آرشیو شنبه ۲۱ امرداد ۱۳۹۶، شماره ۴۱۱۶
باشگاه اقتصاددانان
۲۹
پرسش امروز

تجربه جهانی ضمانت سپرده ها

محمدعلی مختاری

چند ماهی است که نگرانی های جدی درباره وضعیت سپرده های بانکی در افکار عمومی به وجود آمده است و بسیاری از سپرده گذاران با مراجعه به بانک ها و موسسات مالی اعتباری خواهان دریافت اطمینان مبنی بر ایمن بودن سپرده های خود هستند. در بسیاری از کشورهای دنیا نهادی ضمانت سپرده های بانکی را به عهده می گیرد. این نهاد در کشورهای مختلف ساختاری متفاوت دارد. اما در اکثر کشورها دولتی بوده ولی کاملا مستقل از بانک مرکزی است و وظیفه آن تضمین و بیمه سپرده های بانک ها در قبال دریافت حق بیمه از بانک ها است. به این معنا که اگر بانکی دچار ورشکستگی شد، این صندوق اصل سپرده های مشتریان را پرداخت خواهد کرد.

این تضمین تا سقف مشخصی از مبالغ سپرده ها را پوشش می دهد. در کشور ما مدتی است که صندوق ضمانت از سپرده های بانک ها و موسسات اعتباری تشکیل شده و قرار بوده است چنین نقشی را ایفا کند. اما متاسفانه برای مردم و سپرده گذاران تشریح نشده است که سقف پوشش ضمانت این صندوق به چه میزان است و دقیقا کدام بانک ها تحت پوشش این صندوق هستند. به عنوان نمونه نهاد ناظر ثبات سیستم بانکی آمریکا شرکت فدرال بیمه سپرده (FDIC) است. وظیفه اف دی آی سی بیمه سپرده ها تا سقف 250 هزار دلار است. همانند هر شرکت بیمه دیگری، متناسب با ریسک، حق بیمه گرفته می شود و این مبلغ را از بانک تحت پوشش خود اخذ می کند. بر اساس آمارها آمریکا 6900 بانک دارد که از این تعداد، 6600 بانک تحت پوشش بیمه FDIC هستند. در طول بیش از 80 سال فعالیت این شرکت و حتی در اوج بحران سال 2008، این نهاد ورشکسته نشد. این مساله که کارکردهای این نهاد در سایر کشورهای دنیا چگونه است و چه تفاوت ها و شباهت هایی با ایران دارد، موضوع امروز باشگاه اقتصاددانان است.