آرشیو پنجشنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۶، شماره ۳۸۱۰
سیاست نامه
۷

دو وجهی بودن میرزای شیرازی

مهدی فدایی: میرزای شیرازی زمانی که فتوای تحریم تنباکو را می دهد، کسانی مثل سید جمال الدین اسدآبادی و ملکم خان تلاش می کنند، این رویکرد ادامه یابد و ایشان تلاش کردند میرزا را به رهبر یک نهضت علیه حکومت تبدیل کنند. زیرا در آن دوره دین بستری برای همراه کردن مردم با جریان های سیاسی بود. اما میرزا به هیچ وجه زیر بار نرفت و حمایتش از تحریم تنباکو را به وجه سلبی محدود کرد. این کار میرزا معنا دار بود و من آن را دو وجهی بودن میرزای شیرازی و آخوند خراسانی می خوانم. بنابراین مشروطه ای که اینجا از آن صحبت می شود، مشابه مشروطه خواهی غربی نیست که ذاتا مشروعیت دارد. اینجا از مشروطه دفاع می شود، زیرا خیرالموجودین است.