ابوالحسن علی بن سهل، معروف به «ابن ربن طبری»، پزشک و داروشناس نامدار ایرانی، در سده سوم هجری قمری است.

اطلاع دقیقی از تاریخ تولد و وفات او در دست نیست. مهم ترین منابع درباره زندگی او شامل اطلاعاتی است که خود ابن ربن در دو کتاب فردوس الحکمة و الدین و الدولة آورده است.

مآخذ دیگری که شرح حال او را نوشته اند، تاریخ تولد و درگذشت، زادگاه، نام دقیق او و پدرش را به روشنی بیان نکرده اند، اما از شواهد تاریخی چنین بر می آید که تاریخ ولادت او حدود 157ق بوده است. به سبب همزمانی او با دوره حکومت متوکل عباسی، گمان می رود که در حدود 247ق درگذشته باشد؛ یعنی می توان گفت که وی تا اواخر نیمه اول سده سوم هجری زنده بوده است.

پدر ابن ربن از بزرگان و دبیران مرو بود که پزشکی را به مثابه حرفه خانوادگی و برای کمک به مردم فراگرفت و از همین رو به ربن یعنی «سرور و معلم ما» ملقب شد. ابن ربن پزشکی را از پدر آموخت و با استفاده از آثار یونانیان و دانشمندان دیگر دانش خود را تکمیل کرد. در مورد نام و لقب ابن ربن و پدرش میان مولفان اختلاف است. حتی با توجه به این که «ربن» و «راب» از القاب روحانیون یهود است، او را یهودی انگاشته اند؛ اما به گفته خود ابن ربن در کتاب الدین و الدولة او نخست مسیحی بوده و سپس با پژوهش و تفکر در اندیشه های اسلامی و آیات قرآن به اسلام رو آورده و مسلمان شده است. تاریخ نگاران بزرگی چون طبری و ابن خلکان نیز مسیحی بودن وی را تایید کرده اند.

٭ به نقل از کتاب

«تقویم تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلام و ایران