آرشیو چهارشنبه ۳۰ فروردین ۱۳۹۶، شماره ۴۸۰۲
سیاسی
۲
مفسر

علل ناکامی احزاب

دکتر مجتبی مقصودی (استاد جامعه شناسی سیاسی)

سابقه فعالیت گروه ها و تشکل ها در ایران نشان می دهد فعالیت های حزبی در کشورمان با وجود تلاش های انجام شده از قوت بالایی برخوردار نیست. این موضوع دلایل مختلفی دارد که فرهنگ سیاسی، سابقه و پیشینه فعالیت های حزبی، اراده سیاسی نخبگان و نبود آموزش های سیاسی به مردم را باید از مهم ترین دلایل ناکامی بسیاری از فعالیت های حزبی در کشور دانست. مردم نقش پذیر و آموزش پذیرند. باوجود این جامعه پذیری سیاسی در متون درسی و آموزشی در دوره های مختلف تحصیلی چندان مورد توجه قرار نگرفته است.

مردم سالاری پایه های مختلفی دارد که یکی از آنها انتخابات و نظام حزبی است. نظام حزبی به دموکراسی دوام و قوام بیشتری می بخشد. به نظر می رسد احزاب باتوجه به ساختاری که دارند، بهتر می توانند روی نظام سیاسی، کنترل و نظارت داشته باشند. چه درغیر این صورت، این مساله به جامعه پذیری سیاسی تبدیل نخواهد شد. البته باورمند شدن نسبت به فعالیت های حزب با آموزش مقدور است.

می توان ابزارهای تبلیغات و رسانه های گروهی را بسیج کرد تا در قالب بخشی از برنامه دو ساله یا چهارساله، دولت متعهد شود در برنامه های آموزشی مراکز تحصیلی، جامعه پذیری مردم را نسبت به نظام حزبی تقویت کند. اصولا احزاب کارکردهای مختلفی دارند. جدای از اهداف و برنامه های هر کدام از احزاب با هر گرایش سیاسی، آنها طرح های دیگری را نیز دنبال می کنند که از جمله آنها کادرسازی است. در چنین فرآیندی افراد پلکان نظام حزبی را طی کرده و ارتقا می یابند. آموزش سیاسی و کادرسازی از جمله مهم ترین اهداف هر حزبی است. جامعه ای که نظام حزبی ندارد یا نظام حزبی در آن کمرنگ است، عملا با قواعد حزب و قواعد انتخاباتی فاصله دارد.