اظهارنظر و قضاوت در مورد آقای دکتر عارف مستلزم نگاهی سه جانبه است. شخصیت فردی، نقش آفرینی در شورای عالی اصلاح طلبان و عملکرد در فراکسیون امید سه منظری است که در ارزیابی عارف باید مد نظر قرار داد. ایشان یکی از شخصیت های وزین و از جمله سرمایه های اصلی و اساسی اصلاح طلبان است. سوابق قبل و بعد از انقلاب اسلامی آقای عارف نشان می دهد که در هر جایگاهی از مسوولیت در دانشگاه تهران گرفته تا وزارتخانه مخابرات و معاون اولی در دولت اصلاحات: بی حاشیه و با مدیریت مناسب کار کرده است. اهل تبلیغات، بوق و کرنا و خودنمایی نیست. فوق العاده پاکدست و چشم و دل سیر است. حرص مطرح و پررنگ شدن ندارد و این ویژگی ها در این روزگار نادر است.

ساماندهی و سازماندهی شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان زحمت زیادی است که به دوش ایشان افتاده است. خصوصا در شرایطی که فشارهای بسیاری به اصلاح طلبان وارد شده و تلاش کرده اند تا آنان را پراکنده و منزوی کنند. آقای عارف با کمک احزاب و شخصیت های اثرگذار اصلاح طلب در اوضاع ناامیدانه محدودیت ها، محصور بودن ها و زندان رفتن ها که احزاب برای برگزاری جلسات و کنگره ها میدان نداشتند: شورای عالی سیاستگذاری را سامان داد. نتیجه به دست آمده در انتخابات مجلس دهم، انتخابات شوراهای شهر و روستا و همین طور انتخابات ریاست جمهوری حاصل کار همین شورای عالی است که بار آن بر دوش آقای عارف بود. شورای عالی در مجموع کارنامه درخشانی دارد زیرا توانست استراتژی رقبا مبنی بر ایجاد پراکندگی، شکاف و درگیری میان گروه های اصلاح طلب را خنثی کرده و با برگرداندن توپ به زمین خودشان سبب شود که نتوانند منسجم شده و لیست های پراکنده ارایه کنند.

قطعا انتقاداتی نیز به شورای عالی سیاستگذاری وارد است. به همین خاطر آقای عارف و همه ما تاکید کرده ایم که دو راه بیشتر نداریم. یا باید پراکنده کار کرده یا منسجم باشیم. عقل سلیم می گوید که باید انسجام را انتخاب کرد و آقای عارف نیز همین هدف را دارد. نظر آقای خاتمی و همه بزرگان اصلاح طلب همین است. اگرچه ممکن است در این جمع متکثر یکی، دو حزب نیز نظر دیگری داشته باشند اما اردوگاه اصلاح طلبی به تعدد نظرات، دموکراسی و فضای آزاد اعتقاد دارد. بر همین اساس در چند سال گذشته با وجود همه فشارها و محدودیت ها اختلافات درونی را مدیریت کرده است. مدیریت و ساماندهی در این شرایط گام مهمی است که نقش آقای عارف در برداشتن آن کم رنگ نبوده است. ایشان تلاش های بسیاری کرده، دفترش محل جلسات و نشست ها بوده است. در مجلس نیز نقش پررنگی ایفا کرده است. بسیار منظم و تشکیلاتی است. در جلسات فراکسیون امید شاهدیم که حتی وقتی نظر مخالف جمع دارد، نظر جمع را پذیرفته و با تمام توان در راستای تصمیم اکثریت تلاش می کند. سعی می کند دایم در حال مشورت بوده و از استراتژی و تاکتیکی که جمع مشخص کرده، پیروی کند. در ایام انتخابات و در چارچوب شورای سیاستگذاری یا سفرهای استانی زحمات زیادی کشید و همچنان نیز با قوت به کار ادامه می دهد. به همین خاطر است که فراکسیون امید از همه فراکسیون ها منظم تر است و با برنامه جلسات خود را برگزار می کند. به اعتقاد من این اقدامات را بدون حضور آقای عارف سخت می شد انجام داد. همین فراکسیون بود که توانست انتخابات شورای شهر را ساماندهی و مدیریت کند. نکته ای که نباید از نظر دور داشت این است که انتخابات مجلس در شرایطی برگزار شد که بسیاری از نیروهای اصلاح طلبان رد صلاحیت شده و حتی ناگزیر به حمایت از اصولگرایان معتدل شدیم تا جبهه پایداری ها در اکثریت نباشند. اکنون همه مجلس در اختیار اصلاح طلبان نیست و فراکسیون امید حدود یک سوم مجلس را دارد. با این حال تنها فراکسیونی است که به مسائل سیاسی و اجتماعی ورود می کند. پیگیری وضعیت بازداشت شدگان، نامه قوه قضاییه، بازدید از زندان اوین، پیگیری مساله حصر و... از جمله اقدامات فراکسیون امید است. با این وصف، معتقد نیستم که فراکسیون امید کارنامه بدون عیب و نقصی دارد. در واقع مهم ترین نقص فراکسیون امید این است که نتوانسته کارنامه خود را به درستی تبیین کند. این نقص نیز متاثر از تواضع بیش از حد آقای عارف است که تصویر دقیقی از زحمات فراکسیون امید ارایه نمی شود. این تواضع بیش از اندازه را می توان ایراد آقای عارف دانست.