درست از زمانی که با اسم جناب «ژاک قضا و قدری» و تقدیرپذیری و شوخ طبعی و زیرکی غیرقابل باور او، از زبان «دونی دیدرو»آشنا شدم، اسم این رمان – ضد رمان؟، نمایشنامه؟، رمان – نمایشنامه؟ یا هر چه...؟ را در کتاب های تئوریک که در سه دهه اخیر به زبان فارسی ترجمه شده اند دیده و شنیده ام و غالبا نام این رمان در کنار رمان «تریسترام شندی» اثر لارنس استرن! دیده می شود.

این رمان را چند سال پیش خواندم. در میان کتاب هایم دنبالش می گشتم و بالاخره دیشب پیدایش کردم با ترجمه جذاب و زبان سرخوشانه خانم مینو مشیری. باید بگویم که خط روایی، این رمان اینگونه پیش می رود: ژاک و اربابش هر یک سوار اسبند و راهی ظاهرا