آرشیو پنجشنبه ۲۰ مهر ۱۳۹۶، شماره ۶۶۱۶
صفحه آخر
۲۴
نگاره

گزارشی از نمایشگاه «نقش خیال»

بزمی برای نقاشی قهوه خانه ای

امیررضا محمدی (روزنا مه نگار)

پیشینه هنر سنتی نقاشی قهوه خانه ای به اواخر دوره صفویه باز می گردد زمانی که هنوز قهوه خانه و چایخانه ای در کار نبود و تعزیه خوانی و پرده خوانی رواج زیادی داشت. با وجود این، از نیمه آخر سلسله قاجار تا اوایل پهلوی و همزمان با انقلاب مشروطیت، همچنین با ظهورهنرمندان مستعد این حوزه، نقاشی قهوه خانه ای به اوج خود می رسد. این هنر، روی پرده و بوم، به شکلی خیالی و به فراخور سفارش های نقال ها و قهوه خانه ها بدون طراحی حرفه ای، اجرا شده و به سه بخش بزمی، رزمی و مذهبی تقسیم می شود. اکنون با همت کمیته ملی موزه های ایران (ایکوم)، آثار بزرگان این عرصه همچون حسین همدانی، عبدالحسین بروجردی، میرزاآقا سلطانی زاده، حسین قوللرآغاسی و شاگردان او محمد مدبر، فتح الله قوللرآغاسی، عباس بلوکی فر و علی لرنی به عنوان آخرین نسل از پایه گذاران نوین این هنر اصیل ایرانی، نمایشگاهی در گالری آس برگزار شده است. مجموع آثار به نمایش درآمده 15 عدد است که به 6 اثر مذهبی و آیینی که عمدتا به واقعه عاشورا پرداخته است و 8 اثر رزمی و بزمی با موضوعات شاهنامه و داستان یوسف و زلیخا تقسیم می شود. به گفته الهام روشنی، مسئول گالری، آثار از مجموعه های شخصی جمع آوری و گاه بازسازی شده اند وهدف از برگزاری نمایشگاه نیز بررسی این هنرآیینی به مناسبت ایام ماه محرم وهمچنین یافتن بانیانی جهت حفاظت از این آثار برجسته فرهنگی و تاریخی است. وی با اشاره به سبک خیال پردازانه نقاشی قهوه خانه ای، استقبال از آثار را مطلوب ارزیابی کرد و از اقبال بالا برای بازدید از این هنر فراموش شده ابراز امیدواری کرد. روشنی همچنین با نظر به اهمیت آثار به نمایش درآمده، عنوان کرد: مهم ترین اثر نمایشگاه، تابلو نبرد رستم و اشکبوس از استاد حسین قوللر آغاسی در سال 1319 شمسی است و دو پرده درویشی قلمکار از میرزا آقا سلطانی زاده در سال 1370 قمری برای نخستین بار به دید عموم می رسد.

نمایشگاه «نقش خیال» تا جمعه 28 مهر در گالری آس واقع در خیابان شریعتی، بالاتر از پل رومی، شماره 1831 برقرار است. گفتنی است مراسم پرده خوانی، فردا از ساعت 18 در گالری برگزار می شود.