عالم، ساحت هنرمندی خدا و انسان است. خدا در این میان، کارگردان و صحنه پرداز و نویسنده است و انسان، نقش آفرینی فعال که با فهم اساس، ایده و طرح، داستان را شکل می دهد. نقش آفرین اساسی این داستان پر از حسن و عبرت، مومن است به اقتضای «خلیفه الله» بودنش.

آن که باید آغازکننده و مدیر باشد، مومن است و اساسا اختیار عالم (داستان)، بنابر عهدی ازلی، به مومن سپرده شده است. بر این اساس، اگر الم و فتنه ای در میان است که برای ساخته شدن مومنین مقدر شده، لذت و ثبات و سکینه ای نیز در میان است که آن نیز به عنوان پاداش، برای مومن مقدر شده است که ان مع العسر یسرا. همانا که با هر سختی، آسانی است... پس نتوان گفت