قدیمی ترین سکونتگاه بشری خاورمیانه، در ایران و استان کرمانشاه قرار دارد! تپه تاریخی و باستانی شیخی آباد در منطقه دینور شهرستان صحنه، نخستین زیستگاه بشر در دوره نوسنگی است که در خاورمیانه شناخته شده است.

چند سال قبل، سازمان میراث فرهنگی با همکاری باستان شناسانی از انگلستان به سرپرستی پروفسور راجرس متیوس کاوش هایی را در این منطقه انجام داد و نمونه هایی از دیوارهای چینه ای، اشیای گلی و زغال کشف کرد و استخوان های زینت داده شده را برای آزمایش کربن 14، به دانشگاه آکسفورد ارسال کرد.

پس از آزمایش ها، محققان به این نتیجه رسیدند که تپه تاریخی دینور کرمانشاه نخستین زیستگاه بشر در خاور میانه بوده و گسترش تمدن خاورمیانه از این نقطه آغاز شده است. در کاوش این تپه عمر آن 11 هزار و 800 سال تخمین زده و مشخص شد که قدیمی تر از مجموعه گنج دره هرسین 10 هزار ساله است.

باستان شناسان در این تپه فضای معماری یک خانه مسکونی و بافت آن، فضای معماری معبدی مقدس که با 4 شاخ بز کوهی و قوچ تزیین شده، مجسمه گلی مربوط به یک الهه ونوس، استخوان های تزئین شده و ابزار استخوانی و سنگی را پیدا کردند که هریک از آن ها گواهی بر قدمت و تمدن کهن منطقه دارد.

آنها در کاوش های خود یک الهه منحصر به فرد را هم کشف کردند که نمونه آن در تپه سراب کرمانشاه وجود دارد. این الهه در مقایسه با الهه تپه سراب، کوچکتر و از نظر باستان شناسان انگلیسی نمونه علمی منحصر به فردی است.

در زمان کاوش های این تپه مساله گیاه باستان شناسی و استخوان شناسی هم مطالعه و بررسی شد و 55 نوع دانه گیاهی از جمله جو وحشی و عدس و استخوان حیوانات وحشی مانند قوچ، بز کوهی و نوعی ماهی به دست آمد.

نوسنگی در غرب ایران، یکی از دوره هایی است که باستان شناسان معتقدند درباره آن خلامطالعاتی وجود دارد. به ویژه که وجود این تپه باستانی، ثابت می کند هنوز رازهای زیادی از دوره های اولیه سکونت بشر برای کشف شدن در این منطقه وجود دارد!

بد نیست بدانید که یکی از مهم ترین رخدادهای تحول بشر، گذار انسان از دوره غارنشینی به روستا نشینی بوده که همراه با کشاورزی، دامداری و اهلی کردن حیوانات بوده است. در واقع، استقرار انسان در روستا، زمینه را برای انقلاب دوم، یعنی شهرنشینی آماده کرده است.