نقطه شروع دگرگونی های بزرگ در عرصه اندیشه و عمل در کشورهای صنعتی، درک اهمیت مشاهده واقعیت ها به صورت شفاف و به روش علمی بود. این مساله در دنیای غرب با این عبارت از «بیکن» صورت بندی شده که وقتی در معرض بحث های اسکولاستیکی در برابر واقعیت ها قرار گرفت شعار«دندان های اسب را بشمار» را مطرح کرد. این شعار نمادی است معرفتی که پس از مطرح شدن و توسعه یافتن در دنیای غرب سرعت تمدن سازی را در غرب به طرز بی سابقه ای افزایش داد. در چارچوب های نظری جدیدی که امروز در بحث توسعه و توسعه نیافتگی پدید آمده، نگرش های تک ساحتی و خطی به توسعه، جای خود را به نگرش هایی داده اند که مساله توسعه را به مثابه وقوع دگرگونی های بسیاری در طرز نگرش ها و طرز عمل های واقع شده با هویت جمعی و در کادر یک نظام حیات جمعی یا نظم جمعی در نظر می گیرد.