آرشیو سه‌شنبه ۱۷ بهمن ۱۳۹۱، شماره ۲۶۱۰
سیاست
۲

نقش بی بدیل زنان در انقلاب

در بدو امر، پیش بینی نمی شد که از میان زنان سنتی ایران، پاسخ های زیادی به ندای آزادیخواهانه انقلابیون مذهبی داده شود، اما واقعیت ها شکل دیگری به خود گرفت و وجه ممتاز نهضت اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی، جلوه گر شد: چراکه اعتقاد دینی در میان آنان عامل هرتحرک فردی و اجتماعی است. زنان مسلمان ایران با الگوبرداری از نقش حضرت خدیجه در توسعه بعثت نبوی و تلاش حضرت فاطمه زهرا در دفاع از حقانیت علوی وپایمردی حضرت زینب در تبلیغ نهضت حسینی، معادلات رایج در اوضاع و احوال عصر پهلوی را وانهادند و به مبارزه پیوستند.

از همان هنگام که مبارزات مخفی و حتی مسلحانه آغاز شد، همه جا حضور بانوان و دختران جوان به چشم می آمد. اما اوج این حضور، در راهپیمایی های خیابانی علیه شاه و امریکا بود که زنان می آمدند، شعار می دادند و به شهادت می رسیدند. نگاه جامعه شناسانه و روانشناسانه به این وجه از انقلاب از عهده راقم این سطور خارج است، اما به نظر می رسد در رخدادهای حساس سال های مبارزه، زنان و دختران برای حضور در صحنه، نیاز نمی دیدند که پیرو همسران و پدران خود باشند. اگر چه به جز معدود بانوانی که در گروه های سیاسی غیرمذهبی، به مبارزه می پرداختند، زنان و با دخترانی که خیابان های تهران را از حضور خود پر می کردند، افراد مذهبی و متدینی بودند که فکر می کردند حرکات و سکنات شان باید با اجازه همسران و پدران خود باشد، ولی چه بسا که، نه تنها اجازه و هماهنگی را ضرورت نمی دیدند، بلکه بعضا با مخالفت مردان منزل نیز روبه رو می شدند و بی توجه به این مخالفت، وظیفه انقلابی خود را پاس می داشتند و راهی میدان رویارویی با رژیم پهلوی می شدند: میدانی که هر نوع خطری در آن وجود داشت. اگرچه نظامیان وابسته به رژیم که مامور سرکوب تظاهرات خیابانی بودند، سعی می کردند در برخورد با زنان رعایت آنان را بکنند و به شیوه های کم خطرتر دست بزنند، اما در میان شهدای تظاهرات آن روزها، زنان و دخترانی نیز دیده می شوند که جان خود را در راه مبارزه با نظام شاهنشاهی از دست داده اند.

بدون شک حضور زنان در انقلاب اسلامی، سرمشقی بوده برای رویدادهای دیگری که در ایران به وقوع پیوسته است: رویدادهایی که در سرنوشت ملک و ملت اثرگذار بوده و موجب تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه خواهد بود.