آرشیو سه‌شنبه ۲۰ تیر ۱۳۹۱، شماره ۱۵۷۳
کتاب
۱۴

نگاهی به مجموعه «آشنایی با فلسفه تحلیلی»

درس نامه های فلسفه تحلیلی

پارسا محمدی

نشر هرمس مجموعه کتابی را پیرامون مبانی موضوعات فلسفه تحلیلی منتشر کرده است که شامل فلسفه علم، معرفت شناسی، فلسفه ذهن و فلسفه زبان است. دبیر این مجموعه ضیاء موحد است و نویسندگان کتاب ها نیز استادان فلسفه دانشگاه هستند. آن گونه که موحد در یادداشت معرفی این مجموعه نوشته است، این کتاب ها در اساس برای دانشجویان رشته فلسفه تدوین شده است، اگرچه علاقه مندان فلسفه نیز می توانند از این مجموعه بهره برند. در واقع این مجموعه متونی مقدماتی برای آشنایی با موضوعات فلسفه تحلیلی است که با حجمی کم تهیه شده اند و سردبیری ضیاء موحد در این مجموعه که از چهره های شناخته شده منطق و فلسفه است، بر اعتبار این کتاب ها افزوده است.

«آشنایی با معرفت شناسی»، نوشته محسن زمانی است که در چهار بخش تدوین شده است. نویسنده در بخش اول یا مقدمه، به پرسش هایی که در معرفت شناسی طرح می شود، هدف و روش تحلیل مفهومی و ملاحظات کلی درباره معرفت پرداخته است و نشان می دهد که صدق، باور و توجیه برای اطلاق معرفت لازم اند. در بخش دوم با توجه به مثال های نقض گتیه در شرایط سه گانه تحلیل استاندارد معرفت، به مساله ای که او طرح می کند و تحلیل های معرفتی می پردازد. فصل سوم به بررسی ساختار توجیه و فصل چهارم نیز دو نظریه تکلیف گرایانه و اعتمادپذیری را بررسی کرده است.

«آشنایی با فلسفه ذهن»، تالیف امیراحسان کرباسی زاده و حسین شیخ رضایی از اعضای هیات علمی موسسه حکمت و فلسفه ایران است. از آنجا که منابع و آثار زیادی به زبان فارسی درباره فلسفه ذهن وجود ندارد، انتشار این کتاب می تواند حایز اهمیت باشد. تاملات فلسفی درباره ذهن و آگاهی، نه چندان در دانشگاه های ما جدی گرفته می شود و نه اهمیت درخوری نزد بازماندگان سنت فلسفه اسلامی دارد و همین نکته انگیزه مولفان این کتاب برای نوشتن آن بوده است.

«آشنایی با فلسفه علم» نیز نوشته کرباسی زاده و شیخ رضایی است اما فلسفه علم برخلاف فلسفه ذهن، دارای وضعیت بهتری از نظر وجود منابع فارسی است و در نظام آکادمیک کشورمان نیز مورد توجه بیشتری بوده است. ویژگی این کتاب ارایه مباحث آن به صورت درس نامه و خودآموز و قابل فهم بودن آن است. این کتاب عمدتا به سه حوزه روش شناسی علم، هستی شناسی علم و اخلاق علم پرداخته است.