آرشیو یکشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۰، شماره ۱۲۳۵
زندگی
۱۲

ترنا بازی در قهوه خانه

در بین انواع و اقسام تفریحات قهوه خانه، ترنا بازی گستردگی و جاذبه بیشتری داشت و از معدود بازی های پرتحرک و سرگرم کننده ای بود که امکان شرکت در آن برای هر تعداد بازیکن وجود داشت. به استناد فرهنگ عمید، ترنا عبارت است از «شال، کمربند یا طناب که آن را دولاکنند و تاب دهند. ترنا، بازی دسته جمعی است که هر کس در آن ببازد او را با ترنا می زنند.» این بازی مختص ماه رمضان و شب های بلند زمستان بود که در اکثر قهوه خانه ها، بساطش برپا و گاه مردان یک محله تا سحرگاه در قهوه خانه می ماندند و به بازی می پرداختند. شیوه انجام این بازی به این ترتیب بود که ابتدا از میان داوطلبان شرکت در بازی، دو نفر به عنوان اوسا (استاد) انتخاب می شدند و سپس یارکشی به عمل می آمد و هر یک از استادها عده ای را به عنوان اعضای گروه خود انتخاب می کردند. آنگاه مربع بزرگی به وسیله گچ یا زغال روی زمین ترسیم کرده و به تعداد بازیکنان، کمربند در داخل آن قرار می دادند. بعد به وسیله قرعه گروهی که باید شروع کننده بازی باشد مشخص می شد و آن دسته در داخل مربع قرار می گرفت و از همینجا بازی آغاز می شد. افراد داخل مربع، وظیفه شان حفاظت از کمربندها بود و ضمنا باید از خود هم مواظبت می کردند تا افراد گروه دیگر نتوانند آنها را از مربع بیرون بکشند و علاوه بر این، باید می کوشیدند تا افرادی را که در خارج مربع بودند به داخل بکشند. در مواردی که یکی از دو گروه موفق می شدند کسی را به داخل یا خارج مربع بکشند جای دستجات با هم عوض می شد و بازی ادامه می یافت؛ اما اگر آنهایی که بیرون مربع ایستاده بودند، موفق به ربودن کمربندی از داخل مربع می شدند با کمربند ربوده شده به زدن افراد داخل مربع می پرداختند و هر چه تعداد کمربندهای ربوده شده بیشتر می شد، میزان ضربات وارده بر افراد داخل کادر افزایش می یافت و این وضع آنقدر ادامه پیدا می کرد تا یکی از افراد داخل مربع موفق شود بیرونی ها را بزند.