آرشیو دو‌شنبه ۲۱ اسفند ۱۳۹۱، شماره ۲۶۳۸
نگاه دوم
۹

چیستی سرشت انسان

مساله سرشت انسان از دیرزمان، یکی از مهم ترین مسائل مورد مناقشه در بحث های الهیاتی، کلامی و فلسفی در تاریخ فلسفه بوده است. فلاسفه و الهی دانان در این باب که انسان چیست و مولفه های وجودی او کدام اند، اختلاف نظر دارند. دیدگاه های انسان شناختی را از این جهت می توان ذیل دو عنوان دوگانه انگار و یگانه انگار دسته بندی کرد. ننسی مورفی، فیلسوف و الاهی دان مسیحی و استاد مدرسه علوم دینی الهیاتی فولر امریکا، با نقد دیدگاه های دوگانه انگارانه، به ویژه از نوع دکارتی آن، از منظری فیزیکالیستی به انسان و حقیقت او می پردازد و در نهایت از این دیدگاه یگانه انگارانه دفاع می کند. مورفی در تمام بحث های خود در باب سرشت انسان همراه با دفاع از فیزیکالیسم، به نقد جدی تقلیل گرایی می پردازد. دیدگاه اصلی او این است که اولاما همان بدن خود هستیم، هیچ عنصر فراطبیعی دیگری نظیر ذهن یا نفس یا روح در میان نیست. اما این دیدگاه فیزیکالیستی به هیچ روی نافی این نیست که ما موجوداتی عاقل، اخلاقی و روحانی هستیم. ما در بهترین حالت خود، ارگانیسم های پیچیده فیزیکی مصبوغ به میراث هزاران ساله فرهنگیم و از آن مهم تر، رایحه روح الهی در ما دمیده شده است: ما همان بدن روحانی شده هستیم. کتاب چیستی سرشت انسان: نگاهی از منظر علم، فلسفه و الهیات مسیحی که عنوان اصلی آن بدن ها و نفس ها یا بدن های روحانی شده است و با صلاحدید خود نویسنده این عنوان را برای ترجمه فارسی انتخاب کردیم، با بهره گیری از یافته های علمی جدید به مساله مذکور می پردازد و در سراسر بحث خود دغدغه های دینی را هیچ گاه از نظر دور نمی دارد. شایان ذکر است که چنین دیدگاهی را نیز می توان نزد متکلمان مسلمان یافت، آنجا که هنگام بحث درباره نفس، آن را «جسم لطیف» می دانند. کتاب چیستی سرشت انسان توسط علی شهبازی و سید محسن اسلامی ترجمه و از سوی انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب در 200 صفحه منتشر شده است.