نیشابور نزد ابوالحسن عامری نیشابوری فرا گرفت و سپس دانش پزشکی را نزد ابن خمار آموخت. او مقدمات لازم برای مشاغل دیوانی از جمله علوم ادبی و فن ترسل و نگارش را کاملا فرا گرفت و ظاهرا همه عمر خود را در دربار آل بویه و آل زیار گذراند.

٭ به نقل از کتاب

«تقویم تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلام و ایران»