آرشیو یک‌شنبه ۲۸ خرداد ۱۳۹۶، شماره ۴۸۵۰
صفحه آخر
۲۰

سپری از جنس نخواستن

محمدعلی عسگری

در نهج البلاغه ما شاهد ده ها نامه، خطبه و کلمات قصار درباره مسائل روز جامعه، درگیری های سیاسی، مشکلات اقتصادی مردم و اهمیت دین و باورهای دینی و جایگاه عظیم پیامبر اسلام و... هستیم. یعنی دغدغه ذهنی حضرت علی(ع) را بیشتر این مسائل تشکیل می داده است. با این حال فرعیات دین هم از نگاه امام علی(ع) پنهان نمانده و گاه با یکی دوجمله کوتاه چنان توصیفی از آنها ارائه می دهد که بشدت تامل برانگیز است.

یکی از این توصیفات کوتاه و بی نظیر توصیف «روزه» به «جنه من العذاب» است. یعنی سپری در برابر عذاب! غالبا مومنان تا سخن از عذاب می شود به یاد آخرت و جهنم و از این قبیل مسائل می افتند و بنابراین تصور می کنند روزه اگر هم به کار آید در آخرت به کار خواهد آمد. اما اگر تصوری عینی تر از بهشت و جهنم داشته باشیم و به تعبیر زیبای قرآن جهنم را هم اینک به چشم ببینیم (لترون الجهیم!) آن وقت این مفهوم معنای حسی و حیاتی دیگری پیدا خواهد کرد. برای مثال می گوییم فلان کس اخلاق یا شخصیتی جهنمی دارد یا فلانی از خویی بهشتی برخوردار است. آن فرد خانه اش مانند بهشت است و دیگری خانه اش جهنمی برای خود و فرزندانش شده است. یا حتی می شود گفت فلان جامعه بهشتی است چون در آن صلح، آسایش و رفاه موج می زند و فلان جامعه جهنمی زیرا جز غریو جنگ، جنایت و فساد در آن به گوش نمی رسد.

با این نگاه اگر نگریسته شود معنای سپر بودن روزه نیز ملموس تر می شود. به بیانی دیگر روزه سپری است که نمی گذارد فرد خویی جهنمی پیدا کند یا محیط پیرامون خود و اطرافیانش را به جهنمی از بدخلقی ها و ناجوانمردی ها تبدیل کند. کسی که روزه دار باشد گویی چتری را با خود برداشته است تا از تابش آفتاب های سوزان مصون بماند، گویی سپری دارد در برابر تیرهای مسموم کننده و زهرآگین. سپری از جنس نخواستن.