جبار باغچه بان، از پیشگامان آموزش وپرورش نوین و بنیان گذار آموزش ناشنوایان در ایران است. او تحصیلات مقدماتی را در ایروان (ارمنستان) گذراند. در 15سالگی به دلیل تنگدستی، ترک تحصیل کرد. مدتی شغل پدرش را که بنایی و قنادی بود، ادامه داد. مدتی هم خبرنگار روزنامه قفقاز بود. هم زمان از طنزنویسان روزنامه فکاهی ملانصرالدین هم بود. مدتی هم مدیر مجله فکاهی لک لک ایروان بود.

در سال 1298 به ایران آمد و در مرند و بعد در تبریز آموزگار شد. در سال 1303 کودکستانی به نام «باغچه اطفال»، در شهر تبریز تاسیس کرد. دلسوزی او برای کودکان و توانایی اش در به کارگیری روش های نوین سوادآموزی، سبب بازدهی درخشان فعالیت های فرهنگی و آموزشی او شد. باغچه بان در آموزش کودکان، از نمایش، قصه گویی و بازی بهره می برد و همین روش به علاقه کودکان به خواندن و موفقیت او در کارش کمک فراوانی کرد. در سال 1306 در شیراز کودکستانی راه اندازی کرد و با همکاری همسرش که با موسیقی آشنا بود، نمایش های آهنگینی اجرا کرد که بی اندازه از سوی کودکان استقبال شد. در سال 1312 به تهران آمد و نخستین دبستان ویژه ناشنوایان را بنیان گذاشت. او در کارش از شیوه های نو و ابتکاری بهره می برد و به روش های سنتی آموزش اکتفا نمی کرد. باغچه بان کتاب های قصه زیادی به هدف آموزش مفاهیم انسانی به کودکان نوشت و آثاری نیز در همین زمینه ترجمه کرد که از آن جمله اند: زندگی کودکان، پیر و ترب، گرگ و چوپان، خانم خزوک، عروسان کوه، درخت مروارید، بابابرفی، جوجه طلایی و کتاب «الفبا». آثار باغچه بان از نخستین نمونه های کتاب برای کودکان در ایران به شمار می رود. بی تردید 81 سال زندگی پرثمر این معلم سخت کوش و خدمات ارزنده و ماندگارش، زمینه ساز رشد ادبیات کودک در ایران شد.