آرشیو سه‌شنبه ۱۴ آذر ۱۳۹۶، شماره ۴۲۰۹
باشگاه اقتصاددانان
۲۹
پرسش امروز

بازار ارز

شهاب الدین رحیمی

سیاست های ارزی دولت های جمهوری اسلامی طی چهار دهه گذشته همواره یکی از مهم ترین چالش های اقتصاد ایران بوده است. طی این سال ها همواره دولت ها درصدد پایین نگه داشتن نرخ ارز بوده اند و به جز یک مقطع در دولت های هشتم و نهم، شاهد چند نرخی بودن ارز بوده ایم. اقتصاددانان نیز به صورت مداوم هشدارهای لازم را برای اصلاحات اقتصادی در این بخش بیان کرده و ناکارآمدی و فساد ناشی از این سیاست را بارها گوشزد کرده اند. تک نرخی شدن ارز و واقعی سازی قیمت آن مهم ترین مطالباتی است که در سایه ترس دولت ها از حرکت به این سمت در حاشیه باقی مانده است. این شرایط تا به امروز ادامه دارد و به رغم اینکه بخش بزرگی از وعده های روحانی طی مبارزات انتخاباتی دولت یازدهم ایجاد رونق اقتصادی، کاهش تورم و کنترل نرخ ارز بوده است، سیاست گذاری منسجم و شجاعانه ای در سیاست های ارزی از سوی دولت و بانک مرکزی مشاهده نمی کنیم.

روحانی در برنامه های تلویزیونی همواره مردم را نسبت به ایجاد رونق اقتصادی امیدوار کرده و در صورت استقرار دولت خود، مشکلات اقتصادی، از جمله بی ثباتی بازار ارز را قابل حل دانسته است. دولت او در شرایطی مدیریت اقتصاد کشور را به دست گرفت که قیمت ارز پس از یک دوره تثبیت بلند مدت، در سال های 1390 و 1391 به صورت جهشی رشد کرد و به قیمت چهارهزار تومان نزدیک شد. پس از سپری شدن سال های ابتدای دولت یازدهم و بازگشت نسبی ثبات به بازارها که عمدتا در نتیجه شکل گیری انتظارات مثبت در نتیجه تغییر رویکرد دولت به اقتصاد کشور و مسائل بین المللی بود، یکی از مهم ترین وعده هایی که بارها از سوی رئیس کل بانک مرکزی مطرح شد، تک نرخی کردن ارز بوده است. اما سال ها از این وعده می گذرد و شاهد مجموعه ای از بی عملی هستیم. طی هفته های گذشته نیز شاهد افزایش نرخ ارز و افزایش فاصله آن با نرخ رسمی بوده ایم. سیف در آخرین اظهار نظر خود در این باره، همچون سال گذشته دلیل افزایش نرخ ارز را پایان سال میلادی و فشار تقاضا روی بازار عنوان کرد. کارشناسان در این پرونده باشگاه اقتصاددانان به تحلیل بازار ارز پرداخته و سیاست های دولت و بانک مرکزی را نقد کرده اند.