به چه دلیل امام، لقب «رضا» را داراست و چه کسی این لقب را برای امام نهاده است؟

این لقب ریشه الهی دارد؛ امام کاظم(ع) پیوسته فرزند خود را رضا خطاب می کرد و می فرمود: «قلت لولدی الرضا؛ من او را رضا می خوانم.» (بحارالانوار، ج 49، ص 4)

درباره لقب رضا، برخی معتقد بودند که مامون عباسی، امام را ملقب به «رضا» کرد! و بر این اساس تعدادی از مورخان نیز آن را نقل کرده اند. (تجارب الامم، ج 4، ص 131)

ابن خلدون می نویسد: چون مامون، علی بن موسی الکاظم(ع) را به ولایتعهدی برگزید و با او بیعت کرد، او را به «الرضا من آل محمد» لقب داد. (1) در پاسخ می توان به این روایت استناد کرد: احمد بزنطی به حضرت جواد(ع) عرض کرد: عده ای از مخالفان شما خیال می کنند مامون پدر شما را به رضا ملقب ساخته است، زیرا آن حضرت ولایتعهدی او را پذیرفت و متعهد خواسته او شد.

امام فرمود: به خدا سوگند اینان مردمی بدکار و دروغگو هستند و خیال نابجایی کرده اند، بلکه خدای متعال او را رضا نامیده اند؛ زیرا آن حضرت در آسمان مرضی خدا و در زمین مورد خشنودی حضرت رسول اکرم(ص) و ائمه هدی(ع) بود. بزنطی پرسید: از کجا چنین لقبی مخصوص پدر بزرگوار شما شده، با آنکه پدران و اجداد شما همگی مرضی خدا و رسول و ائمه طاهرین بوده اند؟ فرمود: علت اینکه پدر من از میان تمام ائمه بدین پایه ارتقا یافته، این بود که دوست و دشمن از وی خرسند بودند، لیکن پدران او هرگاه مورد توجه و علاقه دوستان بودند، دشمنان از آنها رضایتی نداشتند. (معانی الاخبار، ج 1، ص 13)

البته ناگفته نماند در بین امامان معصوم(ع) بیشترین لقب ها، از آن امام علی(ع) و سپس به امام رضا(ع) اختصاص دارد، بیش از پنجاه لقب برای امام رضا(ع) ذکر شده است که هر کدام از این لقب ها نکات خاص خود را دارد که لقب رضا یکی از آنها است، و لقب های دیگر مانند: قبله هفتم، غریب الغربا و عالم آل محمد نیز مشهورترین آنها است.

1- تاریخ ابن خلدون، ج 1، ص 262