آرشیو یکشنبه ۱۹ آبان ۱۳۹۲، شماره ۵۵۰۷
تجسمی
۷
برگی از تاریخ

حسین قوللر آغاسی

حسین قوللر آغاسی (به معنی سرور همه) پایه گذار شیوه ای نوین در نقاشی قهوه خانه ای بود. او خیال پردازی را همراه با واقعیت از وقایع مذهبی، ملی، قهرمانی و حماسی بر پرده های رنگ و روغن آمیخت. پدرش علیرضا قوللر آغاسی نیز هنرمند بود. نقاش قلمدان بود که این شیوه در دوره صفویه رایج شده بود و روی کاشی نقش می زد. دوست حسین، محمد مدبر بود. حسین قوللر آغاسی تجربه نخستش در حوزه قهوه خانه را به سفارش یک قهوه چی به نام مشهدی صفر اسکندریان به تصویر کشید. پرده هایی که توسط «مرشد محمد» نقال از داستان های شاهنامه و کربلانقل می شد را در قهوه خانه مشهدی صفر در میدان سید اسماعیل می کشید.

او بنیانگذار شیوه «خیالی نقاشی» بود. داستان های واقعی را بر اساس خیال ذهن نقش می کرد. از ناتورالیسم دوری می کرد و بین شیوه کارش با طبیعت گرا تفاوت قائل بود. در جایی گفته: «از همان اول از طبیعت سازی پرهیز کردیم. کتابی که نخوانده بودیم! دنیا را هم که نگشته بودیم! مداحی نوحه خوانده بود، آقایی منبر رفته بود، نقالی شاهنامه نقل کرده بود. ما هم چیزهایی در خیالمان پروردیم و جرات کردیم و نقش این خیال را آشکار ساختیم. اگر ما طبیعت سازی می کردیم، اگر اصول را رعایت می کردیم که جایمان در قهوه خانه نبود. نقاش مردم که نمی شدیم.»

رنگ قهوه ای بر پرده هایش حکم می راند. مهمترین آثار وی نبرد رستم و اشکبوس، رستم و سهراب، گرفتار شدن خاقان چین به کمند رستم، مصیبت کربلاو کشته شدن دیو سفید به دست رستم است.

به گفته قوللر آغاسی «برای ما مهم بود که مردم، کارمان را بپسندند و قبولمان کنند. قهوه چی ها هم کمک کردند، چای و دیزی مان را به راه انداختند، خرج زندگی زن و بچه هایمان را دادند، ما هم کار کردیم.»

حسین قوللر آغاسی هنرمندی اهل دل بود که زندگی را به سختی می گذراند. زاده تهران بود، در آذر ماه 1345 از دنیا رفت. شاگردان بسیاری تربیت کرد. تحولی در دنیای نقاشی قهوه خانه ایجاد کرد که بعدها نمونه های آن در آثار عباس بلوکی فر و حسن اسماعیل زاده و منصور وفایی پدیدار شد.