آرشیو پنجشنبه ۱۴ اسفند ۱۳۹۳، شماره ۲۲۵۳
روزنامه فردا
۲۰
آن سوی تاریخ

به بهانه هشتادوششمین زادروز شاعر «زمستان»

اخوان برخلاف شاملو

جواد مجابی

یادم است یک بار من و زنم سوار ماشین حمید مصدق شدیم و رفتیم اخوان را برداریم و برویم خانه سیمین بهبهانی که در تهرانپارس بود. از خیابان زرتشت که اخوان را سوار کردیم، او شروع کرد به گفتن لطیفه ای که مثلادر عرض پنج دقیقه باید تمام می شد. لطیفه را گفت و بعد گفت: «این را اینجوری هم می شود گفت.» و ورسیون های مختلف آن لطیفه را گفت و به آن حاشیه و شاخ و برگ می داد و یک ساعتی که ما توی راه بودیم، همان لطیفه را تفصیل می داد. قدرت عجیبی در پروراندن و شاخ وبرگ دادن به قضایا داشت، مقدمه و موخره هایی هم که بر کتاب هایش نوشته، این حالت را نشان می دهد. معلومات وسیعی که آن را با یک حافظه بازی ساز و نوعی شوخ طبعی غریب ایرانی درمی آمیخت و با آن لهجه جذابش به بهترین شکل بیان می کرد. همیشه حضورش مغتنم بود. در جلساتی هم که بعد از انقلاب در خانه سیمین بهبهانی و بعد حمید مصدق تشکیل می شد، رکن اصلی ثابت جمع ما اخوان بود و تا آخرین روزهای حیاتش به این جلسات می آمد و شعر می خواند و گاهی هم لطیفه یا خاطره ای تعریف می کرد. یک بار نکته ای گفت از قول شیخ ابوالحسن خرقانی که می گوید: «زکات کتاب خواندن، صحبت کردن از آن است و معرفی آن سخن و آن معانی به دیگران.» ولی اخوان عملااین کار را انجام نمی داد یعنی هیچ وقت راجع به کسی یا حمایت و هدایت کسی کوشش نمی کرد و بیشتر بر کار خودش متمرکز بود، برخلاف شاملو که علاوه بر انتشار آثار خود، نسل قبل از خودش مثل نیما را شناساند و نسل بعد از خودش یعنی جوان ترها را هم در مجلات تحت سرپرستی اش معرفی می کرد ولی اخوان جز مقالاتی که راجع به نیما نوشته (بدایع و بدعت ها) راجع به کسی حرف نزده و بیشتر نظرات خودش را مطرح کرده است. به یاد ندارم که در معرفی شاعری به محافل ادبی کوششی کرده باشد، درواقع اصلاکسی را قبول نداشت که بخواهد معرفی کند.