آرشیو سه‌شنبه ۲۴ بهمن ۱۳۹۶، شماره ۴۰۲۶
جامعه
۱۲

اقتصاد ورشکسته دلالی

دکتر سید حسن حسینی ( جامعه شناس)

ما در جامعه ای زندگی می کنیم که تولید حتی در زمینه کشاورزی و دامداری (که یک زمانی بخش غالب اقتصادی جامعه ما بوده) به شکل قبل وجود ندارد. به همین دلیل تبدیل به یک جامعه شهر نشین شده ایم با یک اقتصاد بی در و پیکر نیمه صنعتی و بازاری نامتعادل.

شهروندان چنین جامعه ای به دنبال بیشترین سود در کمترین زمان هستند. تجربه زندگی شهروند ایرانی به او نشان می دهد که سرمایه گذاری های تولیدی، به مراتب پر ریسک تر از سرمایه گذاری در خرید و فروش دلار است. به دلیل اینکه ممکن است یک تولیدکننده با ورود کالاهای قاچاق ورشکست شود و همه سرمایه اش را از دست بدهد، اما در خرید و فروش دلار تمام سرمایه یکجا از بین نمی رود.

به همین دلیل اقتصاد جهانی ناگزیر ما را تحت تاثیر قرار می دهد. در جامعه ای چنین نامتعادل، خودبه خودسرمایه گذاری های اقتصادی جای خود را به خرید و فروش طلا و ارز می دهد. تجربه مردم نشان می دهد کسانی که در ملک و ارز و طلا سرمایه گذاری کرده اند، کمتر با ورشکستگی مواجه شده اند و حداقل سود 20 تا 30 درصدی را در طول زمان برای آنها به ارمغان آورده است.

فرمول بسیار ساده ای وجود دارد و آن این است که سرمایه دارهای ایرانی (حتی کسانی که سرمایه های کمی دارند) حتی حاضر نیستند اوراق مشارکت یک کارخانه را خریداری کنند، چه رسد به ایجاد یک کارگاه تولیدی. اقتصاد ما در شرایطی است که حتی مثل گذشته خط مونتاژ محصولات خارجی را هم نداریم، کالا را آماده از کشورهای آسیای شرقی وارد می کنیم. وقتی خط مونتاژ نباشد، نیروی کار هم استخدام نخواهد شد. اقتصاد ما یک اقتصاد ورشکسته دلالی است. در اقتصاد دلالی هم افراد، سرمایه شان را در جایی سرمایه گذاری می کنند که از سود آن مطمئن باشند.