آرشیو یکشنبه ۱۵ اسفند ۱۳۹۵، شماره ۶۴۴۹
فرهنگ و هنر
۲۲
نگاه

محتشم؛ محصول تشیع کاشان

دکتر رسول جعفریان (استاد تاریخ دانشگاه تهران)

در شعر آیینی هیچ کس تردید ندارد که «محتشم کاشانی» نقطه عطف بسیار مهمی است؛ از این حیث که مضامین بسیار عمیقی را درباره عاشورا گفته، باید او را سرخیل شعرای آیینی در تاریخ ایران بدانیم. نکته مهم آنکه محتشم تحت تاثیر یک شاعر کاشانی دیگر به نام شیخ حسن کاشی بوده که البته حق او به جا آورده نشده است. محتشم 12 بند خود را به اقتفای 7 بند شیخ حسن کاشی سروده و او که دیوانش مانده و چاپ شده، در دوره مغول زیسته و محتشم بارها و بارها در دیوانش گفته که تحت تاثیر شیخ حسن کاشی بوده. او شاعری است که تمام شعرش وصف اهل بیت است در صورتی که محتشم اینگونه نیست و افزون بر اهل بیت، در وصف حکام و دیگران هم شعر دارد. همه اینها محصول شهر کاشان است و این به سبب اعتنا و اعتباری است که کاشان به دلیل انتساب به تشیع و محبت اهل بیت دارد. محتشم دست پرورده تشیع کاشان است که اصل آن منبعث از تشیع قم و ارتباط وثیق میان این دو است. البته کاشان چون در منطقه ای واقع شده که دبیری و نگارش در آن حرمت زیادی داشته، نه تنها محتشم که شعرای زیادی را پرورش داده است. به همین خاطر هم این میراث در این منطقه متمرکز شده که محتشم گل سرسبد آنها است.