آرشیو پنجشنبه ۲۴ مهر ۱۳۹۳، شماره ۳۰۸۴
اندیشه
۱۲

آزمایش های ذهنی در علوم طبیعی چگونه انجام می شود؟

اینکه تئوری های علمی چگونه به تور می افتند و توجیه و تبیین آنها به چه نحو است، از مسائل جدی فلسفه علم محسوب می شود. در این میان برخی فیلسوفان علم همچون کارل پوپر بر مقام داوری انگشت تاکید می نهند و از شان توجیه تئوری ها دفاع می کنند و برخی دیگر مقام گردآوری را پیش می کشند و از چگونگی پیدایی تئوری ها سخن می گویند: اولی بحثی معرفت شناختی را در میان می نهد و دومی نگاهی جامعه شناختی را در دل دارد. کتاب «آزمایشگاه ذهن» نوشته جیمز براون، فیلسوف علم کانادایی معاصر، را می توان در دسته دوم قرار داد وی اکنون استاد فلسفه علم در دانشگاه تورنتو است. از دیگر آثار او می توان به فلسفه ریاضی، امر عقلانی و امر اجتماعی و چه کسی در علم قانونگذاری می کند؟ کتاب آزمایشگاه ذهن به تازگی با سرویراستاری دکتر حسین دباغ از سوی نشر هرمس منتشر شده است. کتاب از شش فصل تشکیل شده و عناوین فصول آن عبارتند از: نمونه هایی از آزمایشگاه ذهن، ساختار آزمایش های ذهنی، تفکر ریاضیاتی، ادراک قوانین طبیعت، برچسب تحقیق گرایی آینشتاین، مکانیک کوانتومی: تعبری افلاطونی. مترجمان این اثر را عمدتا دانشجویان فلسفه دانشگاه بهشتی تشکیل می دهند. سبب آنجاست که همگی آنها از دانشجویان مرحوم علوی نیا بودند و به توصیه او چنین کرده اند. فصل نخست کتاب را زرین مناجاتی، دانشجوی دکتری اخلاق زیست محیطی به دست گرفت. فصل دوم، سوم و چهارم را به ترتیب محمد ایزدی، حنیف امین بیدختی و حسین دباغ دانش آموختگان فلسفه غرب ترجمه کردند. عاقبت، فصل پنجم را ایمان آقابابایی، دانش آموخته فلسفه علم و فصل ششم را ابراهیم باسط دانش آموخته فیزیک و فلسفه انجام دادند.