این روزها از پنجره دفترم رشته کوه های البرز را می توان دید. امسال در تهران و تاکنون به مدد وزش باد های بهاری و کاهش مصرف سوخت های غیراستاندارد، چندین روز پاک و آسمان آبی را تجربه کرده ایم. سه سال پیش بیش از نیمی از روزهای سال، تهران و چند کلان شهر چون اصفهان، اراک و... جزء آلوده ترین شهر ها از حیث هوا شناخته شده بودند.

این رکورد البته که به تولید و مصرف بنزین پتروشیمی نیز ربط داشت. مسئله هوای پاک، با کثرت استفاده از خودروهای شخصی و نیز شرایط اقلیمی ایران، وابستگی مستقیم دارد. به عنوان نگارنده در سفری که به همراه سینماگران عضو خانه سینما به کالیفرنیا داشتم، شاهد پاکیزگی هوای شهر لس آنجلس بودم. روز دوم این بازدید، کنجکاوانه از میزبانمان الن هارینگتون (مسئول نمایشگاه های آکادمی علوم و هنر های سینمایی) پرسیدم چگونه با این همه خودرو شهری، هوای پاک و آسمانی آبی دارید؟ وی در پاسخ گفت تا هفت سال پیش (از 2009) شهر لس آنجلس از آلوده ترین شهر های آمریکای شمالی شناخته می شد، اما دولت فدرال با اجرای یک برنامه پنج ساله هوای پاک و آسمان آبی را به شهروندان بازگردانید. الن هارینگتون از الزام خودرو ها به داشتن فیلتر اضافه تصفیه دود اگزوزها و نیز انتقال تمامی صنایع به شعاع 150 کیلومتری شهر گفت.

به راستی گره گشایی و تدبیر برای بازگردانیدن شرایط زیست محیطی مطلوب به شهر های کشورمان چندان سخت و نادانسته نیست. صرفا اراده و همت جمعی مقامات مسئول و مردم را می طلبد!

طراحی حمل ونقل شهری (جانمایی اماکن موردنیاز مردم و توسعه زیرساخت های الکترونیک) به جای مدیریت وضع موجود حمل ونقل شهری، یکی از این گره گشایی هاست. الزام خودروسازان برای نصب فیلتر تصفیه دود اگزوز، برنامه ریزی برای انتقال صنایع با سوخت فسیلی به خارج از حوزه 150 کیلومتری شهر ها در یک بازه زمانی سه تا پنج ساله، توسعه حمل ونقل عمومی در دسترس، وضع عوارض سنگین برای خودروهای فرسوده، جایگزینی موتورسیکلت های برقی به جای موتورسیکلت های بنزینی موجود و نیز ارائه بلیت مترو و اتوبوس به عنوان ایاب وذهاب سازمانی، می تواند ظرف سه تا پنج سال تهران و البته سایر کلان شهر های ایران را از آلودگی هوا و آسمان خاکستری نجات دهد.