آرشیو دوشنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۵، شماره ۲۸۱۹
سیاست
۲

چالش های گذشته، فرصت های آینده

شعیب بهمن ( کارشناس مسائل اوراسیا)

سفرها و دیدارهای سیاسی بین مقامات دو کشور می تواند بیانگر افزایش سطح همکاری ها باشد و روابط ایران و جمهوری آذربایجان نیز از این قاعده مستثنا نیست. البته روابط تهران و باکو باوجود افزایش این گونه دیدارها همچنان با چالش های مختلفی مواجه است و ما شاهد توسعه و تحول جدی در این حوزه نیستیم. به طور مشخص افزایش دیدارهای سیاسی باعث افزایش مراودات اقتصادی نشده و مشکلات سنتی طرفین همچنان باقی است. مثال مشخص از چالش های میان دو کشور به مناقشه قره باغ مربوط است. اینکه ایران در این مناقشه از آذربایجان حمایت نکرده دروغ بزرگی است که به خاطر تبلیغات برخی محافل باکو، حتی از سوی برخی ایرانیان نیز پذیرفته شده است. واقعیت این است که ایران همواره قره باغ را جزء لاینفک جمهوری آذربایجان دانسته و همه مقامات کشورمان بارها بر این امر تاکید کرده اند. ایران از همان ابتدای شکل گیری این مناقشه در ممانعت از پیشروی نیروهای ارمنی و بعد از آن به عنوان میانجی نقش آفرینی داشته است، اما برخی محافل باکو موضوع را به شکل دیگری نشان می دهد. می توان گفت که روابط دو کشور بیش از واقعیت های موجود براساس تبلیغات و فرافکنی های سیاسی بنا شده و به همین خاطر تاکنون به قدر کافی گسترش نیافته است. ناگفته نماند که در سال های اخیر مسائل جدیدی مثل مبارزه با تروریسم و افراطی گری در حوزه روابط دوجانبه تعریف شده است. نگرانی باکو از گسترش تروریسم در مرزهایش با پیوستن برخی از اتباع آن به داعش بیشتر شده و مقامات این کشور را در حوزه مبارزه با تروریسم جدی تر کرده است. جمهوری آذربایجان اکنون مایل است که با ایران و روسیه در این زمینه همکاری داشته باشد. کریدور شمال به جنوب نیز بین ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان به عنوان یک خط ترانزیتی که آنها را به خلیج فارس متصل می کند نیز می تواند در آینده زمینه گسترش روابط اقتصادی و سیاسی را مهیا کند. به هرحال تهران و باکو برای توسعه روابط دوجانبه خود در حوزه های مختلف راهی غیر از این ندارند که یک بار برای همیشه چالش و اختلافات موجود را حل وفصل کنند.