اهل علم و ادب معاصر چندین فرد را با لقب ادیب می شناسند که نخستین آنها عبدالجواد ادیب نیشابوری معروف به ادیب اول است. مردی که در چنین روزی از سال 1305 خورشیدی پس از 63 سال زندگی در حالی درگذشت که افرادی چون بدیع الزمان فروزانفر، ملک الشعرا بهار، محمد پروین گنابادی، ادیب طوسی، محمد تقی مدرس رضوی، محمد تقی ادیب نیشابوری و سید حسن مشکات طبسی هر کدام دورانی را در محضرش به شاگردی گذرانده بودند. ادیب اول هرچند به دلیل بیماری آبله بینایی کمی داشت اما بشدت اهل مطالعه بود و حافظه ای قوی داشت. او اطلاعات فراوانی از دانش های گوناگون اسلامی و علوم قدیم داشته است و اشرافش به واژه های فارسی و عربی، شعر او را از اشارات مختلف سرشار کرده و این منطقی بودن و آگاهانه سرودن ها سبب شده تا در شعر او شور، حال و عواطف شاعرانه کمتر مورد توجه قرار گیرد. دیوان اشعار لئالی مکنون و نیز رساله ای در جمع بین عروض فارسی و عربی معروف ترین آثار او هستند.