آرشیو شنبه ۱۳ آبان ۱۳۹۶، شماره ۳۰۰۳
دیپلماسی
۷
روزنه

سیاست یک بام و دو هوای روسیه در منطقه

دکتر آزاده بابایی نژاد

«ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهوری روسیه، در سفر هفته گذشته خود به تهران پیرامون مسائل مهم منطقه ای و نیز آینده پرونده هسته ای ایران با مقام های ایران به گفت وگو نشست. در همین حال و به باور آگاهان سیاسی، جنگ داخلی شش سال واندی سوریه منجر به شکل گیری محور تازه ای میان سه کشور ایران – روسیه - ترکیه شده و این گمانه زنی را تقویت می کند که مسکو آگاهانه از ورود تهران و آنکارا به گود بحران سوریه حمایت کرده و در نبود یک استراتژی مشخص از سوی دولت پیشین و کنونی آمریکا در قبال بحران منطقه ای یادشده، مسکو نقش موثر و فعالانه ای به این دو کشور تفویض کرده تا اینچنین در مقابل حضور گروه های وابسته به کشورهای عربی منطقه، به ویژه عربستان بایستد. باید گفت با توجه به تقابل های جدی و استراتژیک و نیز منافع دو کشور ترکیه و ایران، به ویژه درباره شخص بشار اسد، دو طرف توانسته اند با میانجیگری مسکو به زبان مشترکی درباره سوریه دست یابند. در این میان و به باور آگاهان، روسیه در قبال تهران سیاست یک بام ودو هوا را اتخاذ کرده است؛ از یکسو با ایران درباره حفظ اسد، حذف داعش و تضعیف نقش و نفوذ آمریکا در منطقه به توافق برسد و از سوی دیگر، دست همکاری به سوی عربستان دراز کند؛ شاهد این ادعا، سفر اخیر سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان، به روسیه در پنجم اکتبر بود. مسکو ضمن برپایی مراسم استقبال باشکوه از پادشاه عربستان، قراردادهای همکاری مشترک متعددی به ارزش میلیاردها دلار در زمینه های مختلف ازجمله انرژی (نفت، گاز و انرژی هسته ای)، نظامی و هوافضا با ریاض به امضا رساند. در مجموع، حدود 15 قرارداد اقتصادی و نظامی میان روسیه و عربستان در مسکو امضا شد که شاید مهم ترین آنها قرارداد فروش سامانه موشکی اس-400 به ریاض بود. عربستان نیز در جولای 2015 وعده سرمایه گذاری هنگفتی به ارزش 10 میلیارد دلار را به روس ها داده بود. در همین حال و به نوشته روزنامه «البیان» چاپ امارات متحده عربی، تهران و آنکارا موفق شده اند به شکل ماهرانه ای از سیاست های عمل گرایانه در راستای تامین منافع مشترک بهره ببرند. در چنین شرایطی، سوالی که به ذهن می رسد این است که توانمندی عرب ها برای داشتن روابط مشابه و متوازن با قدرت های منطقه، تا چه حدی است؟