وقتی هنرمندی به تفسیر اثر خود می پردازد، دریچه تنفس عقلانی را روی مخاطب می بندد. خوش به حال آن هنرمندانی که درباب هنر خود چیزی نمی گویند که گفتن با هنر در تناقض است. حوزه هنر حوزه گفتن نیست؛ به خصوص در هنرهای تجسمی که به ادراکات حسی وابسته است و نیز زمان. زمان خلق و سپس رهاکردن اثر در محیطی که مخاطب با آن درگیر می شود. نباید در مواجهه با تفسیر آزاد و گاه متضاد اثر یا رویدادی هنری برآشفت. زمینه های متنوع فرهنگی و اجتماعی زیست انسانی این حق را به هر بیننده می دهد که برداشتی کاملاشخصی با اثر یا رویداد هنری داشته باشد. این حق فردی در ذات هنر نیز نهفته است. هنر نیز در بطن خود انفرادی است. در نتیجه برخوردهای مخاطبان (چه خاص و چه عام) انفرادی و متفاوت است.