سفرنامه شاردن از برخی خصوصیات منحصر به فرد بهره مند است که آن را شایسته صفت دایره المعارف گونه ای برای شناخت دوره صفویه کرده است. نخست حجم گسترده گزارش های آن است که حاوی اطلاعات متنوعی است و می توان گفت با این حال تا حد زیادی نیز از تکرار و اطناب به دور مانده است. دوم استفاده شاردن از منابعی است که دستیابی به آن، برای دیگران، اگر نگوییم غیرممکن، مشکل بوده است: که از آن جمله است: اطلاعات خواجگان حرمسرا و درباریان، خاطرات مورخان هم عصر شاردن و همچنین امکان بازدید او از مکان های دست نیافتی و مثل خزانه سلطنتی و غیره. سومین ویژگی سفرناه شاردن استفاده احسن او از تجربیات شخصی است که تاثیری فراوان در نوشته های او دارد. در کنار این ویژگی ها باید از حضور شاردن هم در دربار و هم حشر و نشر با مردم عادی یاد کرد. این ویژگی ها باعث شده کتاب شاردن را یکی از مهم ترین آثار در شناخت تاریخ صفویه بدانیم. اما همگان نمی توانند کل این کتاب را بخوانند و از آن بهره بگیرند. به همین خاطر تلخیص آن ضروری است. این کار را رانلد دبلیو. فریر با دقت و سلامت انجام داده است. وی در این کار تلاش کرده است نظریات شخصی خود را اعمال نکند و در همان حال دیدگاه انتقادی داشته باشد. این تلاش موفقیت آمیز، کتاب را در عین کم حجم بودن، سرشار از اطلاعات گوناگون ساخته است.

بتهای ذهنی و خاطره ازلی یکی از آثار اولیه داریوش شایگان، فیلسوف و نویسنده ایرانی است که شامل مقالات و خطابه های اوست. این کتاب نخستین بار در سال 1355توسط انتشارات امیرکبیر به طبع رسید: از آن سال به بعد بارها با همان هیات اولیه اش تجدید چاپ شد. پس از آنکه نشر فرزان روز حق انتشار این کتاب را گرفت، تصمیم بر آن شد که متن از نو ویرایش شود و برخی اشکالات نوشتاری اصلاح شود. کتاب بعد از پیشگفتار شامل این مقالات است: معارضه جویی معاصر و هویت فرهنگی، بت های ذهنی و خاطره ازلی، تفکر هندی و علم غربی، تصویر یک جهان یا بحثی درباره هنر ایران. در ادامه کتاب شامل چهار فصل درباره بینش اساطیری است. در فصل اول به معرفی بینش اساطیری می پردازد، فصل دوم مبانی اساسی بینش اساطیری نام دارد، فصل سوم با عنوان مفهوم زمان در بینش اساطیری به مفهوم زمان اختصاص دارد و فصل چهارم همین رویکرد را راجع به مفهوم زمان در پیش می گیرد. در این کتاب می توانیم به دیدگاه شایگان راجع به اندیشه و فلسفه شرقی پی ببریم و مبانی نظری دیدگاه او راجع به حکمت شرقی را دریابیم.

مفهوم عقب ماندگی یکی از مضامینی است که در آثار و گفتار روشنفکران ایرانی بسیار به کار رفته است، تا جایی که می توان از گفتمان عقب ماندگی نزد ایشان سخن راند. کتاب گفتمان عقب ماندگی نزد روشنفکران ایرانی نوشته علی اکبر، پژوهشی در این زمینه و تحقیقی درباره دیدگاه روشنفکران ایرانی در ارتباط با مساله عقب ماندگی در ایران است. نویسنده در این کتاب می کوشد تاریخچه ای تحلیلی- انتقادی از گفتمان عقب ماندگی در ایران را عرضه کند. پرسش محوری این پژوهش این است که روشنفکران ما علل عقب ماندگی ما را از چه زوایایی مورد بررسی قرار داده اند و آیا موفق به ارایه نظریه ای جامع در این ارتباط شده اند یا خیر. نویسنده به این منظور برخی از مهم ترین آثاری را که روشنفکران ایرانی در دهه های اخیر در این زمینه نوشته اند، مثل ما چگونه ما شدیم، نوشته صادق زیباکلام یا زوال اندیشه سیاسی در ایران نوشته سید جواد طباطبایی را مور نقد و بررسی قرار داده است. او در این کتاب کوشیده سیر اندیشه های متفکران و روشنفکران ایرانی در مورد پدیده عقب ماندگی در ایران را بررسی و با نگاهی انتقادی تحلیل کند: به عبارت دقیق تر این کتاب علل عقب ماندگی ایرانیان را مورد ارزیابی قرار نمی دهد، بلکه تلاش می کند تا دریابد جامعه روشنفکر ایران مساله عقب ماندگی ایران را از چه زوایایی مورد بررسی قرار داده و آیا موفق به ارایه تحلیلی جامع در مورد این موضوع شده است یا خیر.